جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

طرح یکپارچه‌سازی اراضی میان مراجع قانون‌گذاری سرگردان است


طرح یکپارچه‌سازی اراضی میان مراجع قانون‌گذاری سرگردان است
طرح یكپارچه‌سازی اراضی كشاورزی میان مراجع قانون‌گذاری سرگردان است این طرح تنها راهكار گذار از كشاورزی سنتی ایران است.
طرح یكپارچه‌سازی اراضی كشاورزی چند سال است كه بین صحن علنی مجلس و دفتر شورای نگهبان سرگردان است. مجلسی‌های ششم و هفتم این طرح را برای حفظ اراضی كشاورزی جامع عنوان كرده‌اند. اما اعضای شورای نگهبان آن را با عرف و قواعد شرعی در منافات می‌بینند، اكنون مجمع تشخیص مصلحت نظام، مسوول رفع این مشكل شده است.
طرح اصلاحات اراضی كشور كه حسن ارسنجانی وزیر وقت كشاورزی ایران در ابتدای دهه ۴۰ شمسی آن را طراحی و اجرا كرده بزرگترین اشتباه تاریخ كشاورزی ایران بوده است.
ازبین‌بردن مالكیت‌های بزرگ، ایجاد خرده‌مالكین كه توانایی تحمل هزینه‌های متعدد را نداشتند، موجب شد تا بازده اراضی كشاورزی كاهش یابد و بر مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ افزوده شود.
امروز پس از چهار دهه براساس آنچه تمام كارشناسان كشاورزی بر آن اتفاق‌نظر دارند راهكار جدایی كشاورزی ایران از سنت و رویكرد به مدرنیزه و صنعتی‌شدن در گرو یكپارچه‌سازی اراضی محقق خواهد شد.
به‌نظر می‌رسد اجرای این طرح كه درواقع بنیاد تحول در كشاورزی كشور است، چندان جدی درنظر گرفته نشده و بیشتر بخشی‌نگری در مدیریت كلان كشور حاكم است.
اظهارات در زمینه‌ی اجرای این طرح هرچند با تفاوت‌هایی در جزییات همراه است درنهایت اتفاق‌نظر بر اجرای آن وجود دارد.
قانون یكپارچه‌سازی اراضی كه در تاریخ دوم شهریورماه ۱۳۸۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید به عكس قانون اصلاحات اراضی مصوب ۱۳۴۲ با تسطیع و جلوگیری از قطعه قطعه‌شدن زمین‌های زراعی باعث ایجاد صرفه‌ای اقتصادی در زمین كشاورزی و امثال استفاده از مكانیزاسیون در كشاورزی و افزایش بهره‌وری خواهد شد.
پس از اجرای قانون اصلاح اراضی و شروع بهره‌برداری از سال ۱۳۴۲ كه بزرگترین مانع برای كشاورزی ایران در جهت عدم تحقق صنعتی‌شدن این بخش بوده است، تعداد بهره‌برداران كه تا قبل از آن از ۸/۱ میلیون خانوار تجاوز نمی‌كرد به ۳/۳ میلیون خانوار رسید، از سوی دیگر بر اثر قانون ارشاد سایر تغییرات اجتماعی زمین‌های بزرگ كشاورزان خرد و قطعه و قطعه شد
اكنون كارشناسان كشاورزی به این جمع‌بندی رسیده‌اند درصورتی كه اراضی خرد و منابع انسانی پراكنده در قالب قانون تجمیع شود، می‌توان مدیریت تخصصی در سطح مزارع حاكم كرد و با ایجاد شبكه‌های آبیاری، زهكشی، تجهیز و نوسازی اراضی كشاورزی را به سمت تولید اقتصادی سوق داد. نكته مهم در طرح تعاونی‌كردن تولید و یكپارچه‌سازی اراضی، مشاركت‌دادن كشاورزان در سرنوشتشان است.
محمد پیام میرفخرایی ، كارشناس كشاورزی
منبع : خبرگزاری کشاورزی ایران