مهدویت و غفلت از تصویر

در سالهای اخیر، هالیوود تلاش گسترده ای در به تصویر کشیدن آخرالزمان و ظهور منجی آغاز کرده است. به روایت آنها، بشر به دوران آخرالزمان نزدیک شده است و نبرد نهایی نیروهای خیر و شر و ظهور منجی که البته ساخته ذهن آنهاست، تکلیف جهان را مشخص می کند. اما در این شرایط که غرب تلاش می کند تقدس را از منجی عدالت گستر جهان حضرت مهدی(عج) کمرنگ کرده و این امر را مسأله ای عادی و روز مره جلوه دهد، چه اتفاقی افتاده که در مقابل این هجمه استکبار جهانی سینماگران ما راکد و ساکن از کنار این افکار موهوم می گذرند؟ و چرا تاکنون در پاسخ به این آثار بی محتوا و زیر سؤال بردن موضوع مهم مهدویت، آثار قابل توجهی در سینما و تلویزیون ما ارائه نشده است؟
با این گزارش همراه باشید تا نظر سینماگران کشور را در این خصوص جویا شویم.
● ما مقصریم!
▪ جمال شورجه، نویسنده و کارگردان در این رابطه می گوید: «به عقیده من هر چقدر اهالی هنر، مثل نویسنده ها، کارگردانان، تهیه کننده و سایر عوامل دست اندرکار امور هنری کشور دغدغه بحث مهدویت را داشته باشند، همان اندازه در این زمینه شاهد پویایی و تحرک خواهیم بود. متأسفانه، احساس می کنم این دغدغه خیلی ضعیف و کم رنگ است و دغدغه اولیه دست اندرکاران این حوزه نیست.
در حالی که یکی از ارکان اعتقادی ما بحث مهدویت و موعود و ظهور امام زمان(عج) است. به نظرم وقتی این نگرانی و حتی عشق و علاقه نباشد، به همین نسبت هم تلاش در این عرصه کم رنگ می شود. ما هر از گاهی شاهد آثاری هستیم که اشاره های کوچکی به مهدویت دارند؛ اما باز این آثار آنطور که باید جوابگو نیستند.»
وی در ادامه خاطرنشان می کند: «سینمای هالیوود گویا در این زمینه تلاش بیشتری نسبت به ما مسلمانان دارد؛ البته در جهت تخریب مقدسات دین اسلام و زیر سؤال بردن ظهور منجی آخرالزمان. هالیوود در آثاری مثل آرماگدون و ... در سینما و حتی شبکه های تلویزیونی خاص سعی می کند موعد مورد قبول خودش را به تصویر بکشد و تلاش می کند افکار بین المللی را به سمت دیدگاه های خودش سوق دهد و متأسفانه تا امروز ما نتوانسته ایم در این زمینه حرکت جدی داشته باشیم.
در این زمینه همه ما مقصر هستیم؛ از جامعه هنری تا مدیریت نهادهای رسمی کشور مثل بنیاد سینمایی فارابی، سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری و... حتی صدا و سیما. به نظرم مهدویت در سینما و سیمای کشور ما مهجور مانده است. اما این نکته را هم نباید از یاد ببریم که هالیوود به لحاظ فناوریهای جدید سینما در دنیا حرف اول را می زند و ما نزدیک به ۴ الی ۵ دهه از این مجموعه عقب مانده ایم. کار کردن در حوزه های دینی و ماورایی امکانات ویژه ای را به لحاظ بصری می طلبد که ما از آن محرومیم. این نقص بزرگی است که کشور ما در این حوزه سرمایه گذاری ندارد. مثلاً سینمای کره در زمینه اسپشیال افکت بسیار پیشرفت کرده است. ما خیلی راحت می توانیم افراد متخصص و توانا را به این کشورها اعزام کنیم تا آموزشهای لازم را ببینند و با فناوریهای جدید به کشور بازگردند و آموزشها را به دیگران انتقال بدهند. در این شرایط، خیلی راحت تر می شود به سراغ آثار دینی و تاریخی رفت.
پیشنهاد می کنم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از نهادهای دولتی بخواهد بودجه ای را به این مسأله اختصاص دهند و اگر بودجه ها کم است، هزینه های ویژه ای را برای آن طراحی کنند تا ما هم بتوانیم مثل یک مسلمان واقعی عقاید و باورهای دینی خودمان را آن طور که شایسته است، به مردم دنیا عرضه کنیم.»
● وظیفه سنگین ما
▪ نادر طالب زاده، منتقد، نویسنده و کارگردان، به بایدهای حضور سینماگران در عرصه مهدویت اشاره می کند و می گوید: به عقیده من، غرب تلاش بیش از حدی در حوزه تخریب دین اسلام و کمرنگ کردن توجه مردم به مسأله مهدویت دارد، زیرا در تمامی ادیان الهی به بحث ظهور منجی موعود در آخرالزمان اشاره شده و حتی خود اربابان هالیوود و استکبار جهانی به این مسأله واقفند و از آنجا که برای آینده جهان و تبعیت بشر از مهدویت و مهدی موعود(عج) نگران هستند، طبیعی است که آثاری ضد دین تولید کنند. آثاری مثل آرماگدون، مرد عنکبوتی و هزاران هزار فیلمهایی که منجی را در حد همان سوپر من مورد علاقه معرفی می کنند.» کارگردان مسیح در ادامه خاطرنشان می کند: «متأسفانه آنقدر در ادیان الهی تحریف وارد شده، بخصوص در کتاب مقدس مسیحیان، که بسیاری از پیروان حضرت مسیح در قضیه ظهور حضرت مهدی(عج) و همراهی حضرت عیسی(ع) با ایشان تردید دارند. خاطرم هست پس از تولید و اکران فیلم عیسی مسیح، بسیاری از مسیحیان می گفتند ما نمی دانستیم که دین اسلام تا این اندازه لطیف و زیبا به مسأله زندگی حضرت مسیح اشاره کرده است. من اعتقاد دارم ما در کشورمان ظرفیتهای خوبی برای کار کردن در مورد مهدویت و آخرالزمان داریم، اما در کنار آن به حمایت جدی نهادهای دولتی هم نیاز است. بدون تخصیص یک بودجه دولتی مخصوص این مبحث، کار کردن غیرممکن است؛ زیرا مضامین و موضوعات دینی کارکردهایی دارند که به دلیل نیاز مخاطب با این حجم انبوه و انواع سلیقه ها، فقط سرمایه گذاری دولتی را می طلبد؛ همان طور که برای تخریب اسلام در کشورهای غربی گاهی برخی از دولتها به این قضیه کمک می کنند، که در این شرایط وظیفه ما بسیار سنگین است.»
● مثلث های عاشقانه و جای خالی معنویت...
▪ فرج ا... سلحشور، نویسنده و کارگردان نیز تصریح می کند: «آنچه مسلم است این که در کشور ما آثار خوب مذهبی بسیار کم کار می شوند و به نوعی آثاری نادر هستند و علت آن هم عدم سنخیت سینما و تلویزیون ما با مسائل مذهبی است. چون سینماگران ما آگاهی و شناخت لازم را ندارند، نمی توانند اثر اسلامی بنویسند و آن را به تصویر بکشند. کشورهای غربی بخصوص هالیوود از این قضیه سوء استفاده کرده اند و خودشان آن طور که مایل هستند، حتی در مورد سایر ادیان تصویرسازی می کنند، بویژه در خصوص مسأله آخرالزمان و ظهور حضرت مهدی(عج)، آن هم به قصد تخریب فرهنگ مهدویت و لوث جلوه دادن منجی عدالت گستر.» کارگردان مجموعه «یوسف» در ادامه می افزاید: «در غرب سرمایه های کلانی صرف تخریب اسلام می شود و متأسفانه ما از این قضیه غافل مانده ایم و سینماگران ما هنوز به دنبال تولید آثاری با مثلث های عاشقانه هستند.
هالیوود می داند ظهور آخرین منجی به مردم در بند ظلم استکبار جهانی امیدواری می دهد و امید ایستادگی آنها را بیشتر می کند، پس تلاش می کند با آثار تخریبی حقیقت منجی عدالت گستر را کمرنگ کنند، از این جنبه که همه انسانها می توانند با تکیه به نیروی علم و سرمایه حتی در جای خود قرار بگیرند چه برسد به یک نجات دهنده! اما این ما هستیم که باید در مقابل این امواج موهوم و شیطانی بایستیم، آن هم نه با حرف و ترتیب دادن همایشها و سمینارهای مختلف بلکه با عمل و خلق آثار محکم سینمایی در مورد وجود مقدس امام زمان(عج) و ظهور ایشان پاسخ محکمی برای موهوم گرایی هالیوود باشیم.» وی تصریح می کند: «پرداختن به مسأله مهدویت فقط مختص اهالی هنر نیست، بلکه اندیشمندان ما هم باید در این زمینه قدمهای جدی بردارند.
متأسفانه در حال حاضر اندیشمندان ما اربابان رسانه و سینما نیستند و سینماگران با هم به موضوع اشراف ندارند و آثار انگشت شمار هم در این زمینه کارساز نیست و جوابگوی تبلیغات و سوء رسانه های غربی و هالیوود نیستند. امیدوارم مسؤولان فرهنگی کشور در این زمینه فکر جدی داشته باشند.»
● قصور دولت
▪ محمد نوری زاده، کارگردان، در این رابطه به خبرنگار ما می گوید:
«به نظرم پرداختن به موضوع مهدویت و اساساً مضامین دینی، به دولت و نهادهای دولتی مربوط است، زیرا سرمایه گذار خصوصی هرگز در این حوزه سرمایه گذاری نمی کند، چون به بازگشت سرمایه اش امیدی ندارد و عموماً سرمایه گذار خصوصی فقط به فتح گیشه فکر می کند.
در مورد دولت و نهادهای دولتی هم باید بگویم شاید تا امروز همین نگرانی شما که درگیر این موضوع شده اید، در این نهادها به وجود نیامده است که آنها هم بخشی را به پرداختن به این مسأله اختصاص دهند! این قصور در نهادهای دولتی وجود دارد، زیرا نهادهای رسمی و دولتی سینمایی وظیفه پرداختن به موضوعات اساسی و پایه ای را دارند.» وی در ادامه تصریح می کند: «به عقیده من، باید در هنگام سیاستگذاری در حوزه هنر، بودجه ای را به موضوعاتی چون انتظار، مهدویت و آخرالزمان اختصاص دهند. درست مثل سینمای جنگ، سینمای کودک و ... می توان به مضامین ذکر شده پرداخت.» برخی عقیده دارند برای تولید آثار تاریخی و مذهبی نمی توانیم از امکانات دیجیتالی مثل هالیوود بهره ببریم، اما کارگردان مجموعه «چهل سرباز» در این زمینه عقیده جالبی دارد: «من فکر نمی کنم امامان معصوم ما جدای از مردم دوران خودشان بوده اند، بلکه از میان آنها برخاسته اند و حتی به دلیل تواضع بی بدیل شان هم گاهی در میان مردم شناخته نمی شدند. پس این بزرگان به جلوه های ویژه خاصی نیاز ندارند و به راحتی می توان در مورد آنها فیلم تولید کرد. کما این که خود حضرت مهدی(ع) وقتی ظهور کند، همه می گویند ما که بارها ایشان را دیده ایم. حتی، این عزیزان را با هاله ای از نور در صورت به تصویر می کشیم، در حالی که به این ترتیب هاله ای از نور در چهره آنها نبوده است، هر چه بوده نور معنویت اتصال به خدا و حقیقت بوده نه بیشتر. پس نیازی به امکانات پیشرفته دیجیتالی برای به تصویر کشیدن مفاهیم دینی نیست و به نظرم هالیوودی ها از این امکانات برای حقیقی جلوه دادن دروغها و تسخیر کردن ذهن مخاطبان بهره می برند!»
● نشانی از مهدی(ع) در آثار مذهبی نیست
▪ حمید بهمنی، کارگردان،در این باره معتقد است:«ما در مملکت امام زمان زندگی می کنیم و دائم نام ایشان را می بریم و زیر سایه ایشان زندگی می کنیم، اما هیچ نشانی از ایشان در آثار تصویری ما نیست؛ چه در تلویزیون و چه در سینما. این نشان می دهد در جامعه کوچک بصری ما امام زمان چقدر مظلوم است. به همین دلیل وجود مقدس ایشان در آثار هنری ما متبلور نشده است و شناخت ایشان برای هنرمندان سطحی و ظاهری است.»
وی خاطرنشان می کند: «متأسفانه مدیران حوزه های تصویری ما در کشور به این مقوله بسیار کم توجهی نشان می دهند و سراغ کارهایی عامه پسند و بعضاً گیشه ای می روند، در حالی که مکتب تشیع و انتظار مهدی موعود(عج) می تواند بستر مناسبی برای همه فیلمسازان و برنامه سازان باشد.»
کارگردان «دولت عشق» تأکید می کند:«ظهور حضرت مهدی(عج) جهان بحران زده را به ساحل این نجات می رساند و این ما هستیم که باید حقیقت این منجی آسمانی را به جهانیان اثبات کنیم.»

ملیحه پژمان

منبع : روزنامه قدس