جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

اگر واقعا اینگونه است...!‌


اگر واقعا اینگونه است...!‌
در هفتـه‌هـای اخیـر، مسئولان دیپلماسی خارجی در دولت نهم از بسته‌ای سخن می‌گویند که توسط ایران در اختیار گروه ۱+۵ قرار گرفته است. البته تاکنون نه فلسفه ارائه بسته پیشنهادی به گروه ۱+۵ تعیین شده است و نه محتوای آن. درحالی که رئیس جمهور سال گذشته در یک سخنرانی عمومی‌ ‌بر این نکته تاکید کرد که <اطلاعاتی که به دست دشمنـان رسیـده، نبـایـد از ملت مخفی بماند.> تجربه‌های قبلی هم نشان می‌دهد که طرف‌های مقابل، هر گاه که لازم بدانند محتوای مذاکرات و پیشنهادهای دریافتی یا تقدیمی مرتبط با ایران را افشا می‌کنند. اما بسته پیشنهادی اخیر، آنچنان محرمانه– و شاید هم پیش بینی نشده– بود که حتـی بـرخـی نمـاینـدگان موثر مجلس هم برای عقب نماندن از قافله، به کلی گویی در این مورد می‌پردازند و آن را از نوآوری‌های دولت نهم در سال <نوآوری> می‌نامند. ‌ ‌
نکته جالب در این میان، نحوه تشکیل گروه ۱+۵ و شیوه تعامل ایران با آن بوده است. این گروه پس از آن تشکیل شد که دولت نهم به محض روی کارآمدن، تداوم مذاکرات هسته‌ای با تروئیکای اروپایی – آلمان، فرانسه و انگلیس– را غیرضروری دانست و تلاش کرد با دیپلماسی نگاه به شرق، از تاثیر سه قدرت اروپایی– که عملا نمایندگی امریکا را نیـز به عهده داشتند– بکاهد. نتیجه این کار، تشکیل گروه جدیدی به نام ۱+۵ بود که در آن، حضور امریکا به صورت شفاف و علنی درآمد و روسیـه و چیـن نیـز بـه جمـع گـروه متحد غربی پیوستند. به عبارت دیگر، این گروه نه دارای تعریف قانونی و مشخص در ساختار سازمان ملل بود و نه پیش از آن در هیچ تحول بین المللی، نقش‌ا~فرینی کرده بود. از سوی دیگر در اواخر سال گذشته، رئیس جمهور ایران بارها اعلام کرد که <از این پس مذاکرات ایران در موضوع هسته‌ای، تنها با آژانس انجام خواهد شد.>‌
این سخن دکتر احمدی نژاد، ارسال پیامی‌به مجامع داخلی و خارجی بود که <از نظر ایران، ماموریت ۱+۵ خاتمه یافته و فلسفه وجودی آن از بین رفته است.> اما این بار نیز مانند برخی حوادث دیگر، ظاهرًا نه تنها خاتمه ماموریت ۱+۵ به فراموشی سپرده شد، بلکه با ارائه بسته پیشنهادی از سوی ایران، مشروعیتی بی نظیر به این گروه داده شده است! این ادعا مستند به اخباری است که از میان اطلاع رسانی‌های قطره چکانی مسئولان دستگاه دیپلماسی خارجی ایران استخراج می‌گردد و نشان می‌دهد که ایران برای بحران‌های مختلف جهانی و منطقه‌ای، پیشنهادهایی در اختیار گروه ۱+۵ قرار داده است. به عبارت دیگر، گروهی که قرار بود دخالت آن در موضوع هسته‌ای ایران خاتمه یابد، اکنون به شأنی بلند برای اندیشیدن به مشکلات عام جهان و یافتن راه حل برای آنها، دست یافته است.
تردیدی نیست که اینگونه مواجهه با قدرتهای جهانی و موضوعات داخلی یا بین المللی، نه تنها بر قدرت منطقه‌ای و جهانی ایران نمی‌افزاید، بلکه سوژه‌ای برای <سوژه سازان بهانه جوی جهانی> ایجاد می‌کند که مسئولان ایرانی را به عدم ثبات در مواضع و اقدامات متهم کنند که اگر چنین ادعایی کنند نباید هیچ کس جز خود را ملامت کنیم. زیرا یک روز حتی حاضر نیستیم گروه ۱+۵ را برای فلسفه اصلی آن یعنی پیگیری موضوع هسته‌ای ایران به رسمیت بشناسیم و روز دیگر آن را در ورای همه مجامع بین المللی قرار می‌دهیم و پیشنهادهایی به گروه مزبور ارائه می‌کنیم تا به کار <حل مشکلات جهانی و منطقه‌ای> بیاید.
البته تا زمانی که جزئیات و انگیزه اصلی از ارائه پیشنهاد اخیر آشکار نگردد، قضاوت در مورد آن امکان پذیر نیست، اما از هم اکنون می‌توان پیش بینی کرد که سرنوشت بسته پیشنهادی، شباهت بسیار با برخی نامه نگاری‌ها به سران کشورهای دیگر خواهد داشت. در عین حال اگر پیشنهاددهندگان با درک صحیح از موقعیت و توانمندی‌های ایران، بسته مـزبـور را تهیه کرده‌اند و <مخاطبان پیشنهاد> را نیـازمنـد همکـاری ایـران مـی‌داننـد، بـاید هرگونه همکاری با گروه ۱+۵ را به رفع برخی مزاحمت‌ها و تعییـن تکلیـف پـروژه‌های دردسرساز برای ایران مشـروط کننـد. حقیقـت آن اسـت که در برخی بحران‌ها و سوژه‌های بین المللی، نیاز قدرتهای جهانی به ایران، غیرقابل انکار بوده و هست اما در تمام یا اکثر آنها، ایران تنها نقش یک <بنگاه خیریه> را ایفا کرده است که وظیفه آن، حل مشکلات دیگران می‌باشد که البته بسیاری از کسانی که نمک این <بنگاه خیریه> را خورده‌اند در <نمک دان شکستن> با یکدیگر مسابقه می‌دهند! پس اگر تنظیم کنندگان بسته پیشنهادی اخیر، به کارآیی پیشنهاد خود ایمان دارند و پیشنهاددهندگان را محتاج همکاری ایران می‌دانند، این بار باید از کسوت <اداره کنندگان بنگاه خیریه> بیرون بیایند و در برابر هر کمک به حل بحـران‌هـای جهـانی و منطقه‌ای، امتیازی برای کـشــورمـان کسـب نمـاینـد. در غیـر ایـن صـورت کـمـک گیرندگان نمک نشناس، در نهایت ارائه پـیـشـنـهادها و حتی دریافت کمک‌های ایران را <دخالت مخرب> خواهند نامید!‌
منبع : روزنامه آفتاب یزد