اثر درمانی هیدروکسی اوره در بیماران تالاسمی اینترمدیا

● سابقه و هدف:
فعال ‌سازی مجدد ژنهای گلوبین از طریق داروشناختی امیدواری‌ های زیادی را در درمان سندرم‌ های بتاتالاسمی (همانند بیماری سیکل سل) ایجاد کرده است. داروهای مختلفی برای افزایش سنتز گلوبین و تولید هموگلوبین جنینی (HbF) به‌کار رفته ‌اند. در میان داروها، هیدروکسی ‌اوره دارای عوارض‌ کمتر و برای درمان‌ طولانی ‌مدت داروی مناسبتری به ‌نظرمی ‌رسد. گزارش شده ‌که دربعضی بیماران مبتلا به بتاتالاسمی اینترمدیا هیدروکسی اوره باعث افزایش سطح ‌گلوبین وHbF شده ‌است. باوجود این تاثیر بالینی هیدروکسی ‌اوره در بیماران مبتلا به تالاسمی هنوز مورد بحث است.
● مواد و روشها:
این مطالعه تجربی از نوع قبل و بعد است. جامعه مورد مطالعه، بیماران تالاسمی اینترمدیای مراجعه ‌کننده به مرکز آموزشی- درمانی شهید فهمیده و بخش تالاسمی بودند. تاثیر هیدروکسی اوره در ۱۶ بیمار مبتلا به بتاتالاسمی اینترمدیا از طریق تعیین ‌تغییرات سطح‌ هموگلوبین ‌کل وHbF قبل و پس ‌از ۶ ماه درمان با هیدروکسی ‌اوره ‌به ‌میـزان ۲۰mg/kg/day مــورد بررسی قرار گرفت. در طول شش ماه بیماران از نظر عوارض هیدروکسی اوره تحت نظر قرار گرفتند.
● یافته‌ ها:
میانگین سطح هموگلوبین کل پس از ۶ ماه درمان ۱.۴۷±۱.۱۲gr/dlو میانگین سطح HbFبه میزان ۱.۴۳±۱.۱۲gr/dl۱ افزایش داشته که این افزایشها از لحاظ آماری قابل توجه و معنادار بودند. همچنین از جهشها و پلی‌مرفیسم Xmn۱ مورد بررسی قرار گرفته شده مشاهده شد در بعضی از بیماران تالاسمی اینترمدیا که دارای پلی مرفیسم Xmn۱ بوده‌اند، تولید HbF افزایش بیشتری داشته است و با بعضی از جهش‌های بتاگلوبین (به ‌ویژه(IV S II-I ارتباط دارد. در مطالعات انجام ‌شده در ایران، شایع ترین جهش ژن بتاگلوبین، جهش IV S II-I گزارش شده است. در این مطالعه نیز مشخص شد که در جهش های بتاگلوبین و وجود پلی‌مرفیسم Xmn۱ در ۱۶ بیمار تحت‌مطالعه شایع ترین جهش، جهش IV S II-I است. همچنین افزایش میانگینHb کل و HbF بر اثر هیدروکسی اوره برحسب حالت های مختلف پلی ‌مورفیسم Xmn۱ و جهش IV S II-I مقایسه گردید. هرچند که در این خصوص از لحاظ آماری تفاوت معنا‌داری وجود نداشت، ولی به ‌طور توصیفی بیشترین افزایش سطح Hb کل و HbF در گروهی مشاهده شد که از نظر IV S II-I هتروزیگوت بودند و پلی مورفیسم (+/-) XmnI داشتند.
● بحث:
درمان با هیدروکسی اوره در بیماران بتاتالاسمی اینترمدیا، باعث افزایش سطح هموگلوبین و HbF می شود، ولی برای ارتباط این پاسخ درمانی با نوع جهش و حالت پلی مرفیسم XmnI نیاز به مطالعاتی با حجم نمونه بیشتر و یا متا آنالیز مطالعات مشابه می باشد.

محمدعلی احسانی
امیرعباس هدایتی اصل
علیرضا باقری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی