بهداشت روانی در سنین رشد

مادرانی كه ماری جوانا، هروئین یا كوكائین مصرف می‌كنند، به جنین آسیب‌‌های جبران ناپذیر وارد می‌آورند. از آثار این مواد می‌توان به بیش فعالی، لرزش‌ها، جیغ‌‌های گوش‌خراش و تهوع نوزادان اشاره كرد. هیجان پذیری و بدغذایی این كودكان نیز بیشتر از كودكان دیگر است. اهمیت خطر زمانی بیشتر معلوم می‌شود كه بدانیم این اختلال ها در كل دوران خردسالی ادامه می‌یابد.
امروزه معلوم شده است كه استفاده از مشروبات الكلی نیز به جنین آسیب می‌رساند. كودكانی كه مادران آنها در مصرف مواد الكلی افراط كرده‌اند، از نظر ضریب‌ هوشی، پایین‌تر از كودكانی هستند كه مادران آنها الكل مصرف نكرده‌اند.
آسیب‌های وارده به مغز بر اثر مصرف زیاد الكل نیز با هیچ مراقبتی از بین نمی‌رود.
البته موارد فوق را می‌توان به طور كامل از بین برد، به طور مثال: زنان باردار آگاهانه می‌توانند سیگار نكشند، الكل نخورند، آرام بخش مصرف نكنند و دور و بر مواد مخدر نگردند و خیالشان راحت باشد كه از جانب آنها آسیب نخواهند دید. اما وضعیت همیشه به این صورت ارادی و آگاهانه نیست. گاهی زنان باردار،‌ ناآگاهانه و ناخواسته، در معرض موادی قرار می‌گیرند كه به جنین آسیب می‌رساند و بهداشت روانی كودك آنها را با خطر روبه رو می‌سازد. در معرض گاز‌های بیهوشی قرار گرفتن (گاز‌هایی كه در بیمارستان ها استفاده می‌شود)‌و در معرض عكس‌برداری ها واقع شدن، نیز می‌تواند بر جنین آسیب برساند. برخی بیماری‌ها نیز بسیار خطرناك هستند، از جمله بیماری سرخجه.
اگر مادر در سه ماه اول بارداری سرخجه بگیرد، احتمال نابینایی، ناشنوایی و اختلال‌های قلبی- عروقی كودك بیشتر خواهد بود. بین ۱۰ تا ۱۲ درصد زنان بارداری كه سرخجه می‌‌گیرند با سقط جنین روبه رو می‌شوند یا بچه خود را مرده به دنیا می‌آورند. البته اثر بیماری سرخجه در سه ماهه آخر بارداری بسیار كم است. بیماری سیفلیس نیز بیماری دیگری است كه به جنین آسیب می‌رساند. این بیماری، نابینایی، عقب‌ماندگی ذهنی یا سیفلیس مادرزادی را ایجاد می‌كند. تغذیه مادر می‌تواند جنین را تحت تاثیر قرار دهد. بررسی‌ها نشان داده‌اند كه وقتی تغذیه مادر كافی نباشد، ‌با زایمان زودرس و یا كودك نارس روبه‌رو می‌شود.
استرس مادر عامل دیگری است كه می‌تواند به جنین آثار زیانبار داشته باشد. از پیامد‌های استرس می‌توان ناراحتی دستگاه گوارش و روده، كمردرد و ضعف دستگاه ایمنی را نام برد. اكثر این ناراحتی‌ها از طریق خون مادر به جنین منتقل می‌شود.
با توجه به همه مواردی كه ذكر شد، آیا خطرناك نخواهد بود كه با ناآگاهی‌های خود این دشواری‌ها را تشدید كنیم؟ والدینی كه هر روز به خاطر هیچ و پوچ دعوا راه می‌اندازند و برای یكدیگر استرس می‌آفرینند، زنان بارداری كه برای چیز‌های غیرضروری خرج می‌‌كنند، اما به تغذیه خود نمی‌رسند و بدتر از همه، والدینی كه با هم به مشاجره و درگیری می‌پردازند، با چه امیدی در انتظار داشتن فرزندی سالم هستند؟

دكتر سید عباس باقری یزدی

منبع : روزنامه سلامت