انتخابات مجلس هشتم در شهر های کوچک و نقش کم رنگ احزاب

مجلس به عنوان جایگاه تصمیم گیری و قانون گذاری ، مکانی ارزشمند و ناظر برعملکرد دیگر دستگاه های اجرایی کشور و یگانه جایگاه قانونی تدوین باید و نباید هاست. اهمیت خاص این نهاد قانونگذاری بر کسی پوشیده نیست و نقش سازنده و موثری که این مکان مردمی و نماد مردمسالاری دینی در اداره کشورمیتواند ایفا نماید جذابیت آن را برای احزاب و گرو ه ها و دیگر افراد سیاسی جامعه بیشتر نموده است. گفته امام راحل (ره) که فرمود : مجلس باید در راس امور باشد دلیلی بر این مدعاست. احزاب و گروه های سیاسی و افراد مستقل از جناح بندی های موجود در کشور برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده حزبی و یا فردی سعی دارند با تاثیر گذاری بر آرائ مردم بتوانند کرسی های بیشتری را از پارلمان ۲۹۰ نفره ی ایران اسلامی را به دست آورند و از این طریق بر سیاست های اعمال شده در کشور نظارت داشته باشند همین تلاشها برای رسیدن مقصودگاها از مسیر درست خارج شده و از راه های غیر قانونی نیز صورت میگیرد که این شیوه نامیمون در اکثر انتخابتها مشاهده شده است. نکته ای که حایز اهمیت میباشد این است که نقش شهرستانها دراین ماراتن نفس گیر سیاسی تعیین کننده است. اما با چه راهکاری میتوان حضور احزاب و جناح های سیاسی را در حوزه های شهرستانی گسترش داد؟ سوالی است که پاسخ به آن با در نظر گرفتن خواسته ها و توقعات مردم این حوزه ها میسر است . بر اساس ارزیابی های انجام شده نسبت قابل توجهی از کاندیداهای شهرستانی بدون خط وخطوط سیاسی و تنها با تکیه بر خاستگاه های عشیره ای ، مذهبی و یا قومی و ... وارد پارلمان کشور میگردند این افراد از آنجا که در هر دوره از انتخابات تعداد آنها قابل ملاحظه میباشد در سنگین یا سبک کردن کفه ترازوی اکثریت یا اقلیت مجلس نقش اساسی دارند .
یکی از مشکلات جامعه ما تقسیم ناعدالانه ثروت و امکانات در بین شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک است که کسی نمیتواند این مسئله را منکر گردد. بنابراین یکی از شعارهایی که علاوه بر نقش پر رنگ قوم و عشیره و مسائل مذهبی ، میتواند پیروزی را به خانه کاندیداهای شهرستانی بیاورد. تکیه بر رفع معضلات اقتصادی و اجتماعی و محرومیت های موجود در منطقه است. انتخاب کنندگان شهرستانهای کوچک خصوصا حاشیه ای ایران به دلیل دوری از مرکز از این مشکلات رنج میبرند و به کسی که خود را برای مقابله با رفع این معضلات آماده نماید و راه کارهایی در این خصوص به مردم ارائه دهد اقبال بیشتری نشان خواهند داد .مردم شهرهای کوچک فارغ از جناح بندی های خاص سیاسی و موجود در کشور از قبیل اصولگرا و اصلاح طلب و ... تنها در همین راستا دست به انتخاب میزنند هر چند آرائ حزبی و جناحی هم در این شهرستان ها وجود دارد اما تعیین کننده نبوده و برای پیروزی کامل و انتخاب نماینده کافی نیست. چه بسا اگر مردم یک شهرستان در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدایی با گرایش حزبی خاص را انتخاب نمایند احتمال آن است در انتخابات مجلس با توجه به انتظارات و توقعاتی که از نماینده فارغ از وظیفه اصلی مجلس که قانونگذاری و نظارت بر عملکرد دستگاه های اجرایی است ، دارند کاندیدایی بر اساس شرایط کاملا مختلف از انتخابات گذشته را انتخاب نمایند. بنابراین واقعیتی که باید به آن اشاره گردد سیاسی شدن نمایندگان شهرستانی بعد از انتخاب شدن است. مسئله ای که باعث این تغییر رویه میگردد آن است که نمایندگان شهرستانی که اکثرا هم آرمانی فکر میکنند و به قصد خدمت به مردم وارد این فاز نظارتی شده اندهنگام قدم گذاشتن در خانه ملت ، با این واقعیت آشنا میشوند که برای رسیدن به موفقیت نسبی نیاز است همرنگ جماعت شوند و یا در خوش بینانه ترین حالت فراکسیون مستقلین مجلس را تشکلی دهند.
اینجاست که ما شاهد یک سیکل عدم انتخاب یک نماینده شهرستانی برای دو دوره متوالی در اکثرحوزه ای انتخابیه هستیم زیرا از یک طرف قول و قرارهای معوق مانده با مردم را دارند و از طرفی خواسته های حزبی و جناحی که به عضویت آن درآمده و تا حدودی در تضاد با آن قول و قرار هاست زیرا در فعالیتهای حزبی خواسته های فردی فدای خواسته های جمعی میگردد واحزاب بیشتر به نقش نظارتی و قانونگذاری مجلس توجه دارند تا نقش بیان کنندگی مشکلات مردم فلان حوزه انتخابیه.
اگر نگاهی دقیق تر به نمایندگان تهران و شهرهای بزرگتر داشته باشیم خواهیم دید که بیش از ۷۰ درصد توان آنها صرف مسائل ملی و فرا منطقه ای میشود ( بعلت کم بودن مشکلات حوزه آنها، جذب اعتبارات و سرمایه بیشتر ، نسبت به سایر حوزه ها)و برعکس ۷۰ درصد توان نمایندگان حوزه های کوچکتر صرف پیگیری خواسته ها و مشکلات و محرومیت های مردم حوزه انتخابیه آنها میگردد و دیگر توانی برای انجام کار سیاسی نمی ماند. این وضعیت جایگاه اجتماعی و سیاسی برخی نمایندگان را در افکار عمومی و رسانه ها بالا برده و فعالیت دیگرنمایندگان را تحت شعاع قرار خواهد داد.البته شاید این یکی از تنگناهای سیستم های حکومتی تک مجلسی است که توان اکثرنمایندگان ( بیشتر نمایندگان شهرستانی)صرف مشکلات مردم میشود و مسائل ملی را فراموش میکنند.در پایان باید اذعان نمود استثناهایی هم در این خصوص مشاهده میشود که در چهارچوب نظریه فوق قرار نمیگیرند زیرا هیچ نظریه ای نمیتواند ادعای مطلق بودن را داشته باشد.

نویسنده: علیرضا گودرزی

منبع : سایر منابع