برآورد فرسایش بادی در زیستگاه های بیابانی خراسان (مطالعه موردی: منطقه سرخس)

رابطه بین فرسایش بادی (که از شاخصه های مناطق بیابانی است) با ارزش زیست گاه های جانوری واقع در این مناطق، کمتر مورد توجه قرار گرفته و تاکنون به شکل علمی بررسی نشده است. اهمیت گونه ای جانوری منحصر به فرد و ارزشمند مناطق بیابانی و تشریح رابطه علمی بین میزان فرسایش بادی با وضعیت زیستگاه های مناطق بیابانی در استان خراسان، دلایل اصلی انجام این تحقیق بوده است. منطقه مورد مطالعه در محدوده شهرستان سرخس و در منتهی الیه شمال شرق ایران واقع شده است. تحقیق انجام شده شامل دو بخش اجرایی می باشد. بخش اول، برآورد فرسایش بادی براساس مدل IRIFR.E.A است که با مطالعه منطقه و تهیه و تدوین نقشه های ژئومرفولوژی، زمین شناسی، خاکشناسی، پوشش گیاهی و آمار هواشناسی صورت گرفته و نقشه همفرسا تهیه گردیده است. بخش دوم، تعیین تقریبی گزارشات معتبر و نتایج پرسشنامه از افراد محلی انجام گرفته است. بخش بعدی تحقیق تعیین ارزش تقریبی هریک از زیست گاه های منطقه براساس سه عامل متغیر غذا، آب و امنیت (تاثیرات انسانی) بوده است. تعیین همبستگی بین ارزش هریک از زیست گاه های جانوری با میزان متوسط فرسایش بادی در آن زیستگاه، آخرین بخش تحقیق می باشد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که بین مقدار رسوبات ناشی از فرسایش بادی در منطقه بیابانی مورد مطالعه و ارزش زیستگاه های واقع در آن، همبستگی معنی دار و معکوس (r = -۰.۹۳) وجود دارد. بدین معنی که عوامل موثر در افزایش میزان فرسایش بادی بر کیفیت زیست گاه های جانوری منطقه تأثیرگذار بوده و متناسب با اندازه خود از ارزش هر زیستگاه می کاهد.

حسن احمدی
محمود کرمی
سیدمحمد آذرکار
نعمت اله خراسانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی