بررسی شیوع عدم تطابق گروه بندی ABO و مطالعه کیفی عوامل مرتبط در اهدا کنندگان پایگاه انتقال خون اصفهان، سال های ۸۲ و ۸۳

● سابقه و هدف:
عدم تطابق گروه بندی ABO در اهدا کنندگان خون مشکلی است که تاکنون به اندازه لازم به آن توجه نشده و در اغلب مراکز انتقال خون تنها راه چاره در این خصوص، حذف کیسه خون اهدایی با هدف جلوگیری از بروز اختلالات هماتولوژیک در گیرنده خون، بدون روشن نمودن وضعیت گروه خون اهدا کننده است. در این تحقیق، ۷۵۰۶۶ کیسه خون اهدایی در سازمان انتقال خون اصفهان را به مدت ۱۵ ماه از لحاظ بروز عدم تطابق ABO بررسی کرده، شیوع و عوامل مرتبط در این خصوص را ارزیابی نمودیم.
● مواد و روش ها:
گروه بندی سلولی و سرمی، در یک مطالعه توصیفی، بر روی لخته و سرم اهدا کنندگان خون انجام گرفت. در هر بار مشاهده عدم تطابق ABO، آزمایش های اختصاصی سرولوژیک انجام و گروه خون حقیقی اهدا کننده مشخص شد و عوامل مرتبط با استفاده از داده های موجود و مصاحبه با اهدا کننده تحت بررسی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون کای دو (Chi-square) تجزیه و تحلیل شد.
● یافته ها:
۴۱ مورد (۰.۰۵۴%) عدم تطابق به دست آمده اغلب متعلق به مردان سنین ۳۱ تا ۴۰ سال و در گروه خون O مشاهده شد (P<۰.۱, P<۰.۱, P<۰.۵). مهم ترین عوامل عدم تطابق، کاهش تیتر آنتی بادی سرم (۴۱.۴۶%)، کاهش غلظت آنتی ژن های سطح گلبول قرمز (۳۴.۱۶% که ۵۰% مربوط به آنتی ژن B و ۵۰% مربوط به آنتی ژن A می باشد)، حضور آگلوتینین های سرد طبیعی (۱۲.۱۹%) و خطای آزمایشگر (۱۲.۱۹%) مشخص گردید. آزمایش اتوکنترل، ۶ مورد حضور اتو آنتی بادی گرم را در سرم مشخص نمود. هیچ یک از این موارد در نتایج حاصل از گروه بندی ABO دخالتی نداشته، یک مورد ناشی از مصرف دارو و بقیه ایدیوپاتیک بودند؛ با این وجود کیسه خون حذف و همه موارد به پزشک متخصص هماتولوژی معرفی شدند. در ۸۳.۳% موارد، حضور توام اتوآنتی بادی گرم همراه با آگلوتینین سرد شناسایی شد و یک مورد حاوی تیتر پایین آنتی بادی طبیعی در سرم بود.
● نتیجه گیری:
در این تحقیق ۳۵ واحد کیسه خون با گروه خون مشخص به چرخه اهدا بازگشته، ۱۳ مورد کارت گروه خون خاص برای اهدا کنندگانی که شناسایی گروه خون آنان بدون انجام آزمایش های سرولوژیک خاص مقدور نمی باشد صادر شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش ضمن تاکید بر اهمیت پرداختن به مساله عدم تطابق گروه های خونی در کلیه مراکز انتقال خون، انجام بررسی های کامل تری را پیرامون بروز اتو آنتی بادی ها در افراد مختلف جامعه پیشنهاد می نماید.

سهیلا رهگذر
فخرالملوک یاوری
محمدمهدی حریری
علیرضا معافی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی