شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا

مانند آب برای شکلات - LIKE WATER FOR CHOCLATE


مانند آب برای شکلات - LIKE WATER FOR CHOCLATE
سال تولید : ۱۹۹۲
کشور تولیدکننده : مکزیک
محصول : آلفونسو آرو
کارگردان : آرو
فیلمنامه‌نویس : لائورا اسکیول، بر مبنای رمانی نوشتهٔ خودش
فیلمبردار : امانوئل لوبسکی و استیو برنستاین
آهنگساز(موسیقی متن) : لئو بروئر
هنرپیشگان : مارکو لئوناردی، لومی کاواسوس، رجینا تورن، ماریو ایوان مارتینس، آدا کاراسکو، یارلی آریسمندی و کلودت میل
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۳ دقیقه


ـ در ایالت شمالی مکزیک در مرز تکزاس، ̎النا ̎ (تورن)، سومین دختر خود ̎تیتا ̎ را به دنیا می‌آورد و همان لحظه، طبق یک سنت خانوادگی در مکزیک او محکوم می‌شود ازدواج نکند و همهٔ عمر خود را به تیمار مادر بگذراند. از همان کودکی ̎تینا ̎ مورد غضب مادر است، مثل کلفت کار می‌کند، آشپزی می‌کند و رنج می‌کشد اما به روی خود نمی‌آورد. وقتی ̎پدرو̎ (لئوناردی) با پدرش به خواستگاری ̎تیتا ̎̎ (کاواسوس) می‌آیند، مادر غضب می‌کند و ̎پدرو̎ را وادار می‌کند تا با دختر بزرگتر ̎رزارا ̎ (آریسمندی) ازدواج کند. ̎پدرو̎ می‌پذیرد، به این دلیل که می‌خواهد نزدیک ̎تیتا ̎ باشد. آنان ازدواج می‌کنند. در مراسم عروسی همه مسموم می‌شوند، و ̎تیتا ̎ همچنان به آشپزی ادامه می‌دهد، و مادر همچنان به ̎تیتا ̎ خشم می‌گیرد، سال‌ها می‌گذرد. دختر وسط، ̎گروترودیس̎ (میل) به انقلابیون مکزیک می‌پیوندد. مادر که نگران عشق سوزان ̎پدرو̎ و ̎تیتا ̎ ست. ̎پدرو̎ و ̎رزار̎ وادار می‌کند به تکزاس بروند، اما با مرگ فرزند بر می‌گردند. ̎تیتا ̎ همچنان به سختی به زندگی ادامه می‌دهد. یکی از غذاهای او که با گلبرگ گل سرخ پخته شده، همه را از خود بی‌خود می‌کند. پس از چندی آتش عشق ̎پدرو̎ و ̎تیتا ̎ دوباره شعله می‌زند. ̎النا ̎̎ در حادثه‌ای کشته می‌شود و ̎دکتر جان̎ (مارتینس) کم‌کم وارد خانواده می‌شود و با فداکاری زیاد مشکلات خانواده را حل می‌کند. کودک دوم ̎رزار̎ به دنیا می‌آید. اما ̎رزار̎ در اثر مشکلات هاضمه، می‌میرد. ̎جان̎ و ̎تیتا ̎ ازدواج می‌کنند. سال‌ها بعد سرانجام ̎پدرو̎ و ̎تیتا ̎ به یکدیگر می‌رسند و ازدواج می‌کنند. در شب زفاف، ̎پدرو̎ می‌میرد و ̎تیتا ̎ خود را می‌کشد.
ـ این یکی از جدی‌ترین (شاید اولین؟) کوشش‌ها برای به تصویر کشیدن و سینمائی کردن رآلیسم جادوئی ادبیات امریکای لاتین است. به نظر می‌رسد به رغم همهٔ امکانات (به ظاهر) نامحدود و وسعت سینما و گونه‌گونی تمهیداتش برای سینمائی کردن این سبک ادبی، ابزار سینما در به تصویر کشیدن جادوی نهفته در لابه‌لای سطور متون ادبی، توانائی نامحدودی ندارد. بنابراین آنچه ابتدا بر خط سادهٔ روایت و مسیر قصه به عنوان یک کیفیت پر رمز و راز سوار می‌شود، از نیمهٔ فیلم نسبت به گذر اندکی شتابان روایتی ساده و بدوی از سرنوشت مختوم و تلخی‌های زندگی شخصیت اصلی به عنوان پس زمینهٔ فرعی رنگ می‌بازد. اما کوشش آرو (که به ویژه به خاطر بازیگری در گروه خشن سام پکین‌پا، ۱۹۶۶) شهرت دارد ـ در ساختن فضای پر رمز و راز و رآلیستی قصه (با شباهت بسیار قصه و فضا و شخصیت‌ها به داستان گابریل گارسیا مارکز، غم‌نامهٔ ارندیرا و مادربزرگ سنگ‌دلش) و ساختن فضای جادوئی و پیچیدهٔ فیلم، فشردن یک رمان بلند در چنین قالب موجزی (توسط خانم فیلمنامه‌نویس / نویسنده که در اصل همسر خود کارگردان است) شایستهٔ تحسین است. جدا از اینها فیلم به عنوان ترکیبی از واقعیت قصه و روایت و آدم‌ها و فانتزی و تخیل و اسطوره‌ و خرافات، گرم و دلپذیر کار می‌کند. انتخاب یک قالب واقعی و شکل اجرائی ساده و ایستا و بدون تظاهر فیلم برای تعریف قصه‌ای که در آن تخیلی جادوئی به قصهٔ واقعی رنگ مجاز می‌دهد، باید که انتخابی درست باشد.