کاخ خسرو‌‌

در حاشیه شمالی شهر کنونی قصر شیرین و در نزدیکی آتشکده چهار قاپو، ویرانه هایقصر خسرو پرویز دیده می شود. این بنا در جهت شرقی غربی و به ابعاد ۲۸۵در۹۸متر بر روی مصطبه ای به ارتفاع ۸ متر ساخته شده است. راه ورود به داخل بنا از طریق پلکان صورت می گرفت. در قسمت شرقی بنا ، تالار ستون دار مستطیل شکلیدیده می شود و سقف آن به وسیله طاق های آجری پوشش داده شده است. در پشت اینتالار ، اتاق گنبد دار بزرگی قرار دارد و راه ورود به آن از طریق درگاهی کهدر قسمت غربی تالار ایجاد شده است صورت می گیرد. در شمال و جنوب اتاق گنبددار، اتاق های مستطیل شکلی وجود دارد که از طریق اتاق گنبد دار قابل دسترسیبوده اند. همچنین در پشت اتاق گنبد دار ، حیاط مربع شکلی به ابعاد ۲۷ در ۲۷متر با رواق ستون دار قرار دارد. اطراف این حیاط را اتاق های متعددی فراگرفته است. در قسمت غربی حیاط نیز ایوانی ساخته شده که از طریق درگاهی بهحیاط دیگر کاخ منتهی می شود. در اطراف این حیاط نیز مجموعه اتاق ها و اصطبلهاقرار دارند.‌
در قسمت شمالی تراس، چند خانه به صورت یک مجموعه دیده می شود.ظاهرا خانه هایی که در قسمت مرکزی قرار دارند، حرم پادشاه و خانه های اطراف مکانی برای پذیرایی از میهمانان بوده است. در مورد این کاخ مورخین و جغرافینویسان ایرانی و عرب مطالب فراوانی نوشته اند. آن ها بر این اعتقادند که اینکاخ توسط خسرو پرویز در میان باغ وسیعی ساخته شد و حیوانات وحشی با آزادیتمام در این مکان می زیستند و آب فراوانی از رودخانه الوند در این باغ جریانداشت. یاقوت حموی این کاخ را جزء عجایب جهان به شمار می آورد که در سال ۶۲۸ میلا‌دی توسط هراکلیوس ویران شد.

منبع : روزنامه آفتاب یزد