۱۱خرداد ـ ۱ ژوئن ـ اگر شاه ایران به اندرز امپراتور چین توجه کرده بود ...

«لیو بانگ» كه به نام «گائو زو» امپراتور چین شده بود در می سال ۱۹۸ پیش از میلاد ایران را به اتحاد با چین دعوت كرد. «گائو زو» در نامه خود كه به اردوان سوم چهارمین شاه ایران از دودمان اشكانی تسلیم شد پیش بینی كرده بود كه اگر هم دولت آنتیوكوس سوم در انتاكیه (از جانشینان اسكندر) از میان برود جایش را دولت دیگری از غرب (رومیان) خواهند گرفت و شرق را آسوده نخواهند گذارد مگر این كه متحد شود. اردوان كه سخت درگیر جنگ با آنتوكوس سوم بود به واقعیتی كه گائو زو در نامه اش نوشته بود توجه نكرد و مناسبات ایران و چین در همان سطح سابق باقی ماند. در آن زمان آنتیوكوس سوم كه مردی جاه طلب بود دست به جهانگشایی و توسعه قلمرو زده بود به گونه ای كه دو دولت محلی واقع در آناتولی از رومیان استمداد كرده بودند كه خود در صدد تصرف یونان و مقدونیه و همسایه شدن بی واسطه با ایران برآمده بودند و این استمداد بهانه خوبی به دست رومیان تازه به قدرت رسیده داد كه متوجه شرق شوند. گائو زو موسس دودمان «هان» در چین كه بر جای دودمان شین (چین) نشسته بود از سال ۲۰۲ تا سال ۱۹۵ پیش از میلاد امپراتور چین بود و یكم جون این سال (۲ هزار و ۲۰۱ سال پیش) درگذشت. «تاریخ» او را مردی با تدبیر و دوراندیش مورد قضاوت قرارداده است. اگر اردوان سوم به نامه گائو زو توجه كرده بود شاید درگیری ۸۰۰ ساله ایران و روم صورت نمی گرفت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز