پنجشنبه, ۱۷ خرداد, ۱۴۰۳ / 6 June, 2024
مجله ویستا

آب و هوا


آب و هوا
دما از جمله مهمترین عناصر اقلیمی می‌باشد که تغییرات آن بر انسان اثرات قابل ملاحظه‌ای می‌گذارد.
آمار ایستگاه‌های مطالعاتی نشان می‌دهد که ماه ژانویه (دی ـ بهمن) به عنوان سردترین ماه و جولای (تیر ـ مرداد) به عنوان گرم‌ترین ماه سال می‌باشد. دمای هوای ایستگاه‌ها از فروردین تا تیرماه سیر صعودی داشته و بعد به تدریج سیر نزولی پیدا می‌کند.
دراین گستره و کلاً در تهران در تابستان به دلیل تأثیر سیستم فشار زیاد جنب حاره میزان بارندگی کم و ناچیز است و بارندگیهای تابستانی این منطقه اکثراً به دلیل عبور سیستم‌های کم‌فشار دینامیکی (نوع سرد) می‌باشد که از نواحی شمالی کشور وارد ایران می‌شود. گاهی عبور جریان‌های شمالی از روی شیبهای شمالی سلسله جبال البرز تا خط رأس ارتفاعات توچال کشیده می‌شود و بارندگیهائی را در شیبهای شمالی این ارتفاعات باعث می‌شود که تأثیرش در منطقه معکوس و باعث خشکی بیش از حد ‌شود. (نزول هوای خشک بعد از بارندگی). در مواردی نیز جریانات گرم و مرطوب موسمی اقیانوس هند در لایه‌های زیر جو منطقه (۳-۲ کیلومتری از سطح زمین) تأثیر گذارده و بارندگیهای شدیدی را به دنبال دارد.
در زمستان، کلاً فضای کشور مناسب ورود جریان‌های کم‌فشار (مدیترانه‌ای) می‌شود زیرا سیستم پرفشار به بسوی عرض‌های پایین جغرافیایی زیر ۲۰ درجه شمالی خارج می‌شود و در نتیجه اکثر، بارندگی‌ها از آبان تا اردیبهشت در این فصل اتفاق می‌افتد.
در بهار وجود ناپایداری مکانیکی و حرارتی در تشدید بارندگی مؤثر است. وجود فشار زیاد سیبری در جنوب شرق آسیا باعث انتقال هوای سرد بسوی منطقه می‌شود و دما به شدت پایین می‌اید این ریزش هوای سرد در صورت بالا بودن رطوبت نسبی و یا وجود جبهه‌های مدیترانه‌ای در ارتفاعات باعث ریزش برف و در قسمت‌های پایین باعث بارندگی می‌شود.
این گستره که بخشی از تهران بزرگ محسوب می‌گردد از وضعیت آب و هوایی تهران بزرگ تبعیت می‌کندآمار نشان می‌دهد که ۷۷-۷۰ درصد بارندگی در این منطقه در فصل پائیز و زمستان اتفاق می‌افتد به طوریکه کل ریزش باران در پائیز و زمستان بین ۱۷۳-۱۶۳ میلی‌متر می‌باشد. مقدار کل بارندگی در فصل تابستان نزدیک به ۲ درصد با ۵-۴ میلی‌متر بارندگی است که اغلب به صورت رگبار می‌باشد. طبق آمار تعداد روزهای بارانی در این گستره ۶/۸۰ روز در سال می‌باشد که ماه اسفند با ۹/۱۱ روز بیشترین تعداد روزهای بارانی را داراست.
تقریباً در ۶ ماه از سال درجه حرارت زیر صفر نخواهد رفت و بیشترین روزهای یخبندان در دی ماه از ۱/۲۳- ۷/۱۹ روز می‌باشد.
آمار رطوبت نسبی نشان می‌دهد که میزان رطوبت نسبی هوا در ماههای آذر، دی، بهمن و اسفند نسبت سایر ماهها بیشتر است به عبارتی خشک‌ترین ماههای سال از فروردین تا آذر و مرطوبترین آن از آذر تا اسفند می‌باشد. به طور کلی با افزایش ارتفاع از میزان رطوبت کاسته می‌شود.
در دیماه روزانه ۴/۵ ساعت آفتابی و در تیر ماه روزانه ۲۷/۱۱ ساعت آفتابی داریم.
متوسط پوشش ابری آسمان در تهران و در حوزه شرق ۴/۲ اُکتا می‌باشد. حداقل پوشش ابری در سپتامبر (شهریور ماه) با ۶/۰ اُکتا و حداکثر مارس و اپریل (اسفند و فروردین) با ۹/۳ اُکتا است به عبارتی در تهران ودر این منطقه حداکثر آسمان ابری در زمستان با ۵۶/۳ اُکتا و حداقل تابستان با ۸۶/۰ اُکتا. در فصول بهار و پائیز تقریباً میزان آسمان ابری برابر و حدود ۶/۲ و ۷/۲ اُکتا می‌باشد.
میزان ابرناکی و نیز تابش آفتاب هر دو مؤید این مسأله است که این حوزه در اکثر ایام سال دارای آسمان صاف و با مقدار کمی ابر می‌باشد و همین موضوع در خشکی آب و هوا ی آن بی‌تأثیر نیست.
داده‌های مربوط به باد نشان می‌دهد که سرعت متوسط بادها در تمام طول سال کمتر از ۱۰ نات بوده و حداکثر ۲/۱۱ نات می‌‌باشد. به طور کلی ۳۲ درصد ایام سال یعنی حدود ۳/۱ ایام سال هوا ساکن یا آرام است.
۵/۲۴ درصد جهت باد‌ها در ایام سال شرقی، شمالی شرقی و جنوب شرقی می‌باشند جهت شرقی تنها ۶/۳ درصد را تشکیل می‌دهد که بسیار کم می‌باشد.
۳/۵۲ درصد وزش باد جهت غربی، شمال غربی و جنوب غربی دارند یعنی بیش از نصف جهت وزش باد کلاً از سمت غرب می‌باشد که در این میان ۵/۲۵ درصد آنها صرفاً از غرب می‌وزد. منطقه از نظر اقلیم به این شکل دسته بندی می شود:
▪ تا ارتفاع ۱۵۰۰ متری اقلیم خشک سرد
▪ از ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ نیمه خشک سرد
▪ از ۱۸۰۰ تا ۲۱۰۰ نیمه مرطوب سرد
▪ از ۲۱۰۰ به بالا اقلیم ارتفاعات
براساس داده‌های آمار ایستگاه‌های هواشناسی دراین گستره ، اقلیم منطقه خشک سرد می‌باشد.به طور کلی وضعیت آب و هوا و اقلیم تهران واین گستره که منطقه‌ای از تهران بزرگ محسوب می‌گردد تحت تأثیر جریان‌های عبور کننده هوا قرار دارد.
منبع : سایر منابع