رسالت‌های داروساز در نظام داروسازی جامعه نگر

● داروسازی جامعه نگر چیست؟
داروسازی جامعه نگر، داروسازی است که ارائه خدمات دارویی را در قالب تأمین، حفظ و ارتقاء سلامتی جامعه می بیند ودر هر سه سطح پیشگیری، خدمات دارویی را ارائه می نماید.
در داروسازی جامعه نگر داروساز عضوی اساسی از تیم بهداشتی – درمانی است که با سایتها و استراتژیهای جاری نظام خدمات بهداشتی – درمانی کشور و همچنین خود نظام آشنا می باشد. در این نظام داروساز مهارت های لازم را در علوم رفتاری پیدا می کند و چگونگی ارتباط با دیگران (مردم و همکاران) را کسب کرده و همچنین چگونگی انجام مشاوره های دارویی را می آموزد.
یک دارو ساز جامعه نگر اهداف آموزشی خود را بر پایه نیازهای جامعه و خدمت استوار می کند و راههای ارتقای آگاهیهای دارویی جامعه را شناسایی و بکار خواهد گرفت و در نهایت در این نظام اهداف کلی آموزش از وظایف شغلی مشخص و معین گرفته می شود.
در نظام آموزش جامعه نگر عمدتاً تمرکز بر سلامت جامعه در قالب سلامت جسمی، روحی و اجتماعی است و جمعیت هدف آن گروه های مختلف جامعه است.
فضای آموزشی این نظام متشکل از خانواده، مدرسه، کارخانه، ادارات، پایگاه بهداشتی، خانه بهداشت، مراکز بهداشتی درمانی، پلی کلینیکهای تخصصی و بیمارستان های تخصصی و فوق تخصصی است و نیروها همکاری درون و برون بخشی دارند. فعالیتهای آموزشی آن در قالب مراقبت و پیشگیری بیمار، خانواده و جامعه به علاوه بیماریابی و پیگیری گروه های آسیب پذیر است.
آموزش بر پایه (جامعه، گروه ها، خانواده، فرد) استوار است و ارزشیابی فعالیت برپایه تغییر در رفتارهای مربوط به سلامت استوار است. دانشجو، بیمار و بیماری را در قالب سطوح سه گانه پیشگیری اولیه (بهداشت) پیشگیری ثانویه (تشخیص و درمان) و پیشگیری ثانویه (توانبخشی و ناتوانی) مطالعه می کند و عوامل موثر بر سلامت فرد و جامعه را با مشارکت دیگران می شناسد.
● وظایف داروساز در داروخانه و مراکز خدمات دارویی:
۱) بررسی قانونی، علمی و اخلاقی نسخه های ارائه شده.
۲) کسب اطلاعات لازم از مراجعه کننده و یا مراجعه به پرونده بیمار در مورد وضع بیمار و یا شرایط ویژه بیمار برای اطمینان از تجویز مناسب داروهای تجویز شده.
۳) راهنمایی بیمار در مورد داروهای مشابه.
۴) اطمینان از ایمنی، کیفیت و کارآیی داروهایی که تجویز شده است.
۵) ارتباط و مشاوره با پزشکان در موارد مورد نیاز.
۶) راهنمایی بیمار در مورد: نحوه، زمان و فاصله، مقدار و مدت مصرف دارو، عوارض ناخواسته و جانبی احتمالی، ادامه یا قطع مصرف دارو در صورت مشاهده علائم خاص، رژیم غذایی در دوره مصرف دارو، احتیاط در استفاده توام داروها، نحوه نگهداری داروها و ... .
۷) ساخت و بسته بندی مناسب داروهای ترکیبی و جالینوسی.
۸) راهنمایی مراجعین در ارتباط با مراقبتهای اولیه بهداشتی.
۹) تهیه، ترکیب، نگهداری و عرضه فرآورده های طبیعی و گیاهی.
۱۰) نگهداری و عرضه فرآورده های بیولوژیک و بیوتکنولوژی.
۱۱) تجویز دارو برای بیماریهای جزئی از فهرست داروهای بدون نسخه.
۱۲) مشارکت در مطالعات اپیدمیولوژی داروئی، بهداشتی و بیماریها به منظور تعیین سیاستهای دارویی.
۱۳) عرصه لوازم و تجهیزات بهداشتی، پزشکی و آرایشی و ارائه اطلاعات و راهنماییهای لازم.
۱۴) مدیریت و اقتصاد
۱۵) مشارکت در برنامه های آموزش حرفه ای و اجتماعی.
● وظایف دکتر داروساز در داروخانه بیمارستان:
۱) بررسی قانونی، علمی و اخلاقی نسخه.
۲) تهیه شرح حال و تشکیل پرونده دارویی برای بیماران بستری و پیگیری مداوم امر دارو درمانی بیمار.
۳) اطمینان از ایمنی، کیفیت و کارایی داروهایی که تجویز شده است.
۴) ارائه اطلاعات به گروه درمانی در زمینه های مورد نیاز.
۵) ارتباط و مشاوره با پزشکان و اعضاء گروه درمانی.
۶) ساخت و بسته بندی مناسب داروهای ترکیبی و جالینوسی.
۷) ارائه اطلاعات و توصیه های دارویی به بیماران در زمان ترخیص از بیمارستان.
۸) نگهداری و عرضه فرآورده های بیوتکنولوژی و بیولوژیک.
۹) مشارکت در مطالعات اپیدمیولوژی.
۱۰) تهیه فرمولر بیمارستان.
۱۱) عرضه لوازم و تجهیزات بهداشتی، پزشکی و ارائه اطلاعات و راهنمایی های لازم.
۱۲) مدیریت و اقتصاد.
۱۳) مشارکت در برنامه های آموزش حرفه ای و اجتماعی.
۱۴) تهیه، نگهداری، عرضه و ارائه اطلاعات در مورد مصرف داروهای پرتوزا.
۱۵) تهیه تک دوز داروها و فرآورده های دارویی مورد نیاز بخشهای بیمارستان.
۱۶) تهیه فرآورده های سترن تزریقی و غیرتزریقی در موارد مورد نیاز.
۱۷) تشکیل کمیته دارو – درمان بیمارستان.
۱۸) شرکت فعال در کمیته های دارودرمانی بخشهای مختلف بیمارستان.
۱۹) نظارت بر نحوه توزیع و مصرف دارو در بیمارستان.
۲۰) ارائه اطلاعات سم شناسی و مسمومیتها.
۲۱) سنجش و تعیین سطح درمانی داروها.
۲۲) مشارکت در برنامه ریزی و اجراء تحقیقات بالینی داروها.
۲۳) مشارکت در جمع آوری و بررسی گزارشات عوارض.
‌‌● وظایف دکتر داروساز عمومی در صنعت:
۱) مدیریت کارخانجات دارویی – بهداشتی، غذایی، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی.
۲) مدیریت واحدهای تولید، نگهداری، عرضه و پخش، اطلاعات علمی، آزمایشگاهها (کنترل کمی، کیفی، میکروبی، بیولوژی و ...) در تمام مراحل تولید، بهداشت کارخانه، واحدهای اداری و بازرگانی.
۳) نظارت بر رعایت کلیه مقررات و ضوابط براساس استانداردهای لازم.
۴) ایجاد ارتباط و هماهنگی با مراکز آموزش، تحقیقاتی و صنعتی.
۵) مشارکت و همکاری در فعالیتهای آموزشی، تحقیقاتی.
۶) فعالیت در واحدهای ساخت، تولید مواد اولیه، فرآورده های نهایی دارویی، آرایشی بهداشت، غذایی و تجهیزات پزشکی.
۷) نظارت بر چگونگی نگهداری، مصرف یا معدوم ساخت ضایعات.

دکتر عباس کبریایی زاده
خبرگزاری دانشجویان ایران واحد علوم پزشکی تهران

منبع : کلوب