قربانیان درام در «هالیوود»

هالیوود همواره تمایل دارد مستندات تاریخی و علمی را به پای «درام» قربانی کند و به این ترتیب مخاطبان فیلم های خود را وادارد بدون تلاش برای تحلیل و بررسی دقیق، آنچه را روی پرده می بینند بعنوان حقیقت و واقعیت محض بپذیرند.
فیلم سینمایی «اتفاق» ساخته «ام. نایت شیامالان» از هفته گذشته در سینماهای آمریکا و کانادا روی پرده رفته است. فیلمی که به احتمال فراوان قرار است حقایق مسلم فیزیکی و شیمیایی را به نفع داستان کنار بگذارد و حتی در مواردی آنها را تحریف کند تا مخاطبانش ماجرایی هیجان انگیزتر روی پرده ببینند.
اکران «اتفاق» بهانه ای است تا به پشت پرده هالیوود یا همان کارخانه رویاپردازی آمریکا سر بزنیم و مهم ترین انحراف های علمی فیلم های مهم هالیوود را بررسی کنیم.
آنچه پیداست اینکه بسیاری از فیلمسازان و فیلمنامه نویسان مدت هاست علم و تاریخ را فدای درام و داستان می کنند و این روند بدون توجه به اعتراض دانشمندان پیش خواهد رفت.
یکی از آخرین نمونه های انحراف تاریخی در محصولات پرزرق و برق هالیوودی فیلم سینمایی« ۳۰۰» بود که سال گذشته روی پرده سینماهای جهان رفت و چنان تصویری واژگونه از ایران و ایرانیان ارائه داد که اعتراض بسیاری از وجدان های پاک را برانگیخت. گرچه این اعتراض ها بیشتر به نفع فیلم تمام شد و« ۳۰۰» به یک فروش رویایی در گیشه رسید.
در هر حال روسای استودیوهای بزرگ هالیوود همه نوع سرزنشی را به جان می خرند تا آنگونه که خود می خواهند بیماری های جامعه امروز دنیا را از بی بند و باری های اخلاقی گرفته تا خشونت و رانندگی های جسورانه به تصویر بکشند. گرچه این نوع رفتار کمتر با اعتراض مواجه می شود اما برخی معتقدند در برابر انحراف های علمی و تاریخی سکوت جایز نیست.
دو استاد دانشگاه «فلوریدا» چندی پیش با انتشار مقاله «بلاک باسترهای هالیوودی; سرگرمی نامحدود و سواد علمی محدود» در یک مجله آلمانی از تاثیر مخرب بی اعتنایی به واقعیت های فیزیکی در فیلم های هالیوودی بر ضعف برداشت دانشجویان از علوم مختلف پرده برداشتند. « کاستاس جی.افتیمیو» و «آر.ای.لولین» رئیس پیشین گروه فیزیک دانشگاه «فلوریدا» در این مقاله هرگز تلاش نکردند به یک رابطه معلولی میان دیدن صحنه های عجیب و باورناپذیر و باور اینکه جهان هم به همین ترتیب کار می کند برسند.
بلکه تمام حرف آنها این بود که قرار گرفتن در معرض این تصاویر به نادانی منتهی می شود. در بخشی از این مقاله آمده است: «گاهی صحنه چنان پر از اشتباه است که همه متوجه آن می شوند. اما گاهی پی بردن به پوچی ماجرا برای مخاطبانی که سواد علمی بالا ندارند و برای تفکر انتقادی تربیت نشده اند دشوار است. در این حال هالیوود مدام در حال تقویت و حتی خلق گرایش های نادرست علمی است که می تواند نتایج منفی بر جامعه داشته باشد.» به عقیده «افتیمیو» و «لولین» به همین خاطر توصیه می شود تمام شهروندان روش های درست تفکر انتقادی را بیاموزند و بر کمیت و کیفیت پایه سواد علمی خود بیفزایند.
با اینکه در مقاله این دو استاد دانشگاه شواهدی بر ارتباط میان فیلم های بدآموز و بیسوادی علمی در دنیای واقعی وجود ندارد اما تحلیل هایی سرگرم کننده درباره اشتباه های علمی فیلم های در آن به چشم می خورد.
در یکی از صحنه های فیلم سینمایی «مرکز زمین» به کارگردانی «جان آمیل» محصول سال۸۲ یکی از قهرمانان داستان در حالیکه لباس محافظ به تن دارد در مواد مذاب آتشفشانی فرومی رود. اما «افتیمیو» و «لولین» استادان دانشگاه فلوریدا معتقدند انسان هرگز بطور کامل در سنگ گداخته فرونمی رود. بخش زیادی از بدن انسان را آب تشکیل داده و به همین دلیل جرم حجمی آن تقریبا معادل جرم حجمی آب است. از آنجا که مواد مذاب عمدتا از سنگ تشکیل شده اند و جرم حجمی سنگ تقریبا ۳برابر آب است پس به هیچ وجه نمی توان تصور کرد یک انسان در مواد مذاب غرق شود.
ضمن اینکه غرق شدن در مرکز زمین با سرعتی بسیار کمتر از سطح زمین اتفاق می افتد. « افتیمیو» و «لولین» سال۸۱ درسی به نام «فیزیک در فیلم» را در رشته های دانشگاهی فیزیک راه انداختند و «افتیمیو» از همان سال در این درس از فیلم های هالیوودی استفاده می کند. این استاد دانشگاه و سه همکار دیگر او سال۸۵ در یکی از مقالات علمی خود صحنه های به ظاهر علمی فیلم سینمایی «روز استقلال» را به شدت زیر سئوال بردند.
در «روز استقلال » رولند امریش محصول سال۷۵ سفینه های فضایی موجودات فضایی به شهرهای مهم و بزرگ زمین برخورد می کنند و زمینی ها نابودی این سفینه ها را با خوشحالی تمام به نشانه پیروزی جشن می گیرند.
چون احتمالا نمی دانند قدرت آزاد شده از این برخوردها برابر است با انفجار ده ها هزار تن بمب اتمی! در حالیکه شاید این بحث ها برخی سینماروهای آمریکایی را از پریدن روی بال هواپیمای در حال پرواز، مانند آنچه شخصیت «جان مک کلین» در فیلم «آزاد زندگی کن یا سخت بمیر» انجام می دهد، بازدارد اما از سوی دیگر نظام آموزشی آمریکا در تلاش است برای فهماندن برخی مفاهیم کاربردی به دانشجویان و دانش آموزان خود، راه هایی تازه بیابد.
البته در این میان هستند دانشمندانی که نگرانی چندانی از تاثیر منفی فیلم های هالیوودی بر میزان درک مخاطبان از علوم مختلف در دنیای واقعی ندارند. «کوین اسکات» از اعضا جامعه جهانی آموزش مهارت های کامپیوتری و یکی از مهندسان ارشد گوگل از جمله این افراد است. او می گوید: «اگر نظر مرا بخواهید می گویم فیلم های هالیوودی به بچه کمک می کنند به علم و فناوری بیندیشند. مثلا فیلمی مثل «شرک» باعث می شود کنجکاوی بچه ها برای دانستن درباره گرافیک رایانه ای تحریک شود. من خودم از این راه به رایانه علاقه مند شدم و آن را بعنوان حرفه خود انتخاب کردم.»

منبع : روزنامه ابتکار