جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

زن ایرانی


زن ایرانی
" زن ایرانی در عهد باستان چنان مورد تحقیر قرار می گرفت که او را کنیزک می خواندند ! ! "
به گزارش ایونا ، این جمله ای است که از یکی از شبکه های سیا در برنامه ای که قاعدتا باید بناداشته از مقام زن دفاع کند و به مبارزه به تهاجم فرهنگی برخیزد ، پخش شده است ! .
بر همین اساس ما امروز برآنیم در راستای دفاع از مقام رفیع زن ایرانی جمله وضعیت او در طول تاریخ نگاهی اجمالی بیفکنیم تا هم جامعه را از جایگاه برتر در مقایسه با زنان دیگر ملل در عهد باستان آگاه کنیم و تهیه کنندگان چنین برنامه هایی را به دقت بیشتر در مباحث تاریخی فرا خوانیم .
در روزگاری که یونانیان ، زنانشان را هم ردیف برده ها می دانستند به عنوان مثال ارسطو می گوید : زنان دراز گیسوانی هستند که تنها یک درجه از برده ها برترند ، اعراب دخترانشان را زنده به گور می کردند ، هندی ها رسم ساتی ( سوزاندن زن پس از مرگ شوهر ) را در مورد زنانشان به کار می بستند ، بانوان ایرانی از چنان جایگاه بلند مرتبه ای برخوردار بودند که در این مختصر قصد داریم گوشه هایی از ان را به نظر شما خواننده گرامی برسانیم .
در ایران باستان در بزرگداشت مقام زن و مادر جشنی به نام آسپندگان برگزار می شد که در آن روز زنان از کار کردن معاف بودند و مردان به جهت راحتی بانوان ، کارهای خانه را به عهده می گرفتند .
زنان از چنان جایگاه رفیعی در ایران باستان برخوردار بوده اند که پادشاهان هخامنشی با آن عظمت و شکوه در برابر آنها از جای بر می خواستند .
در قوانین خانواده ایران باستان ، تشخیص طلاق به عهده دادگاه بوده و مرد نمی توانسته به راحتی زن را طلاق دهد .
همچنین مادر از این حق برخوردار بوده که فرزندان را تا سن رشد نزد خود نگاه دارد .
حق ارث زن و مرد در ایران باستان برابر بوده است و در این زمینه هیچ تفاوتی بین آنها وجود نداشته است .
در همه ی گفته های زرتشت ، زن و مرد با هم برابرند و زنان – برخلاف یونانیان که زنان را فاقد عقل و شعور می دانستند – خردمند و دانا به حساب می آوردند ، چنانچه زرتشت به هنگام خواستگاری دخترش پورچیستا می گوید با خرد خود بیندیش تا ببینی آیا او شایسته تو می باشد یا خیر .
زنان ایرانی در عهد باستان ، کلیدی ترین پست های کشوری و لشگری را بر عهده داشتند ، چنانچه " آرتمیس " فرمانده ی نیروی دریایی در عهد هخامنشی ، " آرتاخت " وزیر خزانه داری در عهد اشکانی و "پوران دخت " و آذر میدخت دو پادشاه در عهد ساسانی بوده اند .
زنان همچنین در آن روزگار می توانسته اند موبد یا قاضی شوند .
دختران و پسران در ایران باستان از سن پنج سالگی تحت تعلیمات ورزشی و دانشی قرار می گرفتند و در تیراندازی و سوار کاری با هم تفاوت نداشتند .
همچنین زنان در بازی هایی چون چوگان همواره هماورد مردان بوده اند ( گردآفرید نمونه ای از زنان جنگ آور ایرانی است که داستان او در شاهنامه به تصویر کشیده شده است .)
در سال ۱۹۸۲ اتاق بزرگی در تخت جمشید پیدا شد و حدود سی هزار لوح از آن بدست آمد که این لوح ها درباره ی تخت جمشید و نقش زنان در ساخت آن اطلاعات بسیار مفیدی به ما می دهند.
در این لوح ها از زنان متخصصی نام برده شده که بسیار از ظریف کاری ها چون طلا کاری ، نقره کاری و صیقل زدن نهایی ستون های تخت جمشید را بر عهده داشته اند .
همچنین در آنها از امکانات و توجه ویژه ای که به این زنان می شده یا شده است مثل ( مرخصی دوران بارداری ، اهدای وضع حمل و نگهداری از کودک در مهد کودک از جمله امکاناتی بوده که در اختیار این زنان بوده است .
بر اساس آنچه گفتیم ، جایگاه زن ایرانی در عهد باستان آنچنان محترم و نیکو بوده که هرگز نمی توانسته با واژه هایی چون کنیزک – البته در معنای امروزه آن ، مورد خطاب قرار گیرد ، زیرا واژه ی کنیزک در طول تاریخ تغییر محتوایی پیدا کرده به طوری که در هنگامه ای که مردان برای تامین خوراک خانواده ، راه کوه و بیابان در پیش می گرفتند ، زنان در محیط اطرافشان مشغول کندن زمین و ایجاد اولین " کئنه " ها (خانه ها) شدند .
این کئنه ها برای مردانی که از شکار طاقت فرسای حیوانات بر می گشتند ، محیطی آرام بخش و دوست داشتنی بوده به این ترتیب کسانی که چنین فضای دلپذیری را به وجود آورده بودند کئن نامیده شدند و این واژه ای است که بعدها کلمه ی زن از آن پدید آمد .
بر همین اساس کلمه ی کنیزک نیز پدید آمد که متاسفانه امروزه از آن به عنوان زن کوچک و تحقیر شده یاد می شود ، حال آنکه کنیزک ( کن + کوچک ) به معنی دوست داشتنی کوچک و شیرین است ، چنانچه دوشیزک (اخذ شده از واژه ی پهلوی دوش آرام به معنای عشق) و ک (به معنای کوچک) تشکیل شده به معنی عشق یا دوست داشتنی کوچک معنا می دهد .
با این تفاسیر چندان عجیب نیست که در فرهنگ غنی ایرانی برای بانوان واژه مستقلی وجود دارد ؛ در حالی که در فرهنگ های مدعی حقوق بانوان هیچ واژه ی مستقلی برای زنان وجود ندارد .
منبع : موسسه فرهنگی خانواده امین