گرفتگی صدا را جدی بگیرید

فیزیولوژی تولید صدا منشاء تولید صدا حنجره است و تارهای صوتی که کوچک ترین تار عضلانی بدن است مهم ترین قسمت حنجره در تولید صداست و پوشش مخاطی پیچیده ای از این تارها محافظت می کند. به صدایی که با تارهای صوتی تولید می شود، صوت با فرکانس پایه ای گفته می شود که کیفیت کلامی ندارد و زمانی فرم کلامی پیدا می کند که از قسمت های مختلف حلق، بینی و دهان که به آن اصطلاحاً تونل صوتی می گویند عبور کند.
فرکانس پایه ای حنجره در خانم ها ۲۴۰ هرتز است یعنی ۲۴۰ بار در ثانیه این تارها به لرزش درمی آیند.به طور مثال برای تولید صدا به مدت پنج ثانیه این تارها ۱۲۰۰ بار به لرزش درمی آیند.
در آقایان فرکانس پایه ای ۱۴۰ هرتز است و این تفاوت فرکانس پایه ای علت اصلی اختلاف بین صدای خانم ها و آقایان است و به همین دلیل صدای خانم ها زیرتر از صدای آقایان است.
● گرفتگی صدا
گرفتگی صدا در افراد مختلف علت های متفاوتی دارد که به آنها اشاره می کنیم.
▪ گرفتگی صدا در خانم ها
- تغییرات هورمونی در دوران تخمک گذاری و دوران حاملگی و یائسگی
- تغییرات روحی و روانی در ساعات مختلف روز، اولین تظاهرات و تغییرات روحی و اخلاقی در کیفیت صدا اثرگذار است.
-صحبت بیش از حد با تلفن، حنجره را خسته می کند، خصوصاً در زمان بیماری لارنژیت (التهاب حنجره) که باعث تاخیر در بهبودی می شود.
-استفاده زیاد از مواد شوینده شیمیایی و لوازم آرایشی و استنشاق انواع عطر و اسپری، عامل موثر گرفتگی صدا در خانم هاست.
-استفاده از داروهای محرک بر لایه های مخاطی محافظتی حنجره تاثیر نامطلوبی گذاشته و در برخی موارد این تاثیرات غیرقابل برگشت است.
▪ گرفتگی صدا در سالمندان
با گذشت زمان ظاهر انسان ضعیف شده که صدا نیز از این امر مستثنی نیست اما می توان برای حفظ کیفیت صدا شرایط مناسبی فراهم کرد.
ایجاد صدا به دو عامل بستگی دارد:
۱) حجم هوای ذخیره شده در ریه هنگام بازدم
۲) توانایی عضلات تارهای صوتی و منضمات آن.
هر دو این عوامل با گذر زمان و پیر شدن دچار مشکلاتی می شوند اما مشاوره با متخصصان آسیب شناسی گفتار، انجام تمرینات ورزشی و تنفسی و جلوگیری از مصرف دخانیات می تواند این کاستی ها را جبران کند.
▪ گرفتگی صدا و حرفه ای ها
افرادی که حرفه آنها وابسته به صحبت کردن است، نیاز بیشتری به مراقبت از صدای خود دارند. چنانچه در موقع سرمازدگی استراحت صوتی را رعایت نکرده و با شدت و بلند صحبت کنند، باعث خونریزی های کوچک در تارهای صوتی شده و به تدریج با رعایت نکردن بهداشت حنجره این تغییرات به گره صوتی بدل شده و نیاز به عمل جراحی دارد.
استعمال سیگار پس از تدریس برای مدرسان بسیار مضر بوده زیرا بیشترین ضربه به تارهای صوتی در مواقع خستگی و خشکی مخاط پوششی تارهای صوتی رخ می دهد که توصیه می شود با مصرف آب باید باعث افزایش رطوبت و لطافت آنها شد.
▪ صدای حرفه ای برای افراد حرفه ای
صدای حرفه ای دارای شرایط خاصی از نظر فیزیولوژی و آناتومی تارهای صوتی و توانایی های ویژه است که با بررسی و تمرینات صحیح می توان این توانایی را افزایش داد. همچنین تمرینات ناصحیح و غیراستاندارد توانایی حنجره را مختل کرده و تغییرات غیرقابل جبرانی در پی دارد. نکته دیگر اینکه بسیاری از خوانندگان با تقلید صدای خواننده های حرفه ای در طول زمان صدای واقعی خود را از دست داده و این اتفاق در بعضی قاریان و مداحان نیز دیده می شود.
▪ گرفتگی صدا ناشی از تروما
بیشترین آمار آسیب و ترومای حنجره مربوط به تصادفات و نزاع هاست که به علت عدم استفاده از کمربند ایمنی اتومبیل در تصادفات صورت و گردن به فرمان اتومبیل برخورد کرده که باعث آسیب گردن و خصوصاً حنجره که برجسته ترین عضو گردن است می شود. در نزاع ها و استفاده غیرصحیح از فنون رزمی همان اتفاق برای گردن و حنجره می افتد.
▪ گرفتگی صدا در کودکان
گرفتگی صدا در کودکان جز آنهایی که مادرزادی است، بیشتر اکتسابی است. گریه یک پدیده طبیعی است و نمی تواند باعث آسیب در حنجره شود.
مواردی که باعث آسیب حنجره در کودکان می شود عبارتند از:
- جیغ زدن های ناگهانی
-سرفه های شدید ناشی از التهاب ریه، حلق و سینوس که درمان آن ناقص انجام شده یا آلرژی غذایی یا تقلید از صداهای شخصیت های تلویزیونی.
▪ علائم آسیب های حنجره
تنگی نفس از علائم اولیه آسیب های حنجره است که درجات مختلفی دارد و مصدوم باید به بخش اورژانس منتقل شود. خونریزی زیرمخاطی بر اثر شکستگی غضروف حنجره ایجاد می شود که پس از حادثه رخ داده و عوارض ناشی از آن شامل گرفتگی صدا، تنگی تنفس و احساس درد هنگام بلع غذاست.
کمک رسانی به این مصدومان، جلوگیری از جابه جایی و کشش گردن آنهاست.
▪ گرفتگی صدا در سرطان حنجره
فرد مبتلا به سرطان حنجره قدرت تکلم خود را از دست داده و به وسیله یک دستگاه و با صدای خاصی صحبت می کند. برای تنفس نیز سوراخی در جلوی گردن تعبیه شده است.
این بیماران اگرچه از نظر سرطان بهبود یافته اند اما گاه از نظر اجتماعی غیرقابل پذیرش هستند و ارتباط کلامی مناسبی با اطرافیان ندارند و اطرافیان با نگاه دیگری به آنها می نگرند.
در کشورهای پیشرفته برنامه ریزی صحیحی برای این بیماران در نظر گرفته شده تا آنها احساس کمبود نکنند. فرهنگ سازی صحیح و مناسب از سوی رسانه ها برای آشنایی بیشتر مردم با این نوع بیماری کمک موثری به نحوه برخورد با این بیماری می کند.
● درمان
چنانچه فرد دچار گرفتگی صدا و عدم بهبودی آن در سه هفته شد باید به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کند تا با معاینه و تشخیص و بررسی نسج مخاط حنجره علت گرفتگی صدا مشخص شود و اگر احتمال عارضه سرطان بود با استفاده از میکروسکوپ و بیوپسی (نمونه برداری از نسج) به تشخیص صددرصد رسیده و با میکروسکوپ و روش میکروسرجی با لیزر و بدون لیزر به درمان عارضه سرطان ابتدایی حنجره بپردازد، با استفاده از روش پرتودرمانی می توان درمان را کامل کرد و مطمئن بود که بدون از دست دادن حنجره نیز درمان امکان پذیر است. متاسفانه بعضی بیماران مبتلا به سرطان ابتدایی به دلیل بی توجهی به این امر باعث پیشرفت عارضه شده و ناچار به اعمال جراحی وسیع می پردازند که به نقص عضو بیشتر منجر خواهد شد.

منبع : روزنامه سرمایه