جنگ غزه و حقوق بین الملل بشردوستانه

محاصره کامل نوار غزه توسط اسرائیل تاثیرات وخیم انسانی و اقتصادی بر جمعیت غیرنظامی در پی داشته است. حتی پس از آتش بس ماه ژوئن به علت محدودیت های مستمر اعمال شده، ارائه خدمات ضروری و تامین کالاهای اساسی به شدت کاهش یافته است. اسرائیل عمده ترین تامین کننده برق غزه و تنها منبع تامین سوخت است، بنابراین محدودیت های اعمال شده توسط اسرائیل بخش حمل ونقل، پمپاژ آب، فاضلاب و تجهیزات بهداشتی را فلج کرده است. به علاوه اسرائیل همچنان جابه جایی فلسطینیان به خارج از غزه را محدود نگاه داشته است. اعمال این محدودیت ها بستگی به همکاری مصر در مرز خود با غزه به ویژه در گذرگاه رفح دارد. در نیمه اول سال ۲۰۰۸ اسرائیل تنها به تعداد محدودی از اشخاص که در شرایط اضطرار پزشکی به سر می برند اجازه خروج از غزه را داده است. در ماه جولای نیز چندین تن از دانشجویان که بورسیه خارجی دریافت کرده بودند غزه را ترک کردند. در ماه آگوست و سپتامبر اسرائیل بعضی از محدودیت ها را کاهش داد و به تعداد بیشتری از بیماران اجازه خروج از غزه را داد. در ماه سپتامبر بیش از چهار هزار فلسطینی از جمله هزار زائر از طریق گذرگاه رفح وارد غزه شدند اما مقامات مصر مانع خروج ۸۰۰ نفر دانشجو شدند. وزیر خارجه اسرائیل در بیانیه ماه جولای خود اعلام کرد این سیاست بر مبنای تصمیم سپتامبر ۲۰۰۷ کابینه امنیتی اعمال می شود که طبق آن غزه به عنوان یک نهاد متخاصم تلقی شده است. اسرائیل در ماه نوامبر مجدداً محاصره کامل را اعمال کرد. محاصره کامل توسط اسرائیل باعث قطع کمک های غذایی و پزشکی و همچنین سوخت رسانی و قطعی برق شد و کمک های غذایی سازمان ملل متحد به ۷۵۰ هزار نفر متوقف شد. آتش بس چندماهه که از ژوئن ۲۰۰۸ بین نیروهای حماس و اسرائیل برقرار بود شکسته می شود و اسرائیل با آغاز جنگ در ۲۷ دسامبر۲۰۰۸ و حمله به غزه به زعم خود به حملات نخست نیروهای حماس پاسخ می دهد. به دنبال آن حماس نیز متقابلاً به پرتاب راکت مبادرت می ورزد و اسرائیل نیز به این توجیه دست می زند و حمله به صورت عمده با ورود نیروهای اسرائیل به غزه آغاز می شود. گفتنی است اسرائیل سه سال پیش به صورت کامل از غزه خارج شده بود و از دو سال پیش به این طرف به دنبال تحولات داخلی فلسطین، غزه در کنترل نیروهای حماس است و این امر مستمسک اسرائیل برای حمله اخیر به غزه می شود.
● نقض قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه توسط اسرائیل
اسرائیل وظیفه دارد بین هدف نظامی و شخص نظامی و هدف غیرنظامی و شخص غیرنظامی تفکیک قائل شود. پس حمله به غیرنظامیان طبق حقوق بین الملل بشردوستانه منع شده است. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که رعایت اصل تفکیک در مناطق متراکم که هدف و اشخاص نظامی در نزدیکی اهداف و اشخاص غیرنظامی هستند تا چه حد امکان پذیر است؟ اسرائیل در توجیه حملات خود به این امر استناد می کند که حملات صورت گرفته متوجه حماس بوده است. اصل تناسب نیز به این معناست که اگر حمله به هدف نظامی حتماً لازم باشد و به صورت حتمی برای طرف متخاصم مزیت اضافی به بار آورد ولی برای غیرنظامیان موجب آثاری زیانبار شود، طرفی که می خواهد حمله کند باید میان مزیت نظامی و آثار احتمالی ناشی از حمله وری نظامیان تناسب برقرار کند و در صورتی که احتمال دهد این حمله موجب صدمات شدید به افراد غیرنظامی می شود که بر مزیت نظامی می چربد، از انجام چنین حمله یی باید خودداری کند. ضمناً تناسبی میان هدف اسرائیل و تلفات ناشی از این حملات وجود ندارد. حتی اگر اسرائیل درصدد حمایت از اتباع خود در برابر حملات نیروهای حماس باشد نیز حمله باید برابری کند.
اسرائیل مدعی است حملات متوجه نظامیان حماس است، در صورتی که سران بسیاری از دولت ها و سازمان های بشردوستانه بین المللی معتقدند حملات اسرائیل متناسب با حمله پیشین نیروهای حماس نیست. گفتنی است شورای امنیت در موارد متعدد بر لزوم پاسداری از امنیت و ایمنی کارمندان سازمان های بشردوستانه تاکید کرده است. نیک پیداست که آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای کمک به آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (UNRWA) و کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC) نیز از این امر مستثنی هستند. اسرائیل با حمله به مدارس تاسیس شده توسط سازمان ملل متحد در غزه و همچنین مقر آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای کمک به آوارگان فلسطینی (UNRWA) دست به کشتار غیرنظامیان و کارمندان سازمان های بشردوستانه بین المللی زده است که این امر موجبات مسوولیت بین المللی اسرائیل را طبق کنوانسیون های ژنو ۱۹۴۹ و حقوق بین الملل بشردوستانه عرفی فراهم می آورد. از طرفی قواعد اساسی و بنیادین حقوق بین الملل بشردوستانه عرفی نیز تعهدات حقوقی الزام آوری برای اسرائیل وضع کرده است و نقض های فاحش و مستمر حقوق بین الملل بشردوستانه (IHL) و حقوق بین الملل بشر (IHR) مسائل حقوق بین الملل کیفری را در پی دارد. حمله به مدارس، دانشگاه ها، مساجد و تجهیزات و کارکنان پزشکی طبق حقوق بین الملل بشردوستانه عرفی ممنوع است. در خصوص وضعیت غزه و حملات اسرائیل به غزه ذکر نکاتی از بیانیه گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر برای سرزمین های اشغالی فلسطین ضروری است. این گزارش در تاریخ ۹ ژانویه ۲۰۰۹ به اجلاسیه ویژه شورای حقوق بشر راجع به وضعیت نوار غزه ارائه شده است.
به گفته گزارشگر ویژه، اگرچه اسرائیل مدعی آن است که با توجه به خروج نیروهایش از غزه دیگر نیروی اشغالگر محسوب نمی شود اما حقوقدانان بین الملل معتقدند کنترل مستمر مرزهای زمینی، قلمرو هوایی و آب های سرزمینی غزه توسط اسرائیل واجد خصیصه یی است که وضعیت اسرائیل را به عنوان نیروی اشغالگر تثبیت می کند. در بیانیه گزارشگر ویژه آمده است توسل به زور نیروی اشغالگر در مقابل تهدیدات امنیتی ناشی از جمعیت تحت اشغال تنها در چارچوب محدودیت های وضع شده در حقوق بین الملل امکان پذیر است. اسرائیل مدعی است عملیات نظامی آن کشور با توجه به میزان و شدت حملات راکتی حماس ضد جمعیت غیرنظامی اسرائیل که در شهرهای جنوبی سدیروت و اشدود ساکن هستند، عملیاتی معقول و ضروری است. البته در ارزیابی ادعای اسرائیل مسائل متعددی در این خصوص باید مورد ملاحظه قرار گیرد. محاصره ۱۸ماهه نوار غزه غیرقانونی بوده چراکه یکی از اشکال عمده مجازات جمعی و نقض ماده ۳۳ کنوانسیون چهارم ژنو و ماده ۵۵ آن کنوانسیون است. ضمناً انتساب مسوولیت همه حملات موشکی به حماس با مشکلات عدیده یی روبه رو است چراکه شبه نظامیان مستقل دیگری نیز در غزه فعالیت می کنند و حتی قبل از اینکه حماس زمام امور را در غزه عهده دار شود مقامات به رغم تلاش های فراوان قادر به ممانعت از همه حملات راکتی نبودند.
به اعتقاد گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر در خصوص سرزمین های اشغالی فلسطین، مقتضی است شورای حقوق بشر در خصوص مسائل ذیل اقدامات اساسی به عمل آورد؛
۱) با توجه به اینکه سفر گزارشگر ویژه در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۰۸ به اسرائیل از سوی مقامات آن کشور منع شده است و گزارشگر ویژه حدود ۱۵ ساعت در فرودگاه بن گورین در بازداشت به سر برد و روز بعد نیز اخراج شد، از مقامات اسرائیل خواسته شود جهت اجازه ورود به گزارشگر ویژه اقدامات لازم را به عمل آورند.
