آیا نقدها را عیاری بود

در هفته گذشته آقای احمدی نژاد در نشست مشترک دولت و مجلس هشتم مطلبی را بیان کردند که به عنوان رئیس جمهوری و قوه مجریه بسیار قابل توجه و تامل است و نمی دانم چگونه رئیس دستگاه اجرایی کشور که باید درست ترین و دقیق ترین اطلاعات و آمار را در اختیار داشته باشد و بیان کند هر از هرگاه مطالبی را بیان می کند که جای حرف و حدیث فراوان باقی می گذارد؟ به طور مثال در این نشست رئیس جمهوری با اشاره به اینکه هیچ کدام از دولت های گذشته به اهداف برنامه های توسعه دست نیافتند، گفت: «البته دولت نهم بر اساس آمار و ارقام مستند، بیشترین تحقق برنامه ها را داشته و در مقایسه با بقیه دولت ها بسیار موفق بوده است اما به رغم این موفقیت ها، عده ای بیرون از دولت و مجلس به تبلیغات منفی علیه دولت می پردازند و معتقدیم جوسازی علیه اقدامات دولت و زیر سوال بردن ارزش ها، ناشکری است.»درباره این مدعای رئیس جمهوری، که همواره به جای پاسخگویی به عملکرد دولت حاضر به نقد دولت های گذشته و مقایسه می پردازد، و ای کاش به جای کلی گویی این آمار و ارقام مستند مدعا را ارائه کرده بودند، نکات زیر قابل ذکراست:
۱) از سال ۶۸ که اجرای اولین برنامه توسعه کشور شروع شد تا امروز که چهارمین برنامه توسعه ظاهراً در حال اجراست با توجه به شرایط محیطی و محاطی و مقتضیات و امکانات کشور عمل شده است و نتایج حاصله را باید قدر دانست اگرچه در عین حال باید به نقد و بررسی کارنامه هریک از این برنامه ها و برشماری نقاط قوت و ضعف آنها پرداخت و قطعاً هر دولتی که روی کار می آید وارث عملکرد گذشتگان است و نمی تواند پله هایی را که از آن بالا رفته است کنار زند یا نادیده بگیرد مگر اینکه خود را تافته جدا بافته ای از گذشتگان بداند؟ احمدی نژاد در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری با نقد و بعضاً نفی گذشته و با تکیه بر شعارهایی همچون «شدنی است» و « ما می توانیم» تصویر و نوید یک ایران جدید یا «دولت اسلامی» را می داد و اینکه گذشتگان در این باره ناتوان و مقصر بوده یا غفلت و قصور داشته اند اما به نظر می رسد تجربه سه سال مسوولیت قوه مجریه و دستاوردهای حاصله باید ایشان را متوجه این نکته ظریف کرده باشد که کارآسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها، و حداقل اینکه انتظار می رود ایشان با توجه به این تجربه، کمی متواضع شده و دیگر مانند گذشته راجع به دولت های گذشته و برنامه های توسعه سخن نگویند و اگر می گویند سنجیده و دقیق و منصفانه سخن بگویند.
۲) هرچند مقایسه هردوره اجرای یک برنامه با برنامه دیگر به دلیل شرایط محیطی و محاطی و منابع در اختیار و دستاوردهای حاصله هر دولت نیاز به بحثی ریز و مفصل دارد و مهم تر اینکه باید شاخص و معیارهای ارزیابی و عیار نقد در مقایسه تعریف و تعیین شود تا آنگاه بتوان درباره میزان تحقق و موفقیت هربرنامه در مقایسه با دیگر برنامه ها به داوری رسید اما جدول زیر با فرض ثابت بودن سایر شرایط و با نوعی ساده سازی موضوع می تواند تصویری مقایسه ای برای ارزیابی ارائه کند و نشان دهد که در هربرنامه نسبت به هدفگذاری انجام شده چه میزان موفقیت یا ناکامی بدست آمده است.
۳) اگر در این مقایسه ما اجرای برنامه چهارم توسعه و کارنامه عمل دولت احمدی نژاد را ادامه اجرای برنامه سوم توسعه و کارنامه عمل دولت خاتمی بدانیم در یک مقایسه گذرا این مدعای رئیس دولت نهم که «البته دولت نهم بر اساس آمار و ارقام مستند، بیشترین تحقق برنامه ها را داشته و در مقایسه با بقیه دولت ها بسیار موفق بوده است» نادرست می نماید و حداقل عملکرد سه ساله دولت نهم در انطباق با اهداف برنامه چهارم توسعه در مقایسه با دوره برنامه سوم توسعه حکایت از ناکامی می کند بنابراین این مدعا وانتظار ایشان هم: «اما به رغم این موفقیت ها، عده ای بیرون از دولت و مجلس به تبلیغات منفی علیه دولت می پردازند و معتقدیم جوسازی علیه اقدامات دولت و زیر سوال بردن ارزش ها، ناشکری است.» نادرست و نابجا می نماید. همانطور که ایشان در نشستی به اهمیت و بزرگی دولت و مجلس بدون ارائه هرگونه آمار و ارقام مستند دولت ها و خدمتگزاران گذشته را مورد نقد و ارزیابی و داوری قرار می دهد و هرگز این عمل را ناشکری نمی داند باید این حق را برای دیگران و ازجمله شهروندانی که خوب و بد عملکرد دولت ایشان متوجه زندگی و حیثیت فردی و اجتماعی آنان است قائل باشد که به همینگونه عمل کنند و طبعاً ایشان نباید گله مند این نوع عمل باشند. مهم ترین نکته ای که به نظر می رسد در سخنان رئیس جمهوری غایب است و همین باعث می شود که ایشان بجای پاسخگویی به نقد گذشته پرداخته و داوری های نادرست و غیر دقیق کنند اینکه عیار نقد ندارند و باید به جد از ایشان پرسید «آیا نقدها را عیاری بود؟» و اگر نقد های شما را عیاری نیست چگونه انتظار دارید دیگران در نقدهاشان عیار داشته باشند؟ و ناشکری همین است که نقدها را عیاری نباشد.

علی مزروعی

منبع : روزنامه سرمایه