پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


ساخت‌شکنی دورکیم: نقدی پساپساساختارگرایانه


تاریخ نشر : ۸۵۰۲۱۹
تیراژ : ۱۶۵۰
تعداد صفحه : ۳۴۴
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۳۱۲-۸۲۵-۳
شماره کنگره : ۸۵۲۱۹۰۶۴
رده دیویی : ۳۰۱.۰۱
محل نشر : تهران
جلد : شومیز
قطع : رقعی
زبان کتاب : فارسی
نوع اثر : ترجمه
مترجم : مسمی‌پرست - شهناز
نویسنده : لیمن - جنیفر

در مجموعه‌ی حاضر تحلیلی از جامعه‌شناسی دورکیمی از منظر ساختارگرایی انتقادی مطرح شده است. به تصریح نگارنده: 'هستی‌شناسی اجتماعی دورکیم، به مثابه نظریه‌ای جامعه‌شناختی از واقعیت که بر اثر تنش آشکار میان جبرگرایی (دترمینیسم) اجتماعی و فردگرایی دو پاره شده است تحلیل می‌شود. بررسی این تنش به منظور روشن کردن راه حل نهایی آن در جبرگرایی اجتماعی مطلق است. این جبرگرایی اجتماعی، سپس به مقابه قرابتی احتمالی میان مکتب دورکیمی و ساختارگرایی مورد مداقه قرار می‌گیرد. ثابت می‌شود که جبرگرایی اجتماعی دورکیمهرچند مطلق است، با سوژه‌گرایی جمعی هستی‌شناسانه همسوست. مؤلف به این نتیجه می‌رسد که هستی‌شناسی اجتماعی دورکیم، کاملا با هستی‌شناسی اجتماعی ساختارگرایانه ناسازگار است. شناخت‌شناسی دورکیم، به مثابه نظریه‌ای جامعه‌شناختی از شناخت، که تنش آشاری رامیان نسبی‌گرایی اجتماعی و عقل‌گرایی علمی تولید می‌کند تحلیل می‌شود. بررسی این تنش به منظور روشن کردن راه حل نهایی آن در عقل‌گرایی علمی مطلق است. این عقل‌گرایی علمی، سپس به مثابه قرابتی احتمالی میان مکتب دورکیمی و ساختارگرایی مورد مراقه قرار می‌گیرد. ثابت می‌شود عقل‌گرایی علمی دورکیم با سوژه‌گرایی جمعی شناخت‌شناسانه هموست مولف به این نتیجه می‌رسد که شناخت‌شناسی اجتماعی دورکیم کاملا با شناخت‌شناسی اجتماعی ساختارگرایانه ناسازگار است. اصل اساسی جامعه‌شناسی دورکیمی با ارگانیسم‌گرایی است که شناخت‌شناسی اجتماعی متمایز دورکیمی و سوژه‌گرایی جمعی را پدید می‌آورد. و نظریه‌ی اجتماعی دورکیمی را در پارادایم کارکردگرایی ساختاری قرار می‌دهد. این اصل، تمایزی مطلق میان هستی ـ شناخت‌شناسی‌های دورکیم و ساختارگرایانه برقرار می‌کند. شکافتن بدنه‌ی آثار دورکیم به منظور نمایان ساختن ریخت‌شناسی نظریه‌ی او، و به قصد جدا کردن کارکردگرایی ساختاری دورکیمی از ساختارگرایی پساسوسوری و انتقادی است.'