شتاب انفجاری اسپرت خودرو در ایران

Tuning up ویروسی ترین تغییر، برای دومین صنعت مهم جهان است.این روزها از جوامع فراصنعتی گرفته تا توسعه یافته و در حال توسعه برآنند تا بر حسب نیازهای جامعه در ممانعت خودرو تغییراتی ایجاد كنند.
مهمترین صنعت دنیا بعد از صنعت برق، همه ساله دستخوش شتاب و سرعت شده و تكنولوژی، تنوع و مدل خودروها را متحول می كند.Tuning up همان اسپرت كردن خودروها بر حسب نیازها و امیال شخصی است. روشی كه مهمترین نشانه های آن شتاب و سرعت است و در جامعه جوان حرف اول خودروسواری را می زند.خیلی ساده شروع می شود از دودی كردن شیشه ها و لچكی ها و بعد انداختن عینك و كشیدن جوراب زنانه بر روی چراغ ها و گذاشتن پروژكتور روی سقف یا زیر ماشین.
رفتاری كه سال ها قبل در جنوبی ترین نقاط شهرهای آمریكا، توسط سیاه پوستان انجام می شد. در بین سیاه پوستان آمریكایی، نصب چراغ نئون زیر خودروها به صورت مد رواج داشت به طوری كه با اطمینان یك خودرو با چراغ نئون، حتماً سرنشینانی سیاه پوست داشت. مدلی كه در حال حاضر خودروهای امروز ما به آن مزینند! به هر حال Tuning up در ایران طی سه مرحله بر روی موتور، بدنه و داخلی انجام می شود. تغییراتی كه با استاندارد خودروها فاصله دارد و در حال حاضر توسط افرادی غیرحرفه ای انجام می شود.هر خودروی سواری به طور متوسط ۱۳ هزار قطعه دارد كه ۱۵۰۰ قطعه آن در ارتباط با هم حركت می كنند و فاصله بسیاری از این قطعات فقط حدود ۰۱/۰ میلی متر یا كمتر است. فاصله ای كه می تواند با كوچكترین دستكاری در موتور باعث بروز مشكلات فنی برای خودرو شود.این در حالی است كه Tuning موتور، با یك دستكاری كوچك اتفاق می افتد و بعد دستكاری سیلندرها و دو دهنه كردن كاربراتور تا جایی كه قدرت موتور چند برابر شده و هنگام حركت دود و آتش از اگزوز بیرون می زند.
به طور معمول در موتور دمایی بیش از ۷۰۰ درجه سانتی گراد به وجود می آید، تنها یك چهارم این میزان گرما به قدرت تبدیل شده و سه چهارم آن توسط سیستم های خنك كننده و اگزوز در هوا پراكنده می شود.
پس از تقویت موتور خودروها، تقریباً سه تا پنج برابر این میزان دما تولید شده و شدت سرعت خروج آن باعث احتراق و بیرون آمدن دود از اگزوز می شود.سیستم (Tuning) تیونینگ اگزوزها نیز بر این مشكل می افزاید. این سیستم به طور اتوماتیك در زمان شتاب گیری خودرو، سیستم اگزوز را از مسیر خارج كرده و شتاب خودرو را حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش می دهد.
تغییر و دستكاری موتور و تقویت آن گرچه به نظر می رسد بیشتر برای Race و مسابقات رالی انجام شود ولی در حال حاضر خودروهای درون شهری نیز به این تغییر موتور روی آورده اند.در تیونینگ نسبت هر اسب بخار مشخص است اما برای به دست آوردن شتاب و سرعت فقط HP لازم نیست. بلكه نسبت قدرت به وزن خودرو است كه این قابلیت را مشخص می كند. خودروهای سبك وزن در دنیای تیونینگ طرفداران فراوانی دارند.
نوع دیگر، Tuning up بدنه است كه از چراغ ها، جلو پنجره ای، زه های در و برف پاك كن(Sunroof) گرفته تا ركاب و پادری چراغ عقب و شیشه ها و آیینه های بغل را شامل می شود. جابه جایی رنگ چراغ های جلو و عقب و به هم ریختن ساختار استاندارد رنگ ها در رانندگی یكی از این مشكلات است. چراغ های جلو و عقب و به هم ریختن ساختار استاندارد رنگ ها در رانندگی یكی از این مشكلات است. چراغ های عقب سفید می شوند، چراغ های جلو خیابان را قرمزپوش می كنند. تغییر دادن مدل چراغ ها، آفتامات كردن آنها(تقویت كننده نور چراغ ها) و گاهی تیره كردن آنها با رنگ پاشیدن و جوراب كشیدن و رفلكس كردن.چراغ هایی غیراستاندارد كه گاهی حتی نور لازم برای رانندگی خارج از شهر را به راننده نمی دهند. آیینه هایی كوچك و به اصطلاح خرگوشی كه تنها چراغ ماشین عقب در آنها مشخص است.
اما مهمترین نماد اسپرت بیرونی خودرو، رینگ و لاستیك است و خواباندن آن!آنچه برای اسپرت بازها اولویت دارد، زیبایی است، نه ایمنی. آنها رینگ های بزرگ تر، لاستیك های پهن تر و با دیواره كوتاه را انتخاب می كنند. بی آن كه توجهی به امنیت، استاندارد و مشكلات فنی خودرو داشته باشند.
برخی از آنها فكر می كنند برای خارج نشدن از استاندارد خودرو نباید سایز رینگ را تغییر دهند و فقط لاستیك را عوض می كنند یا از رینگی با قطر مشابه استفاده می كنند، گروهی بر این باورند كه كوتاه كردن ارتفاع لاستیك، خودرو را غیر استاندارد می كند و پهن تر شدن لاستیك نیز چرخش فرمان را مشكل كرده و مصرف سوخت را بالا می برد. به همین دلیل آنها تنها رینگ خودرو را تغییر می دهند.به گفته كارشناسان خودرو؛ یكی از مهمترین شاخص ها در تعویض رینگ و لاستیك، ثابت نگه داشته قطر مجموعه رینگ و لاستیك در میزان استاندارد كارخانه است.
چرا كه با تغییر قطر كلی چرخ، در كیلومترشمار خطا به وجود می آید و در نحوه تعویض دنده ها خلل وارد می شود به ویژه در خودروهای دنده اتوماتیك. همچنین در خودروهای مجهز به ABS در كار ECU مشكل فنی رخ داده و مصرف سوخت افزایش می یابد. این در حالی است كه می توان گفت تنها مزیت در هنگام بزرگ تر شدن چرخ، مقداری افزایش شتاب خودرو است. به اعتقاد كارشناسان، برای افزایش دادن پهنای رینگ باید دقت كرد. برای داشتن استاندارد بهینه، فیت شدن دقیق لاستیك بر روی رینگ و داشتن هندلینگ بهتر باید به ازای افزایش هر پنج میلی متر پهنای لاستیك رینگ را ۵/۰ اینچ افزایش داد. البته میزان پهنای رینگ برای هر سایز لاستیك می تواند تا حدود ۵/۱ اینچ كه مقدار زیادی محسوب می شود نیز نوسان داشته باشد.
اما موضوع مهم دیگر در بحث Tuning لاستیك و رینگ، وزن است. از آنجایی كه وزن رینگ و لاستیك شامل سیستم فنر بندی خودرو نمی شود، هنگام مواجهه با دست اندازها و دیگر ناهمواری های خیابان ها و جاده ها، فشار زیادی به فنربندی خودرو وارد می شود. هر چقدر رینگ و لاستیك سبك تر باشد، سواری راحت تر و شتاب آن بیشتر است. چنانچه رینگ و لاستیك جدید از رینگ و لاستیك استاندارد اصلی خودرو سنگین تر نباشد این مشكل برطرف خواهد شد.
مشكلات فنی و اقتصادی تیونینگ رینگ و لاستیك به همین جا ختم نمی شود. مسأله دیگر نحوه قرار گرفتن چرخ خودرو بر روی سیستم تعلیق است یا به عبارتی، برخورد بیرون زدگی چرخ های پهن با لبه گلگیر و برخورد چرخ با متعلقات داخل گلگیر كه باعث پارگی لاستیك و نچرخیدن كامل فرمان می شود. اما درمواردی با افزایش تنها یك سایز Plus مشابه با رینگ اصلی نیز این مشكل به وجود می آید كه علت آن رعایت نشدن Offset در رینگ است. Offset فاصله بین رینگ تا محلی از رینگ كه بر روی دیسك، پیچ می شود است كه نقش اساسی در شتاب خودرو دارد.
به طور كلی افزایش بیش از حد پهنای لاستیك، با گیر كردن تایر به گلگیر، متعلقات داخلی چرخ و یا هر دو (بسته به میزان Offset) باعث پارگی لاستیك می شود. همچنین باعث افزایش مصرف سوخت و انتقال بیشتر ضربات دست اندازها به اتاق می شود، استهلاك بیشتر شده و فرمان نیز سفت تر می شود ولی كنترل بهتری را به راننده می دهد و در پیچ ها راحت تر عمل می كند. برعكس، لاستیك های باریك تر كنترل كمتری دارند و در پیچ ها ضعیف تر عمل می كنند اما ضربات كمتری نیز به اتاق وارد كرده و از نظر ایمنی داشتن اتاق، امن ترند.از نظر ارتفاع لاستیك های دیواره كوتاه، كنترل بهتری دارند ولی برای اسپرت كردن لاستیك ها به همخوانی اعداد مقیاسی لاستیك انتخابی با (Symbol) برچسب داخل درب خودرو نیاز است. دسته سوم، Tuning داخلی خودروهاست كه از سیستم های صوتی تا روكش خودرو، چرم دوز دور رل، زیرپایی، آیینه و جلوداشبورد را متحول می كند.
شاید اسپرت كردن با تاریخ اختراع خودرو نزدیكی داشته باشد. زمان های قبل تر جوانان فولكس قورباغه ای ها را هم اسپرت می كردند و این یعنی نیاز همیشگی بازار. موضوعی كه در تولیدات خودروهای داخلی ما به دست فراموشی سپرده شد و آن را به سادگی به دست كارگاه ها و مغازه های اسپرتینگ كنار خیابانی انداخت. گروهی كه هیچ سررشته ای در استاندارد و ایمنی خودرو ندارند و آنچه چشمشان بپسندد را می خرند. اسپرت كردن خودروها گرچه در جوامع پیشرفته بر پایه زمان و همگام با تكنولوژی های روز از سوی كارخانه ها و تولیدكنندگان در حركت است و متحول می شود اما در ایران تاكنون تنها دو گروه خودروسازی گوشه چشمی به این مهم انداخته اند. ایران خودرو تنها به اسپرت كردن خودرو پژو ۲۰۶ می پردازد و آن را با تیپ جوان پسندانه تر تولید می كند. گروه بهمن نیز پاجرو و مزدا ۳۲۳ را با اسپرت داخلی و خارجی و تقویت موتور تنها برای قشری خاص به بازار عرضه می كنند.
شناسایی نیاز بازار و اعمال سلایق گوناگون بر روی خودروهای در حال تولید كه شاید به عنوان اولویت های دسته دهم تولیدكنندگان ایرانی قرار داشته باشند امروزه در دنیای خودرو حرف اول را می زند.نبود این روند در این صنعت مادر و رشد قارچ گونه مغازه هایی كه با استفاده از كوچك ترین جای پارك خیابانی، به بستن لوازم جانبی بر روی خودروهای مختلف اقدام می كنند، مشكلات فنی فراوانی را برای خودروها به وجود آورده است. به حدی كه تولیدكنندگان خودروهای صفر، در دستورالعمل های خود تمام ماشین های اسپرت شده خارج از كارخانه را خارج از گارانتی اعلام كرده اند. گروه بهمن با تولید خودروی كاملاً اسپرت همراه با گارانتی تا حدودی به كاهش این معضل اهتمام ورزیده است.
معضلی كه نه تنها چهره خودروی تولیدی را به خودروی تاكنون تولید نشده مبدل می كرد بلكه در یكپارچگی مهندسی خودرو نیز اختلال به وجود می آورد.بحث ناشناخته اسپرت خودرو در كارخانه های تولیدكننده آن در حالی متولد و مطرح می شود كه دنیا در اندیشه تولید خودروهای هوشمند و خودگردان است.

منبع : روزنامه همشهری