۲) سازوکارها و راهکارهای موجود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به منظور تحقیق درخصوص جنایات جنگی پیگیری شوند.
۳) آتش بس پایدار و درازمدت بر پایه توقف پرتاب راکت از غزه و پایان محاصره غزه به صورت غیرمشروط، برقرار شود.
۴) از دیوان بین المللی دادگستری در خصوص ارزیابی وضعیت حقوقی کنترل غزه توسط اسرائیل درخواست نظر مشورتی شود.
● جنایات واقع شده در غزه توسط اسرائیل
در حملات اخیر اسرائیل به نوار غزه جنایاتی واقع شد که می توان آنها را در سه دسته کلی به شرح زیر ارائه کرد؛
الف) نسل کشی (ژنوسید)
جنایات واقع شده در این بخش عمدتاً بر مبنای تعریفی است که در مواد ۲و۳ کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت ژنوسید مورخ ۹ دسامبر ۱۹۴۸ ارائه شده است؛
۱) قتل اعضای یک گروه؛ اتفاقی که هر لحظه شاهد آن بودیم و بند ۲ قطعنامه شورای حقوق بشر (مورخ ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹) به آن اشاره کرده و همچنین این موضوع در گزارش اجلاسیه ویژه اضطراری ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹ مجمع عمومی مورد تاکید واقع شده و در آن گزارش آمده است بیش از هزار نفر کشته شده اند که از این تعداد ۳/۱ آنها کودک بوده اند.
۲) ایراد صدمه شدید به سلامت جسمی یا روحی یک گروه؛ در جای جای گزارش اجلاسیه ویژه اضطراری مجمع عمومی در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹ و قطعنامه شورای حقوق بشر ایراد صدمات جسمی مشهود است.
۳) قرار دادن عمومی گروه در معرض وضعیت نامناسب که منتهی به زوال قوای جسمی کلی یا جزیی آنها باشد؛ از محاصره طولانی مدت که در نوار غزه واقع شد می توان به خوبی به این مساله پی برد. ضمناً در گزارش اجلاسیه ویژه اضطراری ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹ مجمع عمومی (پاراگراف چهار از صفحه اول) این موضوع چنین مورد تاکید قرار گرفته است؛ این حقیقت دارد که مردم غزه زندانی شده اند و نمی توانند آن منطقه را ترک کرده یا حتی فرار کنند و هیچ جایی برای پنهان شدن در برابر حملات ندارند. موارد مذکور باید همراه با قصد و نیت باشد که از سخنرانی ها و موضع گیری های مقامات اسرائیلی به راحتی می توان به وجود قصد نابود کردن گروه خاص در غزه پی برد. لازم به ذکر است که بر اساس رای JELICIC در دیوان کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق (ICTY) حمله به شهر زمانی که نظامیان و غیرنظامیان در آن مستقرند و غیرنظامیان در خانه های خود پناه گرفته اند می تواند دلیلی بر وجود قصد خاص ژنوسید باشد.
ب) جنایات علیه بشریت
بر اساس ماده ۷ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، جنایت علیه بشریت دارای عناصر زیر است که تمامی آنها در حملات اخیر اسرائیل به غزه محقق شده اند؛ مشارکت مستقیم، علم به اعمال در حال انجام، گستردگی عمل و سیستماتیک بودن آنها. مصادیق جنایت علیه بشریت به این شرح است؛
۱) قتل؛ بر اساس بند (الف) (۱) از ماده ۳ کنوانسیون های ژنو، انجام کشتار توسط اسرائیل محکوم است.
۲) قلع و قمع؛ مجروح کردن بیش از چهار هزار نفر گواه خوبی است بر این مدعا.
۳) زجردادن؛ محروم کردن انسان ها از حقوق اساسی و اولیه خود نشانگر وقوع این جرم است.
۴) کشتار زنان و کودکان؛ بر اساس مواد ۱۴ و ۲۷ کنوانسیون چهارم ژنو و قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه عرفی کشتار زنان و کودکان به شدت محکوم است.
