شبعا لبنانی است یا سوری؟

نقشه جدیدی که در سال ۱۹۲۰ ترسیم شده ثابت می کند مزارع شبعا به لبنان تعلق دارد. این نقشه توسط موسسه انگلیسی ژئو پروجکتس متخصص در امور نقشه برداری تهیه شده است.این نقشه که جدیداً کشف شده در سال ۱۹۲۰ و پس از امضای معاهده ای میان فرانسه و انگلیس در ۲۳ سپتامبر همان سال تهیه شده است.دولت سوریه بارها تاکید کرده است که مزارع شبعا به لبنان تعلق دارد اما سازمان ملل موضع اسرائیل را مورد تایید قرار داده است که مدعی است این منطقه متعلق به سوریه است و مشمول قطعنامه ۲۴۲ می شود تا بدین صورت تحت نظارت نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل و جنوب لبنان قرار نگیرد.
با این وجود دولت سوریه با تسلیم یادداشتی به شورای امنیت سازمان ملل متحد بار دیگر بر لبنانی بودن مزارع اشغالی شبعا تاکید کرده این نخستین سند سوریه است که در آن بر لبنانی بودن مزارع اشغالی شبعا تاکید شده است. در واقع سوریه ای ها بارها در مناسبت های مختلف اعلام کرده اند: این مزارع به سوریه تعلق ندارد و مالک آن دولت لبنان است اما رژیم صهیونیستی و سازمان ملل همواره این سخنان را نادیده گرفته اند. هم اکنون لبنان بر حق خود برای بازگرداندن این مزارع به موجب قطعنامه ۴۲۵ اصرار دارد و به رسمیت شناختن عقب نشینی کامل اسرائیل از اراضی این کشور را به عقب نشینی کامل از مزارع شبعا و سه مکان دیگر در رامیه و رمیش و البیاضه و استقرار ارتش لبنان در این مناطق مرزی مشروط کرده است. - نگرانی سوری ها اعضای جنبش مقاومت لبنان که از جانب سوریه پشتیبانی می شوند قول داده اند در صورتی که اسرائیل از شبعا عقب نشینی نکند به عملیات خود ادامه خواهند داد. این مساله نگرانی هایی را به وجود آورده است که اسرائیل ممکن است دست به عملیات انتقامجویانه بزند اما دولت سوریه برای عقب راندن اسرائیل از پشتیبانی جدی اعراب برخوردار نیست.
یک دیپلمات مقیم بیروت می گوید: عربستان سعودی و مصر از موضع سوریه در برابر سازمان ملل متحد اگر بخواهد مانع عقب نشینی اسرائیل از سرزمین های اشغالی عربی شود، پشتیبانی نمی کنند. در حالی که سوریه همواره تاکید کرده است اسرائیل باید صلح را با عقب نشینی کامل همراه کند اما اسرائیل اکنون این دو مساله را از یکدیگر جدا کرده است و سوریه از آن بیم دارد که اسرائیل با توجه به عقب نشینی از لبنان، بلندی های جولان را به آسانی تخلیه نکند در حالی که سوریه اصرار دارد تمامی بلندی های جولان را بازپس بگیرد. - عقب نشینی تاکتیکی اسرائیل عقب نشینی یک طرفه اسرائیل از جنوب لبنان و حفظ تسلط بر مزارع شبعا در اوایل ماه ژوئیه ۲۰۰۳ دلایل متعددی می تواند داشته باشد از جمله:
۱) شکست کامل نظریه موسوم به «کمربند امنیتی» سیاستی که اسرائیلی ها در اواسط دهه ۸۰ با عقب نشینی جزئی در ژوئن ۱۹۸۵ از جنوب لبنان در پیش گرفتند که هدف از آن حفظ آزادی عمل در پشت مرزها در مسافتی بین ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر بود که شیمون پرز نخست وزیر وقت و رئیس جمهور کنونی اسرائیل آن را «دیوار اطمینان» خوانده بود که با حملات موشکی عراق به اسرائیل آن هم به عمق استراتژی این کشور در سال ۱۹۹۰ پایان این نظریه بود.
۲) این «کمربند امنیتی» به جای محافظت از شهرک نشینان از حملات مقاومت، آنها را در معرض حملات شدید قرار داد.
۳) تلفات جانی و مالی بسیار ارتش اسرائیل در جنوب لبنان که به رغم برتری نظامی اسرائیل، آنها چاره ای جز عقب نشینی نیافتند.
۴) ادامه و افزایش حملات مقاومت در جنوب موجب شد که اسرائیل برای حفظ موقعیت و برتری نظامی خود در جولان که در نتیجه مقاومت تضعیف شده بود از جنوب لبنان عقب نشینی کرد.

محمدرضا سرمست

منبع : روزنامه سرمایه