۱۱خرداد ـ ۱ ژوئن ـ ... و به این سان امپراتوری روم در غرب پایان یافت

وندالها كه موفق به تصرف شهر رم شده بودند از اول ژوئن سال ۴۵۵ میلادی غارت و تخریب این شهر را كه قرنها بر اروپا و شمال افریقا تا شرق مدیترانه آقایی می كرد آغاز كردند كه دوهفته طول كشید.
وندالها ۳۱ ماه مه سال ۴۵۵ میلادی، چهار ماه پس از قتل « والنتینیان سوم » امپراتور روم غربی( اروپا و مدیترانه غربی ) وارد شهر رم شده بودند. «پترونیوس ماكزیموس‍petronius maxisimus » كه تنها ۱۱ هفته امپراتور بود هنگام فرار از شهر رم به دست مردم افتاد و آنان كه انتظار نداشتند، امپراتور رهایشان سازد و برای نجات خود قصد فرار كند او راكشتند و جسدش را از درختی آویزان كردند. وی پس از قتل والنتینیان با كمك گارد امپراتور مقتول و پرداخت رشوه ، امپراتور شده بود و برای مشروعیت دادن به سمت خود، همسر والنتینیان را به اجبار به نکاح خود درآورده بود.
وندالها كه با والنتینیان قرارداد ترك مخاصمه داشتند به پاپ كه از آنان خواسته بود به قرارداد احترام بگذارند و به شهر حمله نكنند پاسخ داده بودند كه پیمان مورد اشاره، با والنتینیان امضاء شده بود كه او دیگر زنده نیست و امضایش معتبر نخواهد بود.
وندالها ۱۵ ژوئن پس از تخریب رم، با غنائم بسیار(همه ثروتی را كه رومی ها در طول امپراتوریشان از ملل دیگر با زور گرفته بودند) و به اسارت گرفتن همسر امپراتور و دختران او (همسر ماکزیموس قبلا همسر والنتینیان بود) شهر را ترك گفتند. این دومین غارت شهر رم در طول نیم قرن بود. رم در سال ۴۱۰ میلادی به دست ویزیگوت ها غارت شده بود.
قتل« آئتیوس » ژنرال رومی به دست امپراتور والنتینیان یکی از عوامل تضعیف روحیه ارتش بود که چند ماه بعد به سقوط شهر رم به دست وندالها انجامیده بود.
پس از خروج وندالها از شهر رم، در طول ۲۱ سال روم غربی ده امپراتور به خود دید و چون اسپانیا، فرانسه ، آلمان و حتی ایلیریا ( یوگوسلاوی) راه خود را در پیش گرفته بودند و به دولت روم اعتنا نمی كردند، این امپراتوران ده گانه، تنها اسما حكومت می كردند. بنابراین، می توان گفت كه با تصرف رم به دست وندالها ؛ عمر آقایی روم بر غرب پایان یافت و قسمت شرقی امپراتوری ( قسطنطنیه ) ماهیت جداگانه یافت و تا ۱۴۵۳ باقی ماند.
وندالهای یكی از شاخه های قبایل هند ـ اروپایی بشمار می آیند كه اواخر هزاره دوم پیش از میلاد از شرق به سوی غرب به حركت درآمده بودند. در مسیر حركت، شاخه ای از آنها راه جنوب در پیش گرفت و به فلات ایران آمد و بر حسب محل اسكان به سه طایفه پارس و ماد و پارت تقسیم شد و شاخه های دیگر به اروپا رفتند. شاخه هایی كه به اروپا رفتند عبارتند از: وندالها كه تا اسپانیای شرقی و كارتاژ پیش رفتند و نام اندلس (وندالوسیا) از اسم آنها گرفته شده است، استروگتها (آستروها كه نام آستریا ـ اتریش از اسم آنها گرفته شده است) ویزیگتها، بورگوندیایی ها و همچنین فرانكها (ساكن در جنوب آلمان و شمال و شمالشرقی فرانسه و همچنین سویس كه نام فرانسه از اسم آنها گرفته شده است).
«ژوستی نی ان» امپراتور روم شرقی (قسطنطنیه) درصدد تنبیه وندالها و احیاء امپراتوری واحد روم برآمد ولی موفقیت به دست نیاورد زیرا كه او همزمان با امپراتوری ایران (به ریاست خسرو انوشیروان) درگیری داشت و نمی توانست همه نیروی نظامی اش را به غرب بفرستد.
امپراتوری روم در غرب که با تصرف شهر «رم» به دست وندالها رو به اضمحلال گذاشت از دیر زمان دچار حمله و تعرض طوایف هون ، ویزیگوت و وندال شده بود. این طوایف كه سالها ستمگری رومیان را تحمل كرده بودند پس از این كه احساس كردند كه این دولت به سبب تقسیم به دو منطقه شرقی و غربی و جنگهای بی پایان تضعیف شده، به نوبت بر آن تاخت بردند و نابودش ساختند. چون این طوایف تا حدی رعایت حال پاپ ها را می كردند و به خواست آنان از تعرض به مردم عادی و اموال كلیسا خودداری می كردند، باعث قدرت یافتن پاپ ها و بعدا افتادن حكومت به دست آنان شدند.
دولت روم غربی پس از شكست سال ۴۵۵ از وندالها و متعاقب آن حکومت امپراتوران ده گانه، دیگر به صورت امپراتوری سابق احیاء نشد، ولی تا دو ـ سه قرن بعد و تا زمان قدرت قدرت گرفتن پاپها حكومت پادشاهی محدود به ایتالیا را حفظ كرده بود كه سپس تجزیه شد و تا قرن ۱۸ بر هر گوشه اش یك امیر حكومت می كرد و برخی از ایالتهایش هم وابسته به دولتهای خارجی بود و «ونیز» مدتی به صورت جمهوری اداره می شد و ....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز