بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی مادران در دو روش زایمان طبیعی و سزارین

● مقدمه:
كیفیـت زندگی مفهـوم وسیعی دارد كه همـه ابعاد زندگـی از جمله سلامت را در بر می گیرد.
این اصطلاح كه در زمینه هـای گوناگون سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هم استفاده مـی شود، اغلب در مطالعات پزشـكی كاربرد دارد و دارای ابعـاد مختلـف جسمـی، روانـی، اجتماعـی و معنـوی مـی باشد (۱). بنـابراین كـیفیت زندگـی نیـروی قدرتمندی در راستای راهنمایی، حفظ و پیشبرد سلامت و تندرستـی در جوامـع و فرهنگ هـای مختلـف می باشد (۲).
مطالـعهٔ كیفیت زندگی در بررسی و ارزیابـی سیستم ارائهٔ خدمات بهداشتی نقش مهمی داشته كه موجب ارتباط نزدیكتر بیمار با پزشك و نیز كه موجب ارتباط نزدیكتر بیمار با پزشك و نیز ارائه دهندگان خدمات بهداشتی می گردد كه خود عاملـی در جهت آگاهی بیمار از نوع بیمـاری و شرایط سلامتـی اش، مزایا و معایب درمان هـای مختلف و پررنگ تر شدن نقش بیمار در انتخاب روش های درمانی مـی شود (۳).
اگر چه بررسی مشكلات مادران ازجمله كم خونی، بی اختیاری ادراری، عفونت، خونریزی و ترومبوز در دورهٔ پس از زایمان انجام می گردد، ولی موارد دیگری كه از نظر مادر با اهمیت تلقی می شوند از جمله خستگی، كمردرد، سوزش محل زخم سزارین، درد پرینه و هموروئید كمتر مورد توجه قرار می گیرند و مادر مجبور به تطابق با این مشكلات می گردد، در حالی كه این عوامل می توانند تأثیر زیادی بـر سلامت جسمی و روانی مادر، شیردهـی، روابط خانوادگـی و اجتماعـی و انجام وظایفـی چـون مراقبت از كودك و خانه داری داشته باشد (۴).
در دهـه ۱۹۷۰ تـا ۱۹۸۰ بـه دلیـل افـزایـش فشارهـای پزشكی قانونی بر متخصصـان زنان و زایمان و ممنوعیت انجام زایمان طبیعی در نمای ته (Breech Presentation) و استفاده از وسایلی چون وكیوم یا فورسپس و همچنین به دلیل روند روبه رشد حاملگی و زایمان در زنان مسن، میزان سزارین افزایش یافت (۵)، به طوری كه آمار ارائه شده در كشور آمریكا مؤید افزایش میزان سزارین از ۵ درصد در سال ۱۹۶۵ به ۲۵ درصد در سال ۱۹۹۰ مـی باشد ولی در تحقیقات به عمـل آمده هیچ گونه شواهدی دال بر بهبود سلامت مادر و كودك در مقایسه با روش زایمان طبیعی مشاهده نشده است (۶). براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۸۵، در كشورهایی كه میزان سزاریـن از ۱۰ درصد كمتر بوده است كـمترین مـرگ و میر جنیـن در حوالی تولـد (Perinatal Mortality) دیده شده است و هیچ گونـه توجیه جغرافیایی یا منطقه ای برای میزان سزارین بالاتر از ۱۰ تا ۱۵ درصد وجـود ندارد (۶)، حال آنكـه طبق آمـار ارائه شـده توسـط وزارت بهـداشت، درمان و آموزش پزشكـی در سال ۱۳۷۹ میـزان سزاریـن در كشـور مـا ۳۵ درصـد است كـه در برخی مراكز خصوصـی به بیش از۷۰ درصد هم می رسد (۷).
با توجه بـه اینكـه یكی از اهداف «بهـداشت بـرای همه در قـرن ۲۱ (Health for all in ۲۱st century) ارتقاء كیفیت زندگـی است و از آنجا كه تنها با توجه به عوارض و مزایـای یك روش درمانـی نمی تـوان در مـورد تأثیـر آن روش بـر كیفیت زندگی قضاوت كرد (۸)، لذا محقق بر آن شـد تا كیفیـت زندگی مادران سزاریـن شده بـه دلایلـی چون سـزارین انتخابـی و یا به پیشنهـاد پزشك كه بدون تحمل دردهای زایمانی سزارین شده اند و نیز كیفیت زندگی مادرانـی كه زایمان طبیعـی انجام داده اند را بررسی نموده سپس بـا یكدیگر مقایسه نماید.
● مواد و روش ها:
این پژوهـش از نوع آینده نگـر و به صـورت هم گروهی مـی باشد. برای انجـام این پژوهـش پرسشنامـهٔ اختصاصی كیفیت زندگـی شامل ۳۰ سئـوال در ۸ بعد مرتبط با زایمان و تولد فرزند (احسـاس مادر نسبت به خودش، فرزند، همسر و دیگران، روابط جنسی، سلامت جسمی، ارتباط زایمان با وضعیت اقتصـادی، رضایت از زایمـان و انتخاب روش زایمان در صورت زایمان مجدد) در معیار لیكرتی طراحـی شد. سپس اعتبار آن با استفاده از اعتبار سنجی محتوایی و ظاهری بررسی گردید. پایایی این پرسشنامه از طریق آزمون- باز آزمـون مورد تأیید قرار گـرفت (۸۵/۰=P). این پرسشنامـه بـه همـراه پرسشنامه هـای اطلاعـات دموگرافیـك، EPDS (Edinburgh Postnatal Depression Scale) و(Short Form-۳۶) SF-۳۶در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. جامعهٔ پژوهش مادران زایمان كرده ساكن شهر اصفهان بودنـد كـه بـه مراكـز بهداشتـی و درمانـی شهر اصفهان مراجعه می كردند.
مادران ۲۰ تا ۴۰ ساله دارای یك یا دو فرزند كه تنها یك روش زایمان را تجربه كرده بودند (طبیعی یا سزارین)، كودك را با شیـر خود تغذیه مـی كردند، حداكـثر یـك مـورد سقـط را تجربـه كرده بودنـد و در دوران بارداری تحت مراقبت های پریناتال بوده اند مورد نمونه گـیری قرار گرفتنـد و در صـورت داشتـن تجربـهٔ زایمان سخت یا با وسیـله (فورسپـس یا وكیـوم)، فوت فرزنـد، داشتـن كودك بیمـار یـا معلـول و یا با وزن كـمتر از ۲۵۰۰ گـرم در بدو تولـد، سابقـهٔ بیمـاری هـای داخلـی، معلولیـت، افسردگـی، مصرف دارو و سایر اختـلال عمـدهٔ عصبی، داشتن تجاربی مثل ازدست دادن اعضای خانـواده، طـلاق و مشـكلات خانوادگـی و نیـز داشتن مشكلات جسمی چون كمر درد، یبوست مزمن و مشـكلات ادراری و مشكـلات پستانـی قبل از حاملگی مورد نمونه گیری قرار نگرفتند.
از میان افراد واجد شرایط مطالعه كه در دورهٔ ۶ تـا ۸ هفتـه پس از زایمـان جهت مراقبت هـای بهداشتی خود و یا فرزند به ۵ مركـز بهداشتی و درمانـی شهر اصفهـان (درمانگاه هـای حضـرت علی (ع)، حضرت سجاد (ع)، ابن سینا، چهارده معصوم (ع) و نواب صفوی مراجعه نموده بودند نمونه گـیری به روش آسان انجام شد.
تعداد ۷۰ نفر در گروه سزارین و ۶۰ نفر در گروه زایمـان طبیعی پرسشنامه های مربوطه را از طریق مصاحبه تكمیل نمودند. سپس این افراد در دورهٔ ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمان پیگیری شده و پرسشنامه های مذكور را مجدداً تكمیل نمودند. دو گـروه مورد مطالـعه از نظر سن، شغل، تحصیلات، وضعیـت اقتصادی، تعداد فرزند، خواسته یا ناخواسته بودن فرزند، جنس نوزاد، تعداد و نسبت افرادی كه در دورهٔ پس از زایمان كه با مادر زندگی می كنند و اندكس تودهٔ بدنی با هم جور شدند و نهایتاً تعداد ۵۰ نفر در گروه زایمان طبیعی و ۵۰ نفر در گروه سزارین قرار گرفتند. طراحی و تهیهٔ پرسشنامه های مورد نیاز، نمونه گیری و پیگیری های انجام شده از تاریخ ۱۵/۹/۸۲ لغـایت ۲۰/۵/۸۳ (به مدت ۹ ماه) به طول انجامید. داده هـا در نرم افزارSPSS بـا استفـاده از آزمون هـای كای دو، tمستقـل، tزوجی، ویل كاكسون (Wilcoxon) و من ویتنی (Mann Whitny) مورد بررسی قرار گرفتند.
● نتایج:
مقایسه نمرات پرسشنامهٔ EPDS بین دو گروه مورد مطالعه با استفـاده از آزمون كای دو نشـان داد در دورهٔ ۶ تا ۸ هفتـه پس از زایمـان تعـداد افراد مستعـد و یا مبتـلا به افسردگـی در گـروه سزارین به طور معنا داری بیش از گروه زایمـان طبیعـی بود (۰۳/۰=P). در دوره۱۲ تا ۱۴ هفتـه پس از زایمـان نیز این تعـداد مـادران در گـروه سزاریـن بیش از گـروه زایمان طبیعـی بود ولی اختلاف آنها معنی دار نبود. در پرسشنامهٔ اختصاصی كیفیـت زندگـی ۵ بعد اول از نوع كمـی پیوسته
بوده و با آزمون های t مستقل و t زوجی آزمون گردیدند و سئوالات سه بعد آخر این پرسشنامه از نوع مرتبه ای بوده و با آزمون های ویلكاكسون و من ویتنـی مورد آزمون قرار گرفتند.
مقایسهٔ نمرات پرسشنامهٔ اختصاصـی كیفیت زندگـی پس از زایمان در گـروه زایمان طبیعـی بین ۶ تا ۸ هفته و ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمـان با استفاده از آزمون هـای t زوجی و ویلكاكسون نشان داد نمرات مادران در تمام ابعاد به جز بعد «احسـاس مادر نسبـت به خودش» و «احسـاس مادر نسبـت به همسر و دیگـران» افزایش یافتـه است.
این تغییرات درابعاد «احساس مادر نسبت بـه فرزنـد» (۰۰۰۱/۰=P) و «ارتبـاط زایمـان بـا وضعیت اقتصادی» (۰۳/۰=P) معنی دار بود. مقایسهٔ نمرات این پرسشنـامه در گروه سزارین بین ۶ تا ۸ هفته و ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمان با استفاده از آزمون t زوجی و ویلكاكسون نشان داد نمرات مادران در دو بعد «احساس مادر نسبت به همسر و دیگران» و «ارتباط زایمان با وضعیت اقتصادی» كاهش و در سایر ابعـاد افزایش یافته است. این تغییرات در بعد «احساس مادر نسبت به فرزند» (۰۰۰۱/۰=P) و «احساس مادر نسبت به خودش» (۰۴/۰=P) و «احسـاس مادر نسبت به همسـر و دیگران» (۰۱/۰=P) معنی دار بود. بررسی نمرات پرسشنامهٔ اختصاصی بین دو گروه زایمان طبیعی و سزاریـن در دورهٔ ۶ تا ۸ هفته پس از زایمـان با استفـاده از آزمون هـای t مستقل و من ویتنـی نشان داد نمرات گروه سزارین در ابعاد «احساس مادر نسبت به خودش»، «احساس مادر نسبت به فرزند» و «احساس مادر نسبت به همسر و دیگران» بالاتـر از گروه زایمـان طبیعـی و در سایر ابعـاد نمرات گروه زایمان طبیعی بیشتر از گروه سزارین بود. این اختلاف در بعد «احساس مادر نسبت به خـودش» (۰۰۵/۰ =P) معنـیدار بـود .
▪ جدول شماره ۱: مقایسهٔ میانگین و انحراف معیار نمرات مقیاس های اختصاصی سنجش كیفیت زندگی مادران در مرحلهٔ ۶ تا ۸ هفته پس از زایمان طبیعی و سزارین.
Pvalue /زایمان سزارین/ زایمان طبیعی /مقادیر آماری پرسشنامهٔ اختصاصی
انحراف /معیار /میانگین /انحراف /معیار /میانگین
۰۰۵/۰ /۵۹/۲ /۶۶/۲۱ /۳۷/۳ / ۳۸/۲۳/ احساس مادر نسبت به خودش ابعاد
۵۴/۰/ ۲۰/۱ / ۹۴/۱۳ /۴۱/۱ /۷۸/۱۳ /احساس مادر نسبت به فرزند
۱۰/۰/ ۸۷/۴ /۹۰/۳۱ /۸۸/۴ /۲۸/۳۰ /احساس مادر نسبت به همسر و دیگران
۶۹/۰/ ۳۵/۲ / ۶/۸ ۶۵ /۲ ۸/۸ /روابط جنسی
۳۰/۰/ ۴۰/۳/ ۰۲/۲۹ /۵۸/۵ ۹۸/۲۹/ /سلامت جسمی
۷۳/۰/ میانگین رتبه ها در سزارین میانگین رتبه ها در زایمان طبیعی ارتباط زایمان با وضعیت اقتصادی
۵۴/۴ / ۵۶/۴
۴۶/۰ / ۰۲/۴ / ۲۰/۴ /رضایت مادر از زایمان
۸۳/۰ / ۰۲/۴ /۱۰/۴ /انتخاب روش زایمان مجدد
بررسی نمرات پرسشنامهٔ اختصاصـی بین دو گروه زایمان طبیعی و سزارین در دورهٔ ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمان با استفاده از آزمون t مستقل نشان داد نمرهٔ گروه سزاریـن در ابعاد «احسـاس مادر نسبت به خودش» و «احسـاس مادر نسبت به همسر و دیگران» بالاتر از گروه زایمان طبیعی و در سـایر ابعـاد نمـرات گـروه زایمان طبیعـی بیشتر از گروه سزارین بود. این اختلاف در ابعاد « سلامت جسمی» و «ارتباط زایمان با وضـعیت اقتصـادی» و «رضایت مادر از زایمـان» معنی دار بود (جدول شماره ۲).جدول شماره ۲: مقایسهٔ میانگین و انحراف معیار نمرات مقیاسهای اختصاصی سنجش كیفیت زندگی مادران در مرحلهٔ ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمان طبیعی و سزارین.
جدول شماره ۲: مقایسهٔ میانگین و انحراف معیار نمرات مقیاسهای اختصاصی سنجش كیفیت زندگی مادران در مرحلهٔ ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمان طبیعی و سزارین.
Pvalue زایمان سزارین زایمان طبیعی مقادیر آماریپرسشنامهٔ اختصاصی
انحراف / معیار / میانگین انحراف معیار میانگین
۵۱/۰ / ۴۴/۲ / ۳۶/۲۲ / ۷۲/۲ / ۰۲/۲۲ / احساس مادر نسبت به خودش ابعاد
۷۱/۰ / ۲۵/۱ / ۰۲/۱۴ / ۹۰/۱ / ۱۴/۱۴ / احساس مادر نسبت به فرزند
۱۰/۰ / ۵۷/۴ / ۷۶/۳۰ / ۱۷/۴ / ۳۲/۲۹ / احساس مادر نسبت به همسر و دیگران
۴۴/۰ / ۶۷/۲ / ۸۲/۸ / ۲۴/۲ / ۲۰/۹ / احساس مادر نسبت به روابط جنسی
۰۰۹/۰ / ۳۲/۳ / ۹۰/۲۹ / ۶۷/۲ / ۵۰/۳۱ / سلامت جسمی
۰۱/۰ میانگین رتبه ها در سزارین میانگین رتبه ها در زایمان طبیعی ارتباط زایمان با وضعیت اقتصادی
۳۲/۴ / ۷۸/۴
۰۵/۰ / ۸۶/۳ / ۲۴/۴ / رضایت مادر از زایمان
۰۵/۰ / ۸۴/۳ / ۲۶/۴ / انتخاب روش زایمان مجدد
مقایسـهٔ نمرات پرسشنـامهٔ SF-۳۶ در گـروه زایمان طبیعی بین دورهٔ ۶ تا ۸ هفته و ۱۲ تا ۱۴ هفته پس از زایمان با استفاده از آزمون t زوجی نشان داد نمرات مادران در همهٔ خرده مقیاس ها بجـز «احساس نشاط» افـزایش یافته است. این تغییرات در خرده مقیاس های «عملكرد جسمانی» و «محـدودیت عملكـرد با توجـه به مشـكلات جسمانـی» و «درد جسمانی» معنـی دار بود. در گروه سزارین مقایسهٔ نمرات این پرسشنامه بین دورهٔ ۶ تـا ۸ هفتـه و ۱۲ تا ۱۴ هفتـه پـس از زایمان با استفـاده از آزمون t زوجی نشـان داد نمرات مـادران در همهٔ خرده مقیاس هـا افزایش یافته است. این تغییـرات بجز در خرده مقیـاس «عملكـرد جسمانـی» در سایـر خرده مقیاس هـا معنی دار بود.
بررسی نمرات این پرسشنامه بین دو گروه زایمان طبیعی و سزارین در دورهٔ ۶ تا ۸ هفته پس از زایمان با استفاده از آزمون t مستقل نشان داد نمـرات گروه زایمان طبیعـی در تمام خـرده مقیاس هـا بجز «احساس نشـاط» بالاتر از گـروه سـزارین است. این اختـلاف نمـرات در خـرده مقیاس های «احساس نشاط» و «سلامت روانـی» معنی دار بود. بررسـی نمرات این پرسشنامه بین
دو گروه زایمان طبیعی و سزارین در دورهٔ ۱۲ تا ۱۴ هفتـه پس از زایمـان با استفـاده از آزمـون t مستقـل نشان داد نمرات گروه زایمان طبیعی در تمـام خرده مقیاس هـا بجز «احسـاس نشـاط» و «عملكرد اجتماعی» بالاتر از گروه سزارین است و این اختلاف نمرات در خرده مقیاس «عملكرد
جسمانی» معنی دار بود.
● بحث:
در یـك نتیجه گـیری كلـی مـی توان گفـت موضوعاتـی چون سلامـت جسمانی، وضعـیت روحی روانی، عاطفی و همچنین عملكرد اجتماعی و فعالیت های روزانه و نیز مسائل مربوط به روابط زناشویی و خانوادگی، در ارتباط با داشتن فرزند و همگی تحت تأثیر زایمان می باشند. همان گونه كه ملاحظـه شد در این مطالـعه میزان و شـدت افسردگی در گروه سزارین بیشتر از گروه زایمان طبیعـی بود. همچنین بررسی خرده مقیاس هـای پرسشنامـهٔ SF-۳۶ و بررسـی ابعـاد پرسشنامـهٔ
اختصاصی حاكی از وضعیت بهتر كیفیت زندگی مادران گروه زایمان طبیعی در بیشتر ابعـاد مورد مطالعه بود كه در بعضی از این خرده مقیاس هـا این اختلاف معنـی دار مشاهده شد.
باید در نظـر داشـت این مقـایسه بین دو گـروه مادرانـی كـه زایمان طبیعی انجام داده اند و گروهـی كه بدون تحمل دردهای زایمان و در مواردی به صـورت انتخابـی سزارین شده انـد انجام شـده است. در واقـع باید گفـت در این مطالـعه انجام سزاریـن باعث بهبود كیفیت زندگی مادران نشده است.
كلمنت اس (Clement S) در یك متا آنالیز بر روی ۴ پژوهش نشـان داد عـزت نفس مادرانـی كه زایمان طبیعـی انجام داده اند بالاتر از آن هایی است كه سزارین شده اند، در متا آنالیز دیگر وی بـر روی ۵ پژوهـش، بیـن دو روش زایمـان در ارتبـاط بین مادر و كودك هیچ تفاوتـی مشاهده نشده است. در مقابل متا آنالیـزی بر دو پژوهش دیگر نشان داده است كه مادران سزارینی ارتباط بهتری با فرزند خود داشته اند. در متا آنالیز دیگری بر ۱۹ مطالـعه وی مشاهده كرد به طور متوسـط میزان رضـایت مادران از تجربه زایمان سزاریـن كمتـر از زایمان طبیعـی است (۹). دیماتئـو م ر (Dimatteo MR) نیز در یك متا آنالـیز بر روی ۴۳ پژوهشـی كه پیامدهـای روانـی سزاریـن در دورهٔ پس از زایمان را بررسی كرده بودند به این نتیجه رسیدنـد كه مادرانـی كه سزارین شده انـد نسبت به آنهایـی كه زایمان طبیعی انجام داده اند رضایت كمتری از تجربهٔ زایمـان دارند (۱۰). به طور كلی حتی اگر وضعیت كیفیت زندگی مادران را در دو گروه مزبور یكسان در نظر بگیریم، بـه دلیـل مواردی چون عمل جراحی و بیهوشـی و همچنین تحمل عوارض حاصل از آن در زایمان سزارین و نیاز به مراقبت هـای بیشتر پس از آن، اهمیت بیشتر انجام زایمان به صورت طبیعـی و محدود كردن انجام سزارین به موارد ضروری و اجتناب ناپـذیر آشكار مـی گردد، ضمن آنكـه در سزارین هـای انتخابی هزینه های انجام عمل، بار مالـی زیادی را بـر خانـواده و سیستم هـای ارائهٔ خدمـات بهداشتـی و درمانی تحمیل مـی كند كه مـی توان با حذف آن هزینه های مزبور را صرف ارائهٔ خدمات بهداشتی بهتر در جامعه و افزایش آگاهی های زنان و دختران در جهت ارتقاء سلامت خانواده نمود كه این اقدام نهایتاً مـی تواند منجر به ارتقاء سلامت افراد جامعه گردد.
متأسفانه با توجه بـه عدم آگاهی های لازم در اكثر خانواده ها و نبـود بخش های مشاوره بـرای
ابهام زدایی و شفاف كردن موضوعِ روش زایمان و مزایا و معـایب هر كدام از روش هـای مزبور، رویكرد مادران به انجام سزارین انتخابی تنها بـه علت رهایی از دردهای زایمان و یا حفظ دستگاه تناسلـی، روز به روز بیشتـر بوده و آمار موجود نشان دهندهٔ افزایش درخواست مادران به سزارین انتخابی مـی باشد، در حالـی كه با توجه به رشد سریع جمعیت كشورمان و توصیه های اكید مبنی بر كاهـش تعداد زایمان مـی توان گفت عوارض جسمی زایمان هـای طبیعی مكرر از جملـه شلی عضلات كف لگن و نارضایتـی از روابط جنسی كاهـش مـی یابد.
به امیـد روزی كه در راستـای اهداف سازمان جهانی بهداشت مبنـی بر كاهش میزان سزارین شاهد باشیم در كشور ما نیز مانند بسیاری از كشورهای پیشرفته، اقدامات و برنامه ریزی هـای مناسـب در جه-ت توجـه بیشتـر به زایمـان طبیعـی، كاهش سزارین هـای بی مورد و محـدود كردن آن به موارد ضـروری انجام گردد تا مادران بتواننـد شاهد تولد فرزندان دلبندشـان باشند و از این پدیدهٔ طبیعی لذت ببرند.
● پیشنهادها:
۱) اجرای كارگاه هـای عملی در زمینه مزایـا و معایب روش هـای زایمـان برای متخصصین محترم زنان و مامایی، ماماها، پزشكان عمومـی، پرستـاران و سایر كاركنان بهداشتـی و درمانی.
۲) برنامه های آموزشی مادران در مراكز بهداشتی درمانی در جهت ارتقاء كیفیت زندگی مادران در دوره پس از زایمان.
۳) ارائه دوره های آموزشـی مناسـب در جهت تشویق زوجیـن بـه انتخـاب زایمان طبیعـی در كلاس هـای قبـل از ازدواج.
۴) ارتقاء آگاهـی مردان در زمینه مزایـا و معـایب روش هـای زایمان طبیعی و سزاریـن.
۵) توسعه و ترویج روش های كاهش دردهای
زایمان.
۶) و مهمتر از همه تقویت دیدگاه مثبت نسبت به زایمان طبیعی در میان زنان و دختران.

بهناز تركان
عضو هیأت علمی (مربی) گروه مامایی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان
E-mail: [e-mail].
سوسن پارسای، مینور لمیعیان، انوشیروان كاظم نژاد، علی منتظری
منابع:
۱- Cynthia RK, Pamela SH. Quality of Life from Nursing and Patient Perspectives: Theory, Research, Practice. Canada: Janes and Bartlett Co. ۱۹۹۸: Xi-۳۰.
۲- Testa MA, Simonson DC. Assessment of Quality of Life Outcomes. N Eng J Med ۱۹۹۶; ۳۳۴(۱۳): ۸۳۵-۸۴۰.
۳-Kats S. The Science of Quality of Life. J Chronic Dis ۱۹۸۷; ۴۰(۶): ۴۵۹-۴۶۳
۴- Symon A, Mac Kay A. Postnatal Quality of Life Assessment: Introducing the Mother-Generated Index. Birth ۲۰۰۲; ۲۹ (۱): ۴۰-۴۵.
۵- Sheila Kilzonger`s letter from Europe: The Cesarean Epidemic in Great Britain. Birth ۱۹۹۸; ۲۹ (۲): ۵۶-۶۸.
۶- Belwey S,Cockburn J. The Uunfact of Request Cesarean Section. Br J Obs Gynecol ۲۰۰۲; ۱۰۹: ۵۹۷-۶۰۵.
۷- وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی با همكاری مركز آمار ایران، صندوق كودكان ملل متحد و جمعیت ملل متحد. سیمای جمعیت و سلامت در جمهوری اسلامی ایران. مهرماه ۱۳۷۹: ۵۲.
۸- O`Conor R. Issue in the Measurement of Health Related Quality of Life, Working Paper. National center for health program evaluation, Mel born ۱۹۹۳.
۹- Clement S. Psychological aspects of Caesarean Section. Best Practice and Research Clinical Obstetric and Gynecology ۲۰۰۱; ۱۵(۱): ۱۰۹-۱۲۶.
۱۰- Dimatteo MR. Caesarean Childbirth and Psychological Outcomes: A meta-Analysis. Health Psychology ۱۹۹۶;۱۵(۴):۳۰۳-۳۱۴.
Abstract
Title: A Comparative study on mothers’ quality of life in two methods of normal delivery and caesarean section.
Authors: Torkan B, Dr. Parsaee S, Dr. Lamiean M, Dr. Kazemnejed A, Dr. Montazeri A.
Introduction: Statistics indicate that elective caesarean section has been increasing at an alarming rate in Iran. Caesarean section deliveries might increase the incidence of surgical interventions and hospitalization that affect mothers` quality of life.
Methods: This was a Cohort prospective analytical study with purpose of assessing and comparing the postnatal quality of life in normal and caesarean section deliveries. A specific questionnaire was designed. Then its validity and reliability were confirmed. ۵۰ mothers with normal delivery and ۵۰ mothers with caesarean section completed the designed questionnaire, EPDS (Edinburgh Postnatal Depression Scale ) and SF-۳۶ (Short Form ۳۶) in ۶ to ۸ weeks and ۱۲ to ۱۴ weeks after childbirth. The data were analyzed with statistical analyzers.
Results: In comparison with ۶ to ۸ weeks after childbirth, the scores of most of the specific and generic postnatal quality of life subscales during ۱۲ to ۱۴ weeks after delivery improved in both normal delivery and Caesarean section. Nevertheless, the normal delivery group had better status than caesarean section group. In ۶-۸ weeks after childbirth, postnatal depression was significantly more common than normal delivery (P=۰/۰۴), but it was not significant in ۱۲-۱۴ weeks after childbirth. Results of both specific and SF-۳۶ questionnaires analysis showed better results of postnatal quality of life after normal delivery than caesarean section in some subscales; and equal results to caesarean section in other subscales.
Discussion: In general, the findings suggest that normal delivery leads to a better postnatal quality of life especially resulting in a superior physical and mental health. Therefore, it is better to be considered as the first priority in elective termination of pregnancy.

منبع : مجله دانشکده پرستاری و مامایی