شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

تاریخچه‌یی‌ از بیماری‌ جذام‌


در بین‌ بیماری‌های‌ باستانی‌، یكی‌ از قدیمی‌ترین‌ و معروفترین‌ آنها، بیماری‌ جذام‌ است‌ كه‌ عامه‌ مردم‌ ایران‌ به‌ آن‌ «خوره‌» می‌گویند.
منشا این‌ بیماری‌ را می‌توان‌ با پیدایش‌ انسان‌های‌ اولیه‌ هم‌ زمان‌ دانست‌. به‌ دشواری‌ می‌توان‌ مبدا بیماری‌ جذام‌ را مشخص كرد. چینی‌ها از ۵۰۰ سال‌ قبل‌ از میلاد مسیح‌ این‌ بیماری‌ را می‌شناختند. این‌ بیماری‌ ۱۳۵۰ سال‌ قبل‌ از میلاد مسیح‌ شرح‌ داده‌ شد كه‌ قدیمی‌ترین‌ توصیف‌ این‌ بیماری‌ به‌ شمار می‌رود.
جذام‌ اولین‌ بیماری‌ عفونی‌ در بشر است‌ و جالب‌ اینكه‌ آثار این‌ بیماری‌ در اجساد مومیایی‌ دیده‌ شده‌ است‌ و در كتاب‌ انجیل‌ نیز به‌ این‌ بیماری‌ اشاره‌ شده‌ است‌.
علت‌ گسترش‌ چشمگیر بیماری‌ جذام‌ در اروپا طی‌ قرون‌ وسطی‌، جنگ‌های‌ صلیبی‌ بوده‌ و قرن‌ ۱۳ میلادی‌ نقطه‌ اوج‌ كشتار این‌ بیماری‌ بود و در قرن‌ شانزدهم‌، جذام‌ به‌ كل‌ از فهرست‌ بیماری‌های‌ مزمن‌ اروپای‌ مركزی‌ حذف‌ شد. هر ساله‌ ۵۰۰ هزار نفر، به‌ این‌ بیماری‌ خطرناك‌ مبتلا می‌شوند.
سال‌ ۱۸۷۴ هانس‌، پزشك‌ نروژی‌ ۹ سال‌ قبل‌ از اینكه‌ رابرت‌ كخ‌، باسیل‌ سل‌ را كشف‌ كند، عامل‌ بیماری‌ جذام‌ را در ضایعات‌ برآمده‌ بدن‌ یك‌ بیمار جذابی‌ یافته‌ و این‌ باكتری‌ را به‌ عنوان‌ نخستین‌ باكتری‌ آسیب‌رسان‌ در تاریخ‌ علم‌ پزشكی‌ شرح‌ داد، به‌ رغم‌ مخالفت‌های‌ بسیار، هانس‌ ؤابت‌ كرد كه‌ این‌ بیماری‌ مسری‌ است‌، اگر چه‌ صفات‌ مشخص و شباهت‌ آن‌ به‌ باسیل‌ سل‌ تا چندین‌ سال‌ بعد ناشناخته‌ باقی‌ ماند.
۵۲ سال‌ پیش‌ وكیل‌ و فیلسوف‌ فرانسوی‌ رائول‌ فولبریو آخرین‌ یكشنبه‌ ماه‌ ژانویه‌ هر سال‌ را، روز جهانی‌ كمك‌ به‌ بیماران‌ جذامی‌ نامید. در آن‌ زمان‌ در سراسر جهان‌، تقریبا ۱۵ میلیون‌ نفر به‌ این‌ بیماری‌ مبتلا بودند. در حالی‌ كه‌ امروزه‌، این‌ رقم‌ به‌ دو میلیون‌ نفر كاهش‌ یافته‌ اما هنوز این‌ بیماری‌ ریشه‌كن‌ نشده‌ است‌.
بیماری‌ جذام‌، اغلب‌ در كشورهای‌ گرمسیر بروز می‌كند، برای‌ مثال‌ در كشورهای‌ ایتالیا، یونان‌، پرتغال‌، اسپانیا یا تركیه‌.
در ایام‌ گذشته‌ كه‌ درمان‌ مناسبی‌ برای‌ جذام‌ وجود نداشت‌، مردم‌ از این‌ بیماری‌ وحشت‌ بسیاری‌ داشتند، اما امروزه‌ دیگر جذام‌ یك‌ بیماری‌ وحشت‌آور نیست‌ و با داروهای‌ مناسب‌، كاملا درمان‌ می‌شود. با تشخیص و شروع‌ درمان‌ بموقع‌ جذام‌ و مصرف‌ كامل‌ و منظم‌ دارو، از ایجاد یا پیشرفت‌ تغییر شكل‌ و معلولیت‌هایی‌ مانند زخم‌، قطع‌ انگشتان‌ یا عوارض‌ چشمی‌ جلوگیری‌ خواهد شد.
جذام‌ همانطور كه‌ گفته‌ شد یك‌ بیماری‌ میكروبی‌ است‌ كه‌ به‌ وسیله‌ میكروب‌ میله‌یی‌ شكل‌ ایجاد می‌شود. تحقیقات‌ دانشكده‌ بهداشت‌ دانشگاه‌ تهران‌ نشان‌ داده‌ كه‌ خاك‌ سرخ‌ بستر خوبی‌ برای‌ پرورش‌ این‌ میكروب‌ است‌. میكروبی‌ با نام‌ «باسیل‌ هانس‌» یا «مایكو باكتریوم‌ لپرا» كه‌ با درمان‌ دارویی‌ از بین‌ می‌رود.
جذام‌ به‌ صورت‌ مستقیم‌ از انسانی‌ به‌ انسان‌ دیگر سرایت‌ می‌كند. سرایت‌ جذام‌ از یك‌ شخص درمان‌ نشده‌ به‌ شخص دیگر از طریق‌ دستگاه‌ تنفسی‌ یا پوست‌ صورت‌ می‌گیرد.
جذام‌ زن‌ و مرد ندارد و هر دو جنس‌ را در تمام‌ سنین‌ در بر می‌گیرد. جذامیان‌ اغلب‌ احساس‌ طردشدگی‌ و خطرناك‌ بودن‌ می‌كنند، احتیاج‌ مبرم‌ به‌ كمك‌های‌ معنوی‌ مردم‌ دارند تا كمك‌های‌ مالی‌ آنها. چرا كه‌ رنج‌ اجتماعی‌ ناشی‌ از این‌ بیماری‌ به‌ مراتب‌ بیشتر از سایر بیماری‌های‌ لاعلاج‌ است‌.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید