دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا
نکاتی درخصوص آسیبشناسی علوم انسانی در ایران بعد از انقلاب
وقوع و پیروزی انقلاب اسلامی ضرورتی گریزناپذیر بود که محصول آگاهی فزاینده و استقلالخواهی ملّتی با عظمت میباشد. عزتطلبی و خفتگریزی لازم میآورد که شناختی صحیح از نحوهی تعاملات و ارتباطات انسانی برای مجموعهی داخلی نظام از یکسو و روابط فیمابین نظامها در خارج از مرزها از سوی دیگر فراهم آید. مسئولیت شناخت مذکور و سنجش و ارزیابی آن نیز برعهدهی علوم انسانی است. اما علوم انسانی تجربی امروز از سرچشمههایی نشأت گرفته که کاربرد آنرا در جامعهی ایرانی ـ اسلامی دچار مشکل میسازد، با این وجود در بحث آسیبشناسی علوم انسانی در ایران نمیتوان صرفاً به تباین مبانی بسنده کرد، چراکه مشترکات جوامع انسانی و فضای کلی حاکم بر نحوهی این روابط در دنیای امروز لازم میآورد بصورتی متعادل هم تفاوتها و هم تشابهات مدنظر قرار گیرند. از اینرو در بحث حاضر عوامل دیگری برجسته میشوند که متغیرهای دخیل در چگونگی رشد، جهت رشد و کاربرد علوم انسانی در کشور محسوب میشوند. درواقع، جریان کلی علوم انسانی در کشور تحت تأثیر این عوامل، صورتبندی خاصی مییابد و در جایگاه و کاربرد کنونی ـ نیز معلول همین عوامل ـ فهم گشته و ترویج میشود. بطور کلی میتوان این متغیرها را عبارت از فعالان و دستاندرکاران این حوزه (دانشجو، استاد، محقق، نهادهای آموزشی و پژوهشی، نهادهای برنامهریز و سیاستگذار) از یکطرف و محیط فعالیت (دانشگاهها، حوزهها، پژوهشگاهها، مجلات علمی و فصلنامههای علمی ـ پژوهشی و علمی ـ ترویجی) از طرف دیگر دانست. آنچه که علیرغم همهی جهشها و حرکتهای اصلاحی و رو به جلو در مسیر اندیشهورزی و پژوهش در حوزهی علوم انسانی، همچنان آزاردهنده و کُندکنندهی تدوین و اجرای برنامههای مناسب است، ضعف ابتکار و خلاقیت میباشد. بهعبارت دیگر، ضعف خودباوری و مسأله محور نبودن فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در دو سطح انجام فعالیتها و گزینش و ارزیابی آنها
ـ در قالب ارزیابیهای ناصواب آثار ارسالی برای چاپ در فصلنامههای دارای امتیاز علمی ـ پژوهشی ـ مانع از دستیابی این علوم به جایگاه شایستهی خود در نظام سیاستگذاری کشور شده است. کثرتگریزی در اندیشهورزی و محصور نمودن امتیازات علمی، مانع از هدایت تلاشها و تکاپوهای فکری در این حوزه گردیده و مانع از نمایش جریان اصلی اندیشهورزی در علوم انسانی در کشور که گسترده و وسیع هم هست، میشود. بعبارت دیگر، عمق و وسعت پتانسیل نیروهای فکری نادیده گرفته شدهاند، لذا تجمع نیروها برای پیشبرد و حلوفصل مسایل کشور تحقق نیافته است. علاوه بر اینها، دو عامل دیگر در تشدید این معضل نقش مؤثری ایفا میکنند. یکی سادهپنداری مدیریت و رویارویی با مسایل انسانی و دیگری نظام ناکارآمد ارزشگذاری و امتیازدهی به فعالیتهای علمی در حوزهی علوم انسانی میباشد. مصداق اولی، عدم تقید و حساسیت برای گزینش مسئولان مرتبط با این حوزه از میان دانشآموختگان علوم انسانی میباشد، درحالیکه عکس این موضوع یعنی ورود عالمان علوم انسانی کشور به امور دیگر نظیر حوزههای فنّی و پزشکی، غیرممکن و محال است. پرسش این است که این تشخیص صحیح چرا درمورد مسئولیتهایی که متوجه علوم انسانی در کشور است، پذیرفته و اجرا نمیشود؟
مصداق دومی نیز، بیتوجهی به عناصر هویت، فرهنگ، زمان و مکان در تکوین مسایل انسانی هر کشور و صبغهی خاص علوم انسانی در هر جامعهای میباشد. یعنی انتخاب ملاکهای غیربومی و حتی ضدبومی جهت تشخیص قوّت علمی آثار تولیدی در حوزهی علوم انسانی. این واقعیت را باید پذیرفت که نمرهدهی داوران غربی به مقالات و آثار تولیدی در این حوزه نمیتواند برکنار از نگرش و جهانبینی غربی از یکسو و گرایشات سیاسی و ایدئولوژیکی آنها از سوی دیگر باشد. از اینرو، حصر قوهی تشخیص و تعیین وضعیت آثار و محققان به چنین ملاکهایی سبب کمرونقی اندیشهورزی در علوم انسانی میگردد.
دکتر محمدرحیم عیوضی
منبع : کرسی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
آمریکا ایران خلیج فارس مجلس شورای اسلامی مجلس دولت شورای نگهبان دولت سیزدهم افغانستان جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد جنگ
هواشناسی شهرداری تهران تهران چین شورای شهر دستگیری پلیس قتل فضای مجازی سیل وزارت بهداشت سازمان هواشناسی
قیمت دلار قیمت خودرو ایران خودرو خودرو مالیات دلار بانک مرکزی بازار خودرو قیمت طلا تورم مسکن سایپا
سریال پایتخت بهاره رهنما قرآن تلویزیون تئاتر فیلم سریال سینمای ایران موسیقی کتاب سینما قرآن کریم
سازمان سنجش انتخاب رشته باتری
اسرائیل فلسطین رژیم صهیونیستی غزه جنگ غزه روسیه اوکراین حماس نوار غزه ترکیه طوفان الاقصی ایالات متحده آمریکا
فوتبال استقلال پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران فوتسال بازی سپاهان باشگاه پرسپولیس تراکتور جام حذفی آلومینیوم اراک وحید شمسایی
تسلا ایلان ماسک هوش مصنوعی اپل تبلیغات آیفون ناسا فناوری گوگل مریخ
سازمان غذا و دارو سرطان طول عمر خواب دندانپزشکی آلزایمر بارداری مالاریا روغن حیوانی