رآکتور سوار گاری

این روزها کره شمالی بیش از پیش درهای خود را به روی خارجی ها باز می کند ولی دسترسی به این کشور همچنان اغلب به چند روز پرازدحام در پیونگ یانگ محدود است. با این حال استفان گلین خبرنگار نیوزویک که چند ماه است در دفتر پکن این نشریه کار می کند اخیراً یک سفر دو هفته یی نادر به این کشور سرد و منزوی انجام داده و گزارش جالبی را تهیه کرده است. در سینوجو، شهری که در کرانه کره شمالی رودخانه چینی یالو قرار دارد، صبح زود با صدای حلبی مانند موزیک نظامی بلندگوهای نصب شده در اتومبیل هایی که به کندی حرکت می کردند بیدار شدم. چیزی نگذشت که آهنگ هم ساز عجیبی هم به آن اضافه شد و آن صدای فلزی بود که بر آسفالت خیابان کشیده می شد.
در واقع ساعاتی پیش منطقه با برف سفیدپوش شده بود و کارگران و کشاورزان و جوانان کره یی به صورت دسته جمعی مشغول باز کردن جاده پیونگ یانگ بودند که در ۱۶۰ کیلومتری جنوب این شهر قرار دارد. تعداد این افراد به ده ها هزار نفر می رسید و در حالی که به دستشان بیل، کلنگ، چکش چنگالی و دسته هایی از شاخه های درخت گرفته بودند به یکدیگر نزدیک می شدند. این نوعی استفاده چشمگیر از سرمایه انسانی و یادآور این بود که ساختار اقتصادی کره شمالی که به خاطر یک نسل تحریم های بین المللی منزوی شده است همچنان بر استفاده انبوه از کارگران مبتنی است و تقریباً به ساختار دوران قرون وسطی شباهت دارد. وضعیت تندرستی مردم نیز توجه را جلب می کرد. من یکی از اعضای یک گروه شش نفره امداد انسانی بودم که طی پروژه یی در ماه گذشته مواد و تجهیزات ضروری را در اختیار بیمارستان ها و آسایشگاه های استان پیونگ یانگ شمالی قرار داد. به جز بیمارانی که در بخش ها و واحدهای مراقبتی قرار داشتند در کشوری که به طور مکرر دچار کمبود مواد غذایی می شود هیچ نشانه یی از سوء تغذیه مشاهده نکردیم. حتی از آثار سیلی که چند هفته قبل بخش زیادی از کشور را فرا گرفته بود، خبری نبود. برعکس همچنان که کاروان ما در حال بازگشت به پیونگ یانگ بود کارگران تنومندی که در کنار جاده ها کار می کردند مایه تعجب ما بودند.
با وجودی که مردم کره شمالی روی هم رفته چند سانتیمتر کوتاه تر از برادران جنوبی خود هستند اما چهره هایشان گلگون بود، چشمان روشن و موهای پرپشت و تیره داشتند. کیفیت لباسشان هم توجه را جلب می کرد. آنها پالتوها و شال گردن های روشن و شلوارها، ژاکت ها، کلاه ها و کفش های کهنه اما خوب و خوش قواره بر تن داشتند. و در حالی که حمل و نقل در طول اتوبان عمدتاً با پای پیاده، گاری و کامیون های بزرگ مملو از مسافران صورت می گرفت اما بارها وسایل نقلیه شخصی ساخت ژاپن و اروپا و نیز دوچرخه ها و موتورسیکلت های نو از کنار ما رد می شدند. در کشوری همچون کره شمالی که اقتصاد فرسوده دارد تنها این احتمال وجود داشت که این وسایل نقلیه از چین آمده باشند، یعنی منبعی از یک تجارت قاچاق که کشور را با هر کالایی از قطعات جدید اتومبیل گرفته تا نسخه های دی وی دی سریال های نمایشی کره جنوبی پر می کرد. در پایانه یی در آن سوی خط مرزی چین رانندگان اتوبوس ها با پرداختن یک «مالیات» صوری و با همدستی مشتاقانه ماموران گمرک وارد بازار سیاه در حال گسترش کره شمالی می شوند. سیگارها، نوشابه ها و مشروبات چینی توسط دستفروش ها در گوشه و کنار مناطق شهری و حتی روستایی کره شمالی در معرض فروش گذاشته شده اند.
هتل های سینوجو و پیونگ یانگ با وسایل وارداتی مجهز شده اند. الکتریسیته و آب گرم دیگر سهمیه بندی شده نیست و در اتاق های ناهارخوری وسایل جدید پخش موسیقی نصب شده است. کرایه اتاق ها دیگر نه با دلار ضعیف که با یوروی قوی حساب می شود. آچیرانگی یا «شیمر» به زبان کره یی یک رستوران غذای حاضری شلوغ در پیونگ یانگ است. این رستوران با دریافت دلار، یورو و یوان چینی غذا و خدماتی ارائه می دهد که استاندارد آن با بهترین رستوران های سئول برابری می کند. خدمتکاران نیز با ظاهری آراسته از مشتریان پذیرایی می کنند.
البته هیچ یک از این امور بدون موافقت ضمنی کیم جونگ ایل رهبر کره شمالی امکان پذیر نبود. این کار به عنوان یک مانور تاکتیکی حرکت هوشمندانه یی است. برای نجات ملتی که در سال های ۱۹۹۰ به خاطر گرسنگی و بیماری گسترده در حال از بین رفتن بود چه راهی بهتر از اینکه یک خط بازار سیاه به روی یک همسایه همدل باز شود؟ مطمئناً این اقدام برکاتی را برای رژیم به ارمغان آورده است. از همه مهمتر اینکه واشنگتن تمایل یافته است که پیونگ یانگ را از لیست حامیان تروریسم بردارد زیرا رژیم این کشور برنامه تسلیحات هسته یی خود را در صندوق گذاشته است و دولت بوش نیز به شدت نیازمند یک سیاست خارجی موفق است.
بنابر این به محض اعاده حیثیت این کشور همه گونه کمک های مالی به سوی آن سرازیر خواهد شد که بیشتر آن از کره جنوبی خواهد بود ولی چین، روسیه و جامعه بزرگ کره یی تبارهای ژاپن هم نقش خود را ایفا خواهند کرد. این کشور هم به بازار سیاسی تبدیل خواهد شد و هم به بازار تجاری؛ از سازمان های غیردولتی مشتاق به بسط امپراتوری های مالی گرد آمده از کمک های خیریه گرفته تا شرکت های دولتی و شبه دولتی که قصد تحکیم دودمان کیم و پیش دستی در انجام کاری را دارد که هیچ طرف دیگری در منطقه تمایل به تحقق آن ندارد، یعنی وحدت دو کره. در حالی که سئول از هزینه های جذب جمعیتی برابر با نصف جمعیت خود بیمناک است بقیه کشورهای شرق آسیا تمایل دارند که این شبه جزیره همچنان تقسیم شده و نسبتاً ضعیف باقی بماند. اما جاری کردن پول به پیونگ یانگ برای حل مشکلات فعلی این کشور ممکن است خیلی از مشکلات دیگر را ایجاد کند. با توجه به فقدان اصلاحات اقتصادی در عرصه عمده فروشی، ممکن است جذب میزان نقدینگی که به داخل کره شمالی راه خواهد یافت بسیار فراتر از ظرفیت آن باشد. در نتیجه فساد گسترده یی خواهد بود که نمونه اش را در مورد تشکیلات خودگردان فلسطین پس از امضای توافقنامه صلح ۱۹۹۳ با اسرائیل شاهد بودیم و نیز نرخ بی سابقه و شکاف درآمدی که عامل مهم بی ثباتی است.

منبع نیویورک تایمز
ترجمه؛ حسین عبدی

منبع : روزنامه اعتماد