ابتذال در فرصت‌طلبی!

در روابط دیپلماتیک بین کشورها، منفعت‌جوئی هر کشور و تلاش برای کسب امتیازات بیشتر امری رایج است و نمی‌توان سران یک کشور را سرزنش کرد که ”چرا بر سر میز مذاکره و یا در یک مجمع بین‌المللی، منافع کشور خود را بر خواسته‌های طرف مقابل ترجیح داده‌اند؟“ اما در دنیای امروز امتیازخواهی و منفعت‌طلبی نیز قواعدی دارد و کسی حاضر نیست روش‌های مورد عمل توسط استعمارگران قدیم و امتیازگیری‌های یک‌طرفه را تحمل کند. بر همین اساس، رفتار دولتمردان روسیه در تعامل با برخی کشورها به‌ویژه منفعت‌جوئی‌های مبتذل آن‌ها در مواجهه با ایران، اعتراض مکرر عده‌ای از نمایندگان مجلس و بسیاری از مطبوعات را در پی داشته است. در حالی‌که ظاهراً تاکنون به‌دلایل معلوم و نامعلوم، در میان گروهی از صاحبان نفوذ علاقه‌ای برای پذیرش این واقعیت کاملاً بدیهی وجود نداشته است.
همین چشم بستن بر رفتار مشمئزکننده روس‌ها، آن‌ها را آن‌قدر گستاخ کرده است که بسیار جسورتر از آمریکائی‌ها به میدان آمده‌اند و پیشنهادی را ارائه می‌کنند که اگر نخواهیم خود را بفریبیم معنائی جزء قربانی کردن ایران برای عدم تهدید برخی هم‌پیمانان ـ یا به‌عبارت بهتر مستعمرات قدیم شوروی و روسیه ـ ندارد و لذا اکنون مردم حق دارند که اذعان صریح دولتمردان و مدافعان ”استراتژی نگاه به شرق“ به سوءاستفاده‌گری و غیرقابل اعتماد بودن روس‌ها را خواستار باشند. شاید تاکنون برخی بهانه‌جوئی‌های روس‌ها و تأخیرهای آزاردهنده آن‌ها در راه‌اندازی نیروگاه بوشهر ناشی از حس ”بی‌رقیب بودن“ تلقی می‌شد و این امکان وجود داشت که ریشه برخی اظهارات و اقدامات را در اشتهای سیری‌ناپذیر دولتمردان روسیه برای دریافت وجوه بیشتر یا به‌دست آوردن زودهنگام هزینه احداث و تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر جست‌وجو کرد. البته همین موضوع باید برای دولتمردان ایرانی تجربه‌آموز باشد تا در شئون و امور مختلف از ایجاد حس ”بی‌رقیبی“ جلوگیری کنند، اما آنچه از چند ماه پیش با بهانه‌جوئی‌های غیرقابل قبول روس‌ها در ارسال سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر آغاز و در آخرین مرحله به پیشنهاد استقرار سیستم دفاع موشکی آمریکا در کنار مرزهای ایران ـ آذربایجان، ترکیه یا عراق ـ ختم شده است، با تمام رفتارهای سالیان گذشته آن‌ها متفاوت است. زیرا این‌گونه موضع‌گیری‌ها و تکرار سخنانی که قبلاً توسط آمریکائی‌ها و اروپائی‌ها بیان شده است، دست مخالفان را در مغرب زمین را باز خواهد گذاشت تا راحت‌تر از هر زمانی، اتهام‌افکنی علیه کشورمان را تشدید کنند.
موضع‌گیری اخیر روسیه، شاید نگرانی خاصی در میان دولتمردان ایرانی ایجاد نکند اما نمی‌توان از نقش آن در تقویت مواضع ضد ایرانی آمریکا و متحدان اروپائی آن غفلت کرد. هم‌زمان با پیشنهاد عشوه‌گرانه رئیس‌جمهور روسیه به جرج بوش، یک مقام روسیه نیز ادعا کرده است که ”ایرانی‌ها به‌خوبی می‌دانند که رادارهای ما خاک آن‌ها را کاملاً تحت پوشش دارد و این حقیقتی است که ایرانی‌ها باید با آن کنار بیایند!“
راستی این اظهارات و سخنانی از قبیل تعارف پوتین به بوش که ”تهدیدهای مشترک را درک می‌کنیم“ و ”ارتش آمریکا و روسیه می‌توانند هرگونه آزمایش موشکی دوربرد توسط ایران را کشف و پیش از به‌وجود آمدن تهدید جدی، در برابر آن اقدام کنند“ چه معنائی دارد؟ آیا آمریکائی‌ها امروز نمی‌توانند به همین‌گونه ادعاها و اظهارات روسی ـ آمریکائی استناد و ایران را یک خطر جهانی جلوه دهند که حتی همسایه ظاهراً قدرتمند شمالی، از آن احساس وحشت دارد؟
اگر کسانی در این زمینه با نگارنده هم‌رأی هستند باید نگرانی خود از اقدامات روس‌ها را با صدای بلند فریاد بزنند تا حتی صبورترین و پرحوصله‌ترین سیاستمداران ایرانی نیز قبول کنند که هزینه‌سازی‌های ماه‌های اخیر روس‌ها برای ایران از برخی ابعاد با مجموع دشمنی‌های آشکار و پنهان سایر کشورها قابل مقایسه نیست.
دولتمردان ایران باید مطمئن باشند که روس‌ها از هیچ قاعده مشخصی در روابط با ایران پیروی نمی‌کنند و لذا هرگونه مدارا با آن‌ها در واقع کم‌کردن هزینه آمریکا برای ضربه‌زدن به ایران است. البته از جاسوسان سابق K.G.B نیز چیزی بیش از این انتظار نمی‌رود و نباید آن‌ها را در قد و قواره یک سیاستمدار قوی دید. به‌عبارت دیگر کسی نمی‌تواند انتظار داشته باشد که سران روسیه در مواجهه با همتایان آمریکائی و اروپائی رفتارهای یک ابرقدرت را از خود بروز دهند، پس بهتر است که روسیه را نه یک هم‌پیمان قدرتمند و متعهد بلکه تنها یک ”طرف معامله“ ببینیم و بسیار مراقبت کنیم که منافع ما قربانی منفعت‌جوئی‌های آن کشور نشود.

منبع : روزنامه هم‌میهن