به وقت گفتن

دو چیز طیره عقل است؛ دم فروبستن به وقت گفتن و گفتن به وقت خاموشی. هر کس با فضای سیاسی ایران و مولفه‌های پیروزی‌بخش یا شکست‌آور آن آشنا باشد خوب می‌داند که انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری چند ویژگی خاص دارد.
اول آنکه به دلیل پیروزی باراک اوباما و تلا‌ش‌های وی برای تنش‌زدایی از رفتارهای دیپلماتیک بین ایران و آمریکا شرایط ویژه‌ای پدید آمده است به نحوی که بسیاری از کنش‌های فی‌مابین ایران و غرب به چگونگی مواجهات ما با آمریکا و اروپا در این مقطع تاریخی بستگی دارد. بنابراین دولتی که بخواهد به عنوان نماینده ایران به گفت‌وگوهای انتقادی و بسترسازی برای تعامل و تفاهم با آمریکا و غرب بپردازد باید واجد شرایط خاصی باشد، ازجمله وجاهت ملی و بین‌المللی. دو دیگر آنکه انتخابات دهم شاید اولین انتخاباتی باشد که رئیس‌جمهور در حالی که می‌تواند یک دوره دیگر در کرسی ریاست باقی بماند و طبیعتا امکان استفاده از همه امکانات کشوری و در اینجا مقداری هم لشکری برایش فراهم است مجری انتخابات و رقیب ویژه تلقی می‌شود. در این شرایط صدا و سیما و دیگر امکانات تبلیغی مثل سفرهای استانی در اختیار وی است و این مسائل می‌تواند با توزیع پول و امکانات بین اقشار مختلف و دهک‌های پایین جامعه همراه شده و نوعی سوبسید برای کاندیدای دولت تلقی شود که همین مسائل می‌تواند شرایط رقابت را نامتعارف و خاص سازد.
سوم: حضور همزمان دو یا سه کاندیدای تراز اول اصلا‌ح‌طلبان در انتخابات دهم نیز شرایط خاصی را پدید می‌آورد که با هیچ کدام از ادوار گذشته که اصلا‌ح‌طلبان در رقابت‌های ریاست‌جمهوری حضور داشتند مشابه نیست. مثلا‌ در دور گذشته کاندیداهای مشخص اردوگاه اصلا‌ح‌طلبان در مرحله اول آقایان کروبی، معین و مهرعلیزاده بودند و آقای هاشمی اقلا‌ در مرحله اول مورد حمایت بسیاری از آنها نبود. حال اما آقای کروبی که همواره لقب شیخ اصلا‌حات را با خود داشته است در برابر رقیبی دیگر قرار می‌گیرد که عنوان رئیس دولت اصلا‌حات را داشته و آشکارا از حمایت‌های او در دوره ریاست بر مجلس ششم به نیکی یاد کرده است. رئیس دولت اصلا‌حات اگرچه دیرهنگام ولی بالا‌خره به درخواست دوستداران خویش پاسخ گفته و به میدان آمده است.
روشن است که اگر ایشان توانسته باشند بر دغدغه‌های خویش فائق آیند با حضورشان دغدغه‌های عمیقی در اردوگاه اصلا‌ح‌طلبان پدید آورده‌اند، به نحوی که اکثر اصلا‌ح‌طلبان باتجربه عمیقا نگران نتیجه انتخابات شده‌اند. آنها می‌پرسند که اگر اصلا‌ح‌طلبان با بیش از یک کاندیدا وارد رقابت‌های انتخاباتی شوند چه نتیجه‌ای جز شکست خواهند دید. آقایان بزرگوار هیچ اندیشیده‌اند که بسیاری از اصلا‌ح‌طلبان می‌گویند اگر سران اصلا‌ح‌طلب نتوانند به راهکار مشترک برای حمایت از کاندیدای واحد برسند نیروهای میانی و بدنه اصلا‌حات انگیزه حضور در انتخابات و تلا‌ش برای حضور موفقیت‌آمیز را از دست می‌دهند. مگر قرار است اصلا‌ح‌طلبان از یک سوراخ چند بار گزیده شوند؟ چه کسی تصور می‌کند که شرایط عمومی کشور زمینه بروز و ظهور دوم خرداد دیگری را دارد.
داشتن بیش از یک کاندیدا شرایط را برای مدیریت بهتر انتخابات از سوی رقیب فراهم خواهد کرد و آمدن آقای خاتمی به شرط آنکه به کاندیدای واحد نرسیم جناح راست را منسجم‌تر و باانگیزه‌تر خواهد ساخت. با این شرایط ضمن آنکه نمی‌توان از افزایش سطح مشارکت اصلا‌ح‌طلبان با حضور خاتمی چشم پوشید، از قدرت چانه‌زنی و تعامل‌آفرینی شیخ اصلا‌حات و بسترسازی‌های پیروزی‌بخش‌ او به ویژه پس از تشکیل دولت نباید غفلت کرد. تازه اینها تا زمانی است که میرحسین موسوی مستقلا‌ وارد کارزار انتخاباتی نشود. انتظاری که جامعه اصلا‌ح‌طلبان از کاندیداهای خویش دارند آن است که بدون چشم‌پوشی و کم‌انگاری سرمایه‌های هریک از کاندیداها به تجمیع امکانات پرداخته و راه یگانه شدن را پیش بگیرند چرا که در غیر این صورت باید منتظر ناکامی‌های تازه‌تری بود.
اگر خاتمی، کروبی و میرحسین دست در دست هم داده و دولتی مبتنی بر شعارهای اصلا‌ح‌طلبانه را مدنظر قرار دهند بعید نخواهد بود که با یک کاندیدا وارد مبارزات شده و پیروز شوند. البته روشن است که از همین فردا نباید گفت همه کاندیداها به نفع کدام‌یک، کنار خواهند کشید. اما باید با ترسیم چنین چشم‌اندازی به بسیج تمامی امکانات پرداخت و آنگاه که لا‌زم باشد همه نیروها را به یاری یک نفر فرستاد؛ این می‌تواند امیدبخش و پیروزی‌آفرین باشد.

محمدصادق جوادی‌حصار

منبع : روزنامه اعتماد ملی