انقلاب در احیای بافت‌های بدن انسان

بدن انسان توانایی خارق‌العاده‌ای در التیام خود دارد. بریدگی و سوختگی‌های کوچک در کمتر ازچندروز ناپدید می‌شود و ویروس‌ها و باکتری‌های مضر در مقابل تدافعات سیستم ایمنی مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند.
اما ترمیم زخم‌ها و جراحات ارگان‌های بزرگ که می‌تواند تحت تاثیر ترومایا بیماری ایجاد شود، از حد توان بدن خارج است. به همین دلیل جراحان به ترکیبات مصنوعی همچون «Gore-tex» و «داکرون» برای وصله کردن آسیب‌ها روی آورده‌اند اما این مواد به رغم تمامی تلاش‌های صورت گرفته، چندان ایده‌آل نیست.
به گفته دکتر «کنتون گرگوری» مدیر مرکز لیزر اورگان، حقیقتا در عرصه تولید مواد قابل بکارگیری در قالب بخش‌های جایگزین با محدودیت مواجهیم. در واقع مهندسان و پزشکان در حال حاضر تنها یکسری مواد در اختیار دارند که هیچ‌یک از قابلیت تخصصی نفوذ و جای‌گیری در درون بدن برخوردار نیستند.
دکتر «گرگوری» یکی از محققانی است که در سطح دنیا در حال کار برای خلق یک بافت جایگزین انسانی با استفاده از پروتئین طبیعی«الاستین » می‌باشد. در آزمایش‌های انجام شده بر روی حیوانات، وی موفق شد با بهره‌گیری از بافت زنده که از سوی بدن پذیرفته و در نهایت نیز خود مبدل به بخشی از ارگان می‌شود، جراحات مرگبار معده- روده و دیگر اندام‌ها را ترمیم کند.
«الاستین» نوعی پروتئین «ماتریکس»‌ (شبکه ) است که سلول‌ها را در کنار هم و در قالب بافت حفظ کرده و تامین‌کننده پشتیبانی طبیعی و انعطاف‌پذیری است ضمن اینکه به پوست و رگ‌های خونی نیز قابلیت ارتجاعی می‌دهد.
مشهورترین پروتئین «ماتریکس» کولاژن است که مسئول توان‌کششی بافت می‌باشد و در جراحی‌های آرایشی- زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته مشکل اینجاست که «کولاژن»‌خون را لخته می‌کند و از آنجایی که سرخرگ‌ها نخستین بافتی بودند که دکتر «گرگوری»‌قصد تولید مجددشان را داشت، تصمیم بر آن شد که از «الاستین»‌کمک گرفته شود.
برخلاف «کولاژن» که دراکثر گونه‌های قدیمی حیوانات زنده قابل یافت شدن است «الاستین» تنها در جانوران مهره‌دار وجود دارد و بنابراین حاوی رشته‌هایی از اسیدهای آمینه- بلوک‌های ساختمانی پروتئین‌ها- مشابه انواع موجود در انسان‌ها می‌باشد. این بدان معناست که کمتر احتمال دارد، بدن آن را به عنوان ماده خارجی دفع کند.
در موش‌ها محققان دریافتند که «الاستین» گرفته شده از خوک که در قالب بافت پرورش داده شده و به ارگان‌های بدن جوش خورده، فوق‌العاده کارآمد است.
در موش‌ها انجام این فرایند ۱۰۰ درصد بقا و درجه موفقیت برای ترمیم‌های معده‌ای- روده‌ای به همراه داشت. گام بعدی برای آزمایش‌های «الاستین» کاربر روی انسان‌هاست که از سال آینده آغاز می‌شود.
جراحان نیاز مبرمی به بافت‌های جایگزین برای مری، معده و اثنی‌عشر دارند زیرا چنین بافت‌هایی به هیچ عنوان موجود نمی‌باشد. از طرفی ارتش نیز علاقه‌مند به بهره‌گیری از «الاستین»‌برای مرمت ارگان‌های داخلی مجروح و آسیب‌دیده می‌باشد.
در جراحات میادین نبرد غالبا یک گلوله بخش‌های عظیمی از ارگان‌ها و یا ساختارهای بدن همچون رگ‌ها را نابود می‌کند.
در این حالت کاشت و برداشت رگ‌های جایگزین و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده فوق‌العاده دشوار است اما «الاستین» می‌تواند در قالب یک داربست با قابلیت دوخت و چسباندن در محل بافت مفقود شده بدن به خدمت گرفته شود.
این داربست علاوه بر اینکه رگ یا ارگان را سالم و بسته نگاه می‌دارد، بطور همزمان قادر به پرشدن با سلول‌های بدن فرد است. «الاستین» نه تنها بهتر از مواد مصنوعی از سوی بدن پذیرفته می‌شود بلکه در نهایت نیز می‌تواند ویژگی‌های بافتی را که به آن جوش می‌خورد، بگیرد.
ژن همراه با «الاستین» از تعداد ۲۳ یا بیشتر «اکسون» تشکیل شده است. «اکسون‌»ها بخش‌هایی از (DNA) هستند که وظیفه حمل دستورات تولید پروتئین را برعهده دارند. محققان توانسته‌اند همه آنها را غیر از یکی بازسازی کنند بدان معنا که در خصوص ساختار و عملکرد این پروتئین‌ها هنوز باید اسرار بسیاری کشف شود اما بالا رفتن دانش محققان در مورد طرح ژنیتیکی «الاستین» و دیگر پروتئین‌های طبیعی این امیدواری را ایجاد کرده که روزی بتوان عملا هر بخش از بدن انسان را تعویض و جایگزین کرد.
علم پزشکی در حقیقت در آغاز انقلاب باززایی و احیای بافت قرار دارد و فراگیری نحوه دستکاری ژن‌ها و راه‌های تاثیرگذاری بر پروسه رشد و تفکیک سلول‌ها، همه و همه بدان معناست که در آینده‌ای نزدیک شاهد تحقق رویای تولید مجدد تمامی ارگان‌ها و بخش‌های بدن همچون دست‌ها و پاها خواهیم بود.

Newyork times-

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان