رازهای موفقیت بانک مرکزی اروپا

اکنون در بین بانک های مرکزی و خصوصا در بانک مرکزی اروپا (ECB)، این یک رویه عادی به شمار می رود که تصمیم گیریهای مربوط به سیاستهای پولی بلافاصله به اطلاع عموم برسد و از میان بانک های مرکزی عمده در کشورهای صنعتی ECB اولین بانکی می باشد که مبادرت به این کار نموده است.
امروزه این یک واقعیت کاملا پذیرفته شده است که مهمترین وظیفه بانک های مرکزی مستقل دستیابی به ثبات سطح قیمتها در اقتصاد است. در یک نظام مبتنی بر دموکراسی، استقلال باید همراه با شفافیت و پاسخگویی به عموم مردم باشد. در واقع، این وظیفه بانک های مرکزی مستقل است که شفاف بوده ونه تنها با افراد متخصص و موردنظر مثل مشارکت کنندگان بازارهای مالی، بلکه با عموم مردم به طور وسیع در ارتباط باشند.
دیدگاه های بانک های مرکزی نسبت به ارتباطات طی سالهای اخیر دستخوش تغییرات عمدهای گردیده است. از یک دهه قبل، بیشتر بانکداران مرکزی اعتقاد داشتند که محرمانه بودن سیاست ها و عملکردهای آنان از عوامل کلیدی برای موفقیت سیاستهای پولی به شمار میرود. مطالعات نظری در آن زمان، نشان می داد که سری بودن اطلاعات و ایجاد شوکهای گاه به گاه و اتفاقی، موجب کارایی بیشتر سیاستهای پولی می شود. اما به نظر می رسد پیشرفتهایی که در حوزه اقتصاد و نظریه های پولی رخ داد، این طرز تلقی را تغییر داده است. امروزه بیشتر بانک های مرکزی دنیا به اهمیت استانداردهای بالای شفافیت پی برده و تاکید بر نیاز روزافزون به شفاف بودن ارتباطات خود دارند. اعلان یک معیار عددی و کمی به ویژه برای ثبات سطح عمومی قیمتها ثابت نمود که یک ابزار قوی برای گسترش شفافیت از طریق افزایش آگاهیهای مردم نسبت به اهداف بانک مرکزی به شمار می رود.
مشارکت کنندگان بازار، بدون ارائه راهنمایی های دقیق از جانب بانک مرکزی در مورد اهداف سیاستهای پولی، نقطه اتکا» خود را از دست داده و به جای در نظر گرفتن قدرت و توان بانک مرکزی در دستیابی به اهداف میان مدت، به تعدیل انتظارات تورمی بلندمدت تر خود براساس انعکاس شرایط جاری اقتصاد می پردازند. اما برعکس، در اقتصادی که انتظارات تورمی به نحو مستحکمی لنگرگیری شده، هر فرد قادر است تصمیم گیریهای مالی آگاهانه داشته باشد.
یک درک صحیح از سیاستهای پولی و اهداف آن ثبات سطح عمومی قیمتها و حفظ قدرت خرید یورو همچنین باعث ایجاد شرایط مناسب برای تعیین و تنظیم درست قیمتها و دستمزدها در بازارها می شود، تا همه طرفهای مرتبط با آن به وظایف خود بپردازند. به این ترتیب، از اثرات ثانویه و دور دوم تعیین قیمتها و دستمزدها که از افزایش موقتی و گذرای قیمتهایی چون نفت، کالاها و مواد غذایی ناشی می شوند، جلوگیری می گردد. ارتباطات موثر و کارا همچنین موجب افزایش قابلیتهای پیشبینی در کوتاه مدت می شوند، بانک های مرکزی از طریق عملکردها و اجرای سیاستهای پولی خود می توانند به طور مستقیم به کنترل نرخهای بهره خیلی کوتاه مدت بپردازند.
نرخهای بهره متوسط و بلندمدت به طور عمده بستگی به انتظارات بخش خصوصی درباره تصمیمگیری های آتی بانک مرکزی دارد. فقدان ارتباطات موثر بانک مرکزی سرانجام منجر به سطح نرخهای بهره بلندمدت بیشتر پرنوسانتر می شود که برای فعالیتهای اقتصادی مضر می باشد. برعکس، اگر شرایطی فراهم شود که قابلیتهای پیشبینی تغییرات نرخ بهره و رابطه آن با تحولات کلیدی اقتصاد کلان به خوبی درک گردد، موجب تعیین صحیح قیمت در بازارهای مالی، تخصیص کارآیی منابع و کاهش نااطمینانی نرخهای بهره آتی می شود. در چنین وضعیتی بنگاهها قادر خواهند بود که مدیریت ریسک خود را بهبود بخشیده و انگیزش های بیشتری برای سرمایه گذاری به دست آورند.
● چگونه ECB با مخاطبان خود ارتباط برقرار میکند؟
هدف از برقراری ارتباطات ECB، با مردم درواقع افزایش کارایی سیاستهای پولی می باشد. بنابراین اعضای هیات عامل ECB، کاملا به لزوم رعایت اصول و مبانی اساسی ارتباطات مدرن بانکداری مرکزی که قبلا تصریح شده، وقوف یافته اند. ایجاد سیاستهای ارتباطاتی موثر به خصوص برای یک نهاد تازه تاسیس نظیر ECB که سابقه مالی و بانکی درخشانی تاکنون نداشته و فعالیتهای بانکی خود را از سال ۱۹۹۹میلادی آغاز نموده از اهمیت بسزایی برخوردار است. ECB، در منطق هایی فعالیت می کند که از چندین زبان و فرهنگ مختلف تشکیل شده است.
در این شرایط ما با قشر عظیمی از مخاطبان با فرهنگهای گوناگون، مردم عادی، رهبران سیاسی، گروههای اجتماعی، بازارهای مالی و رسانه های جمعی، به عنوان شرکای ارتباطی بانک روبه رو هستیم که در فرآیند انتقال اهداف و پیامهای ما به مخاطبان نقش کلیدی ایفا می کنند. علاوه بر ارائه ترجمه های خوب و مناسب اطلاعات و مکاتبات رسمی ECB، به کلیه زبانهای مرسوم در کشورهای عضو حوزه یورو، تعدادی از کانالها برای رعایت اصول یکسان رسانی پیامها مورد استفاده قرار می گیرد.
فعالیتهای ارتباطی وسیع بیرونی بانک های مرکزی ملی در سیستم یورو توسط ECB تنظیم و هماهنگ می شود، به طوری که به فرهنگهای مختلف ارتباطاتی موجود در حوزه یورو اهمیت قابل توجهی داده شده است. این موضوع باید تاکید شود که ECB، از بدو تاسیس خود تصمیم گرفت شفاف عمل نماید.در اول ژانویه ۱۹۹۹ که یورو به جریان افتاد، هنر بانکداری مرکزی تا آن زمان چنین بود که بلافاصله پس از هر گونه تصمیم گیری در مورد سیاستهای پولی هیچ اظهارنظری نکند و اجازه دهد مردم و بازارها درباره این که دلایل بانک مرکزی برای تغییرات سیاستهای پولی چه بوده، خود به حدس و گمان بپردازند و بعد از سپری شدن پنج الی شش هفته دلایل تصمیم گیریهای سیاستی را به شکل «یادداشتهای هیات تصمیم گیرنده» چاپ و منتشر نمایند. اما ECB، تصمیم گرفت که از اولین روز معرفی یورو به نحو درخشانی از سطح بالاتری از شفافیت برخوردار باشد.
● اعلام دیدگاههای پولی اعضای هیات عامل مردم
مدیران ارشدECB می گویند: اول فکر کردیم ضروری باشد به مردم دیدگاههای اقتصادی و پولی اعضای هیات عامل را اعلام نموده و دلایل تصمیم گیری برای تغییرات سیاستهای پولی را بلافاصله پس از برگزاری هر جلسه برای عموم مردم مطرح کنیم. این تشریح نسبتا به موقع جزئیات دلایل اعضای هیات عامل جهت تغییرات سیاستهای پولی به صورت ملاحظات مقدماتی در پنج الی شش صفحه چاپ و منتشر می شود. دوم، فکر کردیم بهتر است توضیحات اضافی به رسانه های گروهی، مشارکت کنندگان بازار و عموم مردم را به شکل کنفرانس خبری بلافاصله پس از اتمام جلسات اعضای هیات عامل و به صورت بیانیه مقدماتی چاپ کنیم . با انجام این عمل ECB، به طور برجسته و با موفقیت باعث تغییر عملکرد بانکداری مرکزی در مورد شفافیت گردید.
امروزه بانک های مرکزی، بیشتر اطلاعات مورد نظر درباره تصمیم گیریهای سیاستی خود را به صورت ابلاغیه های رسمی توضیحی و به هنگام، بلافاصله پس از هر جلسه سیاستی منتشر و پخش می نمایند.ECB تقریبا در بین بانک های مرکزی عمده دنیا در چاپ و انتشار تحلیلهای تفصیلی کامل و به موقع و همچنین برگزاری کنفرانسهای خبری پیشتاز است.

منبع : روزنامه ابتکار