پول تو جیبی

کودکان اطلاعات زیادی درباره پول و نحوه استفاده درست از آن ندارند. با بالا رفتن سن و افزوده شدن بر دانش آنها، نحوه استفاده صحیح از منابع مالی را می آموزند و در می یابند مدیریت صحیح منابع مالی نه تنها بر امنیت و آرامش اقتصادی آنها بلکه بر شیوه زندگی آنها نیز تاثیر خواهد گذاشت. بچه ها فی نفسه درک دقیقی از پول ندارند و با دیدن و شنیدن و تجربه کردن، اطلاعاتی از دنیای اطراف به دست می آورند. والدین و دیگر اطرافیان می توانند کمک کنند تا کودکان هر چه سریعتر مهارت های مدیریت منابع مالی را بیاموزند و در موقعیت های مختلف به کار بندند.
● بچه ها درک خود را از پول توسعه می دهند
دیدگاه و تصورات بچه ها نسبت به پول در خرج کردن و هزینه کردن، پس انداز کردن، قرض گرفتن وقرض دادن، پس انداز کردن و سرمایه کردن متاثر از خانواده است و الگوبرداری آنها براساس عملکرد خانواده می باشد. کودکان قبل از مدرسه پول را همانگونه که هست می بینند و از درک و تفاوت گذاری ارزش انواع آن غافلند.
اما وقتی بزرگتر می شوند و مثلا باقی پول را از مغازه دار دریافت می کنند، کم کم به ارزش انواع پول آگاهی پیدا می کنند. بچه هایی که به مدرسه می روند، آنقدر بزرگ هستند که بتوانند با استفاده از ریاضیات، میزان ارزش پول را محاسبه کنند و برای خرید از محاسبات ریاضی کنند. آنها همچنین می دانند که منابع مالی محدود هستندو هر چه را که دوست دارند نمی توانند خریداری کنند. کودکان ۱۰ الی ۱۲ ساله کاملا درک می کنند که معاوضه پول با کالایی که می خواهند، تناسب دارد. تجربه خرید و پرداخت پول برای خرید به آنها کمک می کندتا ارزش پول را کاملا بفهمند و در نگهداری و استفاده درست از آن احساس مسئولیت می کنند. ۱۴ تا ۱۸ ساله ها دوست دارند پول بیشتری خرج کنند از سویی دوست دارند این کار را خودشان انجام دهند و خانواده به آنها استقلال بیشتری بدهد. با توجه به تجارب بیشتر، آنها قادرند در خصوص هزینه کردن، پس انداز کردن، قرض کردن و قرض دادن و ... تصمیمات مطمئن تری اتخاذ کنند. آنها می توانند حساب های پس انداز یا جاری داشته باشند و از کارت های اعتباری استفاده کنند. از سویی شرکت در تصمیمات مالی خانواده می تواند به آنها کمک کند تا درباره اهداف مالی خانواده و مسئولیت های مختلف مطالب بیشتری یاد بگیرند.
● نقش خانواده در آموزش مفاهیم مالی به کودکان
این نکته خیلی مهم است که خانواده ها چطور مفاهیم مدیریت مالی را به فرزندان خود آموزش بدهند. به تناسب رشد سنی و عقلی بچه ها، خانواده ها باید آموزش مفاهیم مالی را تغییر دهند. آنها در این مورد می توانند از نظرات کارشناسان، مجلات، نشریات و سایر منابع مورد اعتماد استفاده کنند. نکات مهمی که خانواده ها باید در آموزش مفاهیم مالی به کودکان خود بدانند راهنمایی و مباشرت به جای دستوردادن و دیکته کردن نحوه هزینه و یا پس انداز پول.
▪ تشویق به جای انتقاد :
تشویق و تاکید روی تلاش های مثبت باعث بالا رفتن اعتماد به نفس می شود بهتر است بیش از حد از اشتباهات، انتقاد نشود چرا که اشتباهات بخشی از یادگیری می باشند.
عدم استفاده از حربه پول: در همه تشویق ها و تنبیهات اجازه بدهید به همان اندازه که کودکان از موفقیت ها نکات آموزنده یاد می گیرند، از اشتباهات هم چیزهایی یاد بگیرند. بعد راجع به اشتباهات با خودشان بحث کنید و سعی کنید مهارت های مدیریت مالی آنها را افزایش دهید. هر چند وقت یکبار در منزل جلسه مالی برگزار کنید و برای اهداف کوتاه مدت و بلند مدت مالی در منزل تصمیم گیری نمائید. میزان درآمد خانواده، خرج کرد و هزینه های جاری منزل را با همکاری اعضای خانواده ثبت کنید. بین خرج کرد، هزینه و پس انداز یک توازن منطقی برقرار کنید. از منابع مالی به نحو احسن و شایسته استفاده کنید.
والدین می توانند با استفاده از موارد بالا به مرور توان مدیریتی فرزندان خود را در امور مالی بالا ببرند.
آموزش مسائل مالی به کودکان پیش دبستانی
در فروشگاه به آنها حق انتخاب دهید تا از بین چند کالا یکی را انتخاب کنند. برای آنها یک کیف پول تهیه کنید تا پول توجیبی یا جوایز نقدی خود را در آن نگه دارند. گاهی اوقات در قبال انجام برخی امور مثلا کمک در تمیز کردن منزل، به آنها دستمزد بدهید تا با مفهوم کسب در آمد و زحمت این کار آشنا شوند. به آنها اجازه دهید تا گاهی اوقات پول خود را برای امور عام المنفعه خرج کنند و یا به دوستان خود قرض بدهند.
▪ آموزش مسائل مالی به کودکان دبستانی
برای آنها حساب بانکی باز کنید. با کمک خودشان برای پس انداز و هزینه کردن پولشان برنامه ریزی کنید.
گاهی اوقات به آنها اجازه دهید تا با انجام کارهای سبک درداخل و یا خارج از منزل به کسب درآمد بپردازند.
▪ آموزش مسائل مالی به بچه های قبل از ۱۸ سال
آنها را در تصمیم گیری های مالی شریک کنید. حتی المقدر از نظارت خود بر مدیریت سرمایه آنها کم کنید. به اندازه رفع نیازهای اصلی به آنها پول بدهید. آنها را تشویق کنید تا در خارج از منزل کارهای مناسب و درشان خودشان پیدا کنند تا با کسب در آمد بیشتر آشنا شوند.
نحوه آموزش مسائل مالی به افراد بالای ۱۸ سال آنها را به کسب درآمد و پس اندازهای طولانی مدت تشویق کنید.
آنها را در زیر مسائل مالی خانه قرار دهید اموری از قبیل: میزان درآمد خانواده، هزینه ها، بدهی ها و پس انداز خانواده ثبت میزان درآمد و خرج کرد و هزینه ها را به آنها محول کنید. با آنها در خصوص میزان و نوع وام ها، اهداف مالی خانواده، سرمایه گذاری و سایر امور مالی بحث و مشورت کنید. برای آنها حساب جاری بازکرده و اجازه دهید از کارت اعتباری استفاده کنند.
داشتن تجارب مثبت در زمینه مالی به کودکان کمک می کند تا در آینده راحت تر تصمیم گیری کنند و در موقعیت های مختلف، عکس العمل های مناسب نشان دهند.
● پول توجیبی
پول تو جیبی و کسب درآمد از ابزارهای موثری هستند که می توان از آنها در بالا بردن دانش مدیریت مالی کودکان استفاده کرد. داشتن پول تو جیبی و رفع احتیاجات اولیه توسط خود فرد بهترین تجربه در امر مدیریت منابع مالی می باشد. این منبع درآمدی در همان اوان کودکی به فرد کمک می کند تا تفاوت بین ارزش سکه های مختلف را تشخیص دهد. این امر می تواند در ۴ یا ۵ سالگی اتفاق بیفتد. از سن ۶ یا ۷ سالگی کودک می تواند با پول توجیبی احتیاجات اولیه خود را مرتفع سازد. به علاوه از آن می تواند برای برخی امور شخصی و یا پس انداز استفاده کند. در سنین بالاتر بچه ها می توانند نیازهای خود را به ترتیب اهمیت اولویت بندی کنند و میزان پول توجیبی خود را مدیریت کنند. آنها به مرور درک می کنند که منابع مالی محدود هستند و موقعیت ها و شرایط مختلف روی میزان درآمد خانواده تاثیر خواهد گذاشت. لذا در هنگام خرج کردن پول توجیبی نهایت دقت را اعمال می کند. والدینی که به هر دلیل از دادن پول توجیبی نهایت دقت را اعمال می کنند. والدینی که به هر دلیل از دادن پول توجیبی به فرزندان خود سرباز می زنند بزودی در خواهند یافت که مبلغی را که برای احتیاجات روزانه و نیازهای اولیه فرزندان خود می پردازند بیش از میزان پول توجیبی مورد استطاعت آنها می باشد. پول توجیبی چیزی فراتر از یک پاداش یا سهم داشتن از منابع درآمدی خانواده می باشد. پول تو جیبی یک وسیله آموزش مدیریت منابع مالی می باشد.
● کسب درآمد
کسب درآمد نوعی حس آزادی و شناخت به بچه ها می دهد و آنها را به استقلال مالی نزدیک می کند.
خانواده ها می توانند کودکان خود را به انجام کارهای شایسته و متناسب در خارج از خانه تشویق کنند. (البته این کارها نباید به سلامتی فرزندان لطمه وارد کنند یا آنها را از تحصیل و مدرسه بازدارند.)
● مهارت های مدیریت مالی
با توجه به اصل تفاوت، توانایی کودکان در هزینه کردن، پس انداز، قرض دادن و سایر امور مالی متفاوت است. بعد از توسعه مهارت مدیریت منابع مالی آنها می توانند حساب پس انداز و جاری افتتاح کنند، به دوستان خود پول قرض بدهند، از کارت اعتباری استفاده کنند و یا سهام خریداری نمایند.
در کنار موارد ذکر شده و آزادی های عمل، لزوم رعایت یک سری اصول و محدودیت ها در هزینه کردن منابع مالی ضروری است.
بچه ها باید توجیه شوند که با بالاتر رفتن سن آنها، نوع نیازهای آنها نیز تغییر می کند و در واقع به پول توجیبی بیشتری نیاز پیدا می کنند. در اینجا قرض دادن و به عبارتی تنخواه معنا پیدا می کند.
● فراموش نکنیم:
خانواده نقش بسیار مهمی در آموزش مفاهیم اولیه مدیریت مالی دارد و اگر کودک از همان ابتدا با مفاهیم مالی به شیوه درست آگاهی پیدا کند در آینده قادر خواهد در شرایط سخت راه درست و منطقی را پیدا کند.

وحید حاج سعیدی- تکتم قنبری عبدالملکی

منبع : روزنامه رسالت