رسانه های خبری زنان را نادیده می گیرند

در حال حاضر در آمریكا زنان به عنوان منبعی برای خبر نادیده گرفته شده اند، اما آنچه تاكنون مشخص نشده این است كه این مشكل در رسانه های خبری تا چه حد ماندگار است.
براساس گزارشی تحت عنوان تفاوت جنسیتی در رسانه ها، زنان هنوز نتوانسته اند موجودیت خود را به عنوان منبع خبری اثبات كنند و در تمام رسانه های خبری دورنمای فكری زنان نادیده گرفته شده است.
اگر گزارشی كه تهیه شده، اجتماعی باشد، زنان به حساب آورده می شوند و در گزارش های اقتصادی و ورزشی نامی از زنان برده نمی شود.
در تلویزیون، در بیشتر برنامه های صبحگاهی كه معمولاً برنامه های سرگرم كننده هستند، زنان به عنوان مصاحبه گر فعالیت می كنند.
اگر برنامه خبری در شبكه كابلی پخش شود یا گزارشی درباره ورزش تهیه شود، احتمال معرفی زنان به عنوان منبع خبری به حداقل می رسد.
براساس تحقیقات یك مؤسسه پژوهشی وابسته به مدرسه خبرنگاری دانشگاه كلمبیا در نیویورك، هنگامی كه گزارشی در ارتباط با روابط خارجی كشورهاست، از زنان كمتر نقل قول می شود.
در ارتباط با سیاست خارجی و جنگ های افغانستان و عراق، به سادگی می توان دید كه عدم پذیرش زنان به عنوان یك منبع تهیه اخبار جنگی سبب كاهش حضور آنان و سد راه آنان به عنوان صاحب نظر و كارشناس مسائل جنگی گشته است.
در یك پژوهش، ۱۶ روزنامه، ۴ شبكه خبری شبانه، سه شبكه خبری صبحگاهی، ۹ برنامه مختلف تلویزیونی و ۹ شبكه اینترنتی در ۴ زمان مختلف را به مدت ۹ ماه مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. مشخص شد كه در سه چهارم (۷۶ درصد) از تمام گزارش ها حداقل یك منبع موثق مرد وجود داشت، در حالیكه فقط یك سوم (۳۳ درصد) این گزارش ها از زنان استفاده كرده بودند.
این مشكل، هنگامی كه از منابع خبری متعدد استفاده می شود، حادتر می شود. در تهیه یك گزارش خبری كه تعداد گزارشگران آن بیش از دو نفرند، اغلب از گزارشگران مرد استفاده می شود و تعداد گزارشگران زن در یك گروه خبری تقریباً دو نفر می شود (۵۵ درصد مردان و ۱۵ درصد زنان).
شبكه های كابلی كه ترجیح می دهند از نیروی مردان استفاده كنند، توجه بینندگان شبكه های بازرگانی را كه از نیروی زنان استفاده می كنند، بیشتر به خود جلب كرده اند.
اخبار و گزارش راجع به روابط خارجی، یعنی جایی كه زنان حضور ناپیدایی دارند، كماكان در سال های آینده بااهمیت خواهد بود و اهمیت آنان افزوده خواهد شد. با این وصف تعداد زنانی كه به عنوان منبع خبر نام برده می شوند، هنوز افزایش نیافته است و نه اینكه به خبرنگاران زن، همانند مردان، به عنوان نیروی ماهر توجه شده است.
آنچه نومیدكننده یا حتی می توان گفت ظالمانه تلقی می شود، این است كه تا چه زمانی این مشكل حل نشده باقی می ماند.
آثار یا بهتر است گفته شود علائم هشداردهنده عدم برابری زنان و مردان در طی سال های متمادی مشاهده شده است. در سال ۱۹۸۹ در گزارشی تحت عنوان زنان، مردان، رسانه ها كه توسط بتی فریدن و نانسی وودهال انجام گرفت، نتایج چندین پژوهش انجام گرفته درباره زنان و پوشش رسانه ای منتشر گردید. این گزارش مشخص كرد كه تعداد زنان در گزارش ها و اخبار صفحه اول كمتر از یك چهارم است و اغلب نسبت به مردان، موقعیت اجتماعی و اقتصادی ضعیف تری دارند. در تحقیقی كه در سال ۲۰۰۰ درباره پوشش خبری مربوط به ارتش، زنان، مردان و رسانه ها انجام گرفت، مشخص شد كه در بین كارشناسان غیرنظامی و سیاستمدارانی كه اخبار ارتش را تفسیر می كنند، تقریباً هیچ زنی وجود ندارد.
در سال ۱۹۸۹ بنیاد ورزشی آماتور لس آنجلس، درباره پوشش خبری تلویزیونی زنان در بخش ورزشی تحقیقی انجام داد و چنین نتیجه گرفت كه ۹۲ درصد از اخبار ورزشی مربوط به ورزش مردان است.
در یكی از پژوهش های انجام شده كه پوشش خبری زنان و مردان درباره مسائل سیاسی را با هم مقایسه كرد، مشخص شد كه نفوذ زنان به عنوان رئیس برنامه، به دلیل وجود نابرابری جنسیتی بسیار اندك است و این شرایط درباره زنانی هم كه مصاحبه گر برنامه های سیاسی اند، صدق می كند.
در سال های متمادی جلسات بحثی درباره این مشكل تشكیل شده است، اغلب سخنرانان درباره این مشكل برای حاضران وعظ كرده اند، اما هنگامی كه حضور آنان به عنوان مدیران ارشد مرد، ضروری بود عمدتاً به جای حضور فعال، كارشناسان خود را به این سمینارها و جلسات روانه می كردند. به نظر می رسد كه همه كسانی كه درباره مشكل نابرابری جنسیتی در رسانه های خبری سخن سرایی كرده اند، باور نمی كنند كه این مسأله واقعاً یك مشكل یا معضل است. آنان اعتقاد دارند كه نیروها بر مبنای توانایی و تبحرشان انتخاب می شوند و یك گزارشگر بدون توجه به جنسیتش به عنوان یك نیروی توانا و معتبر به كار گرفته می شود.
اگر چنین زمینه یا ادعایی واقعیت داشته باشد، اعتقاد این است كه حتی با چنین تعبیری هم تعداد بیشتری از زنان باید به عنوان نیرو یا منبع خبری در نظر گرفته شوند.

معصومه پیروز بخت

منبع : روزنامه ایران