۵) حمله به بیمارستان و مراکز درمانی؛ ماده ۱۸ کنوانسیون چهارم ژنو حمله به بیمارستان ها را ممنوع کرده است.
۶) عدم مجوز برای حمل و نقل مجروحان؛ ماده ۲۱ کنوانسیون چهارم ژنو کشور ها را متعهد می کند مجروحان و زخمیان را به بیمارستان ها و مراکز درمانی یا مکان هایی که برای این منظور تعبیه شده است، منتقل کنند، بنابراین ممانعت اسرائیل از این امر تخلف محسوب می شود.
۷) عدم اجازه جهت رساندن دارو؛ ماده ۲۳ کنوانسیون چهارم ژنو به این موضوع اشاره کرده و آن را تخلف می داند.
۸) حمله به مدارس و مراکز مذهبی؛ صفحه اول گزارش اجلاسیه ویژه ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹ مجمع عمومی این حملات را محکوم کرده و آنها را نقض کنوانسیون های ژنو می داند؛ حملات به ساختمان ها که شامل مدارس و بیمارستان ها می شود و باعث تخریب آنها شده است.بر اساس ماده ۸ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، جنایات جنگی شامل موارد زیر می شوند و اسرائیل به تناوب این اعمال را انجام داده است؛
۱) قتل عام
۲) رفتار غیرانسانی که باعث ایجاد درد، رنج جسمانی یا روانی شدید می شود
۳) ایجاد رنج تعمدی
۴) تخریب اموال
۵) حصر غیرقانونی
۶) حمله به غیرنظامیان
۷) حمله به اشیا و اهداف غیرنظامی
۸) حمله به کارکنان سازمان های بشردوستانه بین المللی یا تجهیزاتی که در کمک های انسان دوستانه به کارگرفته می شوند؛ بند ۱۶ قطعنامه شورای حقوق بشر (۱۲ ژانویه ۲۰۰۹) نیز بر این امر تاکید دارد و از دبیرکل درخواست می کند در خصوص حمله اخیر به مراکز آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای کمک به آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (UNRWA) در غزه از جمله مدارس که منجر به کشته شدن ده ها نفر از غیرنظامیان فلسطینی شامل زنان و کودکان شده است، تحقیق به عمل آورد و در این ارتباط گزارشی به مجمع عمومی تسلیم کند.
۹) حمله به مکان های بی دفاع؛ انجام این حملات در کنوانسیون چهارم ژنو منع شده است.
۱۰) استفاده از سم یا سلاح های سمی که باعث صدمه شدید یا مرگ می شود؛ در این راستا استفاده اسرائیل از سلاح های غیرمتعارف مثل بمب های فسفری و خوشه یی محکوم است.
طبق گزارش های متعدد رسانه ها و تصاویر و تحلیل های ارائه شده توسط کارشناسان، تسلیحات فسفری به دفعات مورد استفاده اسرائیل قرار گرفته است.به عنوان یک قاعده بنیادین حقوق بین الملل بشردوستانه باید در نظر داشت کاربرد هرگونه سلاح علیه غیرنظامیان به شدت منع شده است و غیرنظامیان باید در برابر اثرات هرگونه عملیات نظامی حمایت شوند. کاربرد تسلیحات دارای فسفر سفید مثل کاربرد هر نوع سلاح دیگر به وسیله قواعد اولیه حقوق بین الملل بشردوستانه قاعده مند شده است. این قواعد از طرفین درگیر می خواهد بین اهداف نظامی و غیرنظامی تفکیک قائل شوند.همچنین این قواعد لزوم اتخاذ اقدامات احتیاطی عملی به منظور ممانعت از صدمه به غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی که ناشی از عملیات نظامی است را الزامی می داند.
حملاتی که موجب ورود خسارات و آلام غیرضرور به غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی شود، ممنوع است.
کاربرد فسفر سفید به عنوان سلاح آتش زا جهت حمله به اهداف نظامی مشمول محدودیت های بیشتری است. استفاده از تسلیحات حاوی فسفر سفید علیه هرگونه هدف نظامی در محدوده تمرکز غیرنظامیان ممنوع است، مگر اینکه هدف نظامی به طور شفاف از غیرنظامیان جداسازی شود. استفاده از تسلیحات آتش زای هوا به زمین علیه اهداف نظامی در محدوده تمرکز غیرنظامیان ممنوع است. این ممنوعیت ها در پروتکل سوم کنوانسیون برخی سلاح های متعارف مقرر شده است.به علاوه حقوق بین الملل بشردوستانه عرفی که در قبال همه طرف های درگیر در همه مخاصمات قابل اعمال است مراقبت ویژه هنگام حمله به یک هدف نظامی به وسیله تسلیحات آتش زای حاوی فسفر سفید را ضروری می داند تا از این طریق از ایراد صدمه به غیرنظامیان و خسارت به اهداف غیرنظامی جلوگیری شود. در صورتی که این ماده علیه رزمندگان استفاده شود طرفی که از آن استفاده می کند متعهد به ارزیابی این مساله است که در صورت کاربرد سلاحی که ضرر کمتری دارد، قادر است با رزمندگان مقابله کند یا خیر؟
چنانچه مهمات حاوی فسفر سفید به منظور نشانه گذاری اهداف نظامی یا پراکندن دود مورد استفاده قرار گیرد، در این صورت کاربرد آنها به وسیله قواعد اساسی حقوق بین الملل بشردوستانه قاعده مند می شود.این موضوع که حقوق بین الملل بشردوستانه به طور خاص تسلیحات فسفری را منع نمی کند به معنای این نیست که هرگونه استفاده خاص از تسلیحاتی که حاوی این ماده باشد، مجاز است.تشخیص قانونی بودن هر مورد استفاده باید در پرتو همه قواعد بنیادین پیش گفته سنجیده شود، قانونی بودن یا غیرقانونی بودن آن بستگی به عوامل متعددی دارد.به گفته پیتر هربی رئیس بخش تسلیحات کمیته بین المللی صلیب سرخ در صورتی که هیات های اعزامی کمیته در منطقه شواهد دقیق و متقنی دال بر اینکه کاربرد تسلیحات فسفری در غزه نقض قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه بوده است، به دست آورند، کمیته صلیب سرخ موارد نقض را با طرف ناقض در میان می گذارد و این امر را به صورت عمومی مطرح نمی کند. علت این امر رویه های استاندارد صلیب سرخ است.به گفته رئیس بخش تسلیحات کمیته بین المللی صلیب سرخ در صورتی که تسلیحات حاوی ماده فسفر علیه اهداف نظامی در مناطق مسکونی یا نزدیک آن مورد استفاده قرار گیرد باید با احتیاط کامل به کار گرفته شوند تا از هرگونه تلفات غیرنظامیان اجتناب شود.
● رسیدگی به جنایات ارتکابی اسرائیل در مراجع قضایی بین المللی
در مورد مراجعی که برای رسیدگی به جنایات ارتکابی اسرائیل در غزه صالح است، سه مرجع را مورد بررسی قرار می دهیم؛
۱) دیوان کیفری بین المللی (ICC)
همان طور که می دانیم ارجاع امر به این دیوان به سه شیوه قابل انجام است که بدین گونه اند؛
الف ) ارجاع امر توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ (بند ب ماده ۱۳ اساسنامه دیوان) زمانی که شورای امنیت تشخیص دهد موضوعی باید در دیوان کیفری بین المللی بررسی شود می تواند به آن دیوان دستور رسیدگی دهد. البته در موضوع مورد بحث، با توجه به حضور ایالات متحده در شورای امنیت و درگیری یکی از مهم ترین متحدانش (یعنی اسرائیل) توسل به این امر بعید است.
ب) یکی از کشورهای عضو اساسنامه از یکی دیگر از کشورهای عضو اساسنامه شکایت کند. از آنجایی که اسرائیل عضو اساسنامه دیوان نیست و آن را تصویب نکرده است، لذا توسل به این امر هم امکان پذیر نیست.
ج) سومین حالت، انجام اقدامات و تحقیقات مقدماتی راساً توسط دادستان است. بر اساس مواد ۱۲ و ۱۳ اساسنامه دیوان، دادستان در صورت صلاحدید می تواند به موضوعی رسیدگی کند، البته همچنان بحث بر سر این مطلب وجود دارد که آیا این اقدامات منحصر به تحقیقات مقدماتی است یا می تواند ادامه پیدا کند؟ در صورتی که اقدامات منحصر به تحقیقات مقدماتی باشد به نظر می رسد چنین کاری بیهوده است و صرف جمع آوری اطلاعات خواهد بود که کمیته های حقیقت یاب نیز چنین اقداماتی را انجام می دهند.
۲) دیوان بین المللی دادگستری (ICJ)
جرائم موجود را باید به دو دسته تقسیم کرد؛
الف) نسل کشی؛ بر اساس ماده ۹ کنوانسیون نسل کشی (۱۹۴۸)، در صورت بروز اختلاف راجع به تفسیر و اجرای کنوانسیون، اختلاف به دیوان بین المللی دادگستری ارجاع خواهد شد. اسرائیل عضو این کنوانسیون است اما دولتی تحت عنوان فلسطین وجود ندارد که بخواهد عضو شده و سپس به دیوان شکایت کند. راه مناسب این است که یکی از کشورهای عضو کنوانسیون موضوع را به دیوان ارجاع دهد و از آنجا که جلوگیری از نسل کشی جزیی از قواعد ارگا امنس است، لذا هر کشور عضو می تواند این موضوع را در دیوان رسیدگی کند.
ب) جرائم علیه بشریت و جنایات جنگی؛ کنوانسیون های چهارگانه ژنو تنها مرجع صالح برای رسیدگی به این جرائم را دادگاه های داخلی کشورها به شرط داشتن قوانین صلاحیت جهانی می داند. لذا به نظر نمی رسد بتوان از اسرائیل در دیوان نسبت به این جرائم طرح دعوا کرد.
اقدامات صورت گرفته در سازمان ملل متحد
۱) شورای حقوق بشر
شورای حقوق بشر طی قطعنامه یی که با ۳۳ رای مثبت، ۱۳ رای ممتنع و تنها یک رای منفی دولت کانادا از مجموع ۴۷ عضو این شورا به تصویب رسید، کشتار گسترده مردم نوار غزه و از جمله تعداد زیادی از زنان و کودکان ساکن این منطقه و همچنین نقض فاحش حقوق مردم فلسطین و تخریب سازمان یافته زیرساختارهای نوار غزه را به شدت محکوم کرده است.شورای حقوق بشر همچنین در بند ۱۴ قطعنامه تصمیم گرفته است هیات حقیقت یاب مستقل بین المللی را به منظور تحقیق در خصوص کلیه موارد نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی از سوی اسرائیل در سرزمین های اشغالی فلسطین و به ویژه غزه اشغال شده به این منطقه گسیل دارد و در بندهای ۱۲ و ۱۳ از گزارشگران ویژه شورای حقوق بشر درخواست کرده است گزارشی در خصوص وضعیت حقوق بشر مردم غزه متعاقب حملات اخیر اسرائیل تهیه و به نشست آتی شورای حقوق بشر ارائه کنند.در بند ۱۱ قطعنامه، شورای حقوق بشر از کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد می خواهد در خصوص نقض حقوق مردم فلسطین توسط نیروی اشغالگر اسرائیل از طرق ذیل گزارش دهد؛
الف) تحکیم حضور میدانی دفتر کمیساریای عالی در سرزمین اشغالی فلسطین به ویژه در نوار غزه اشغالی و حضور کارمندان لازم به منظور دیدبانی و مستندسازی نقض حقوق مردم فلسطین و تخریب اموال آنها توسط اسرائیل
ب) تسلیم گزارش های ادواری به شورا در خصوص اجرای قطعنامه حاضر؛ شورا در بند ۱۶ از دبیرکل درخواست می کند در خصوص حمله اخیر به مقر آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای کمک به آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (UNRWA) در غزه از جمله مدارس وابسته که منجر به کشته شدن ده ها نفر از غیرنظامیان فلسطینی شامل زنان و کودکان شده است، تحقیق به عمل آورد و در این ارتباط گزارش را به مجمع عمومی تسلیم کند.
۲) شورای امنیت
با تصویب قطعنامه ۱۸۶۰ مورخ ۸ ژانویه ۲۰۰۹ که با ۱۴ رای مثبت و رای ممتنع ایالات متحده به تصویب رسید بر ضرورت برقراری آتش بس فوری، پایدار و مورد احترام کامل بین المللی که منجر به خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه شود، تاکید (بند ۱ قطعنامه) و همه خشونت ها و مخاصمات را که علیه غیرنظامیان اعمال شده است، محکوم می کند. (بند ۵ قطعنامه)
شورای امنیت در بند ۶ قطعنامه از دولت های عضو می خواهد تلاش های خود را برای ارائه ترتیبات و تضمین های لازم در غزه به منظور حفظ آتش بس و آرامش پایدار از جمله ممانعت از قاچاق غیرقانونی اسلحه و مهمات و تضمین بازگشایی پایدار گذرگاه های مرزی بر اساس موافقتنامه ۲۰۰۵ در خصوص جابه جایی و دسترسی منعقده بین خودگردانی فلسطین و اسرائیل تشدید کند، در این راستا از ابتکار عمل مصر و دیگر تلاش های منطقه یی و بین المللی که در حال اجراست، استقبال می کند.به علاوه شورای امنیت در بند ۸ قطعنامه تلاش های جدید و فوری از سوی طرفین و جامعه بین المللی برای دستیابی جامع براساس دیدگاه ایجاد منطقه یی که دو کشور مستقل دموکراتیک اسرائیل و فلسطین در کنار هم در آرامش و مرزهای امن و به رسمیت شناخته شده زندگی کنند را مورد تاکید قرار می دهد و نهایتاً در بند ۹ قطعنامه نیز از تلاش های گروه چهارگانه (QUARTET) جهت مشورت با طرفین به منظور برگزاری نشستی بین المللی در مسکو در سال ۲۰۰۹ استقبال می کند.
۳) مجمع عمومی
رسیدگی به جنایات ارتکابی اسرائیل در اجلاسیه ویژه اضطراری ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹ مجمع عمومی مورد تاکید واقع و تصریح شد بیش از هزار نفر کشته شده اند که تعدادی
از آنها کودک بوده اند. رئیس مجمع عمومی نیز به نوبه خود انتقادات شدیدی از حملات اخیر اسرائیل به نوار غزه کرد.

مهداد فلاح اسدی
دانشجوی دوره دکترای حقوق بین الملل دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی
منابع
۱- Phosphorous weapons - the ICRC,s view, available at:
http://www.icrc.org/web/eng/ siteeng۰.nsf/html/weapons-interview-۱۷۰۱۰۹
۲- Gaza: unexploded munitions a threat to civilians and humanitarian work, available at:
http://www.icrc.org/web/eng/siteeng۰.nsf/html/palestine-update-۲۱۰۱۰
۳- Mayur Patel , Israelشs Targeted Killings of Hamas Leaders, ASIL Insights, May ۲۰۰۴, available at:
http://www.asil.org/insigh۱۳۳.cfm
۴- The ۱۰th Emergency Special Session of the General Assembly on Illegal Israeli actions in Occupied East Jerusalem and the rest of the Occupied Palestinian Territory, ۱۵-۱۶ January ۲۰۰۹, United Nations Headquarters, available at
منابع
۵- statement by Ambassador Gabriela Shalev , Permanent Representative of Israel to the UN , ۱۵th January۲۰۰۹, The ۱۰th Emergency Special Session of the General Assembly on Illegal Israeli actions in Occupied East Jerusalem and the rest of the Occupied Palestinian Territory, available at: http://www.un.org/ga/president/۶۳/interactive/session/is rael.pdf
۶- Resolution of the Human Rights Council, ۱۲January ۲۰۰۹, available at : http://www۲.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/special session/۹/docs/
A-HRC-S-۹۱-L۱.doc
۷- Effect of Gaza conflict on children devastating - CRC, statement issued by the ۱۸-member UN Committee on the Rights of the Child,۱۳January ۲۰۰۹, available at:
http://wwwohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/Media.sapx
۸- STATEMENT OF SPECIAL RAPORTEUR FOR THE PALESTINIAN TERRITORIES OCCUPIED SINCE ۱۹۶۷ FOR PRESENTATION TO THE SPECIAL SESSION OF THE HUMAN RIGHTS COUNCIL ON THE SITUATION IN THE GAZA STRIP, ۹ JANUARY ۲۰۰۹, available at:
http://www.unhchr.ch/huric ane/huricane.nsf/view۰۱/۱۴B۰۰۴C۳AE۳۹۰۰۴BC۱۲۵۷۵۳۹۰۰۵۹۹B۵D?
opendocument
۹- Human Rights Watch World Report۲۰۰۹, Israel/Occupied Palestinian Teritories (OPT), available at:
http://www.hrw.org/en/node/۷۹۲۳۵
۱۰-S/RES/۱۸۶۰(۲۰۰۹)
۱۱- Ilias Bantekas, Public International Law Statutes Series, First Edition ۲۰۰۲, Sweet & Maxwell.
۱۲- The Geneva Conventions, ۱۲August ۱۹۴۹, ICRC Publications, ۲۰۰۵.

منبع : روزنامه اعتماد