پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا


ترس‌ از دنیای‌ تهدید کننده‌


ترس‌ از دنیای‌ تهدید کننده‌
به‌ نظر می‌رسد كه‌ بعضی‌ از افراد، نسبت‌ به‌ دیگران‌، بیشتر گرایش‌ دارند كه‌ دنیا را تهدید كننده‌ ببینند و در نتیجه‌ اضطراب‌ بیشتری‌ تجربه‌ می‌كنند. شواهد روزافزونی‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ می‌توان‌ این‌ افراد را آموزش‌ داد تا آرامتر باشند یا دنیا را كمتر تهدید كننده‌ ببینند. وقتی‌ افراد به‌ آرام‌ تر بودن‌ عادت‌ می‌كنند، دنیا را منبع‌ فرصت‌ها و تغییرات‌ می‌یابند. وقتی‌ فرد یاد بگیرد كه‌ در مورد دنیا مثبت‌ فكر كند، كمتر مضطرب‌ می‌شود و هیجانات‌ خود را بیشتر مهار می‌كند. در تحلیل‌ نهایی‌، تسلط‌ داشتن‌ بستگی‌ به‌ این‌ دارد كه‌ فرد بپذیرد توانایی‌ برخورد با دنیا را دارد. افراد از بنزودیازپین‌ها استفاده‌ می‌كنند چون‌ هیجانات‌ منفی‌ نیرومندی‌ را تجربه‌ می‌كنند. این‌ هیجانات‌ منفی‌ به‌ نگرش‌ آنها در مورد خودشان‌ و توانایی‌ آنها در كنار آمدن‌ با دنیایی‌ كه‌ در آن‌ زندگی‌ می‌كنند، مربوط‌ می‌شود.
● توهم‌زاها؛ كانابیس‌ و ال‌اس‌دی‌
كانابیس‌ (ماری‌ جوانا و حشیش): كانابیس‌ چند نشانه‌ جسمی‌ تولید می‌كند. افزایش‌ ضربان‌ نبض‌، افزایش‌ فشار خون‌، گشاد شدن‌ مردمك‌ها، قرمزی‌ چشم‌ها، گاهی‌ وقفه‌ تنفسی‌، خفگی‌ و بعضی‌ از تغییرات‌ عصب‌ شناختی‌ مثل‌ بی‌ ثباتی‌، تنیدگی‌ عضلانی‌، لرزش‌ در زبان‌ و تغییر در بازتاب‌های‌ عمقی‌.
كانابیس‌ موجب‌ واكنش‌های‌ روانشناختی‌ بسیار زیادی‌ می‌شود. افراد تازه‌ كار اغلب‌ دچار اضطراب‌ و هراس‌ می‌شوند. در هر حال‌، این‌ واكنش‌ها ممكن‌ است‌ عمل‌ دارو را به‌ اندازه‌ ترس‌ ناشناخته‌ منعكس‌ نكنند. بطور كلی‌ آثار دارو احساس‌ كلی‌ شعف‌، تحریف‌ زمان‌ و مكان‌، خطای‌ حسی‌ و حتی‌ توهم‌ خوشایند است‌. اغلب‌ تغییراتی‌ در تصویر ذهنی‌ بدن‌ همراه‌ با احساس‌ مسخ‌ شخصیت‌ به‌ وجود می‌آید.
ال‌ اس‌ دی‌ (لیسرژیك‌ اسید دی‌ تیلامید): ال‌ اس‌ دی‌ باعث‌ تغییرات‌ گوناگونی‌ از جمله‌ بالا رفتن‌ فشار خون‌، عرق‌ كردن‌، گشاد شدن‌ مردمك‌ها، افزایش‌ تنش‌ عضلانی‌، سردرد و حواس‌ پرتی‌ می‌شود. این‌ تغییرات‌ بخاطر اثر تحریك‌ كننده‌ داروها بر دستگاه‌ فعال‌ ساز شبكه‌یی‌ است‌. به‌ علاوه‌ این‌ ماده‌ اغلب‌ تغییراتی‌ را در فرایندهای‌ ادراكی‌ همه‌ احساس‌ها ایجاد می‌كند. آشكارترین‌ تغییر در مورد ادراك‌ بینایی‌ رخ‌ می‌دهد. به‌ نظر می‌رسد كه‌ اشیا از لحاظ‌ رنگ‌، شكل‌ و اندازه‌ تغییر می‌كنند. اشكال‌ دو بعدی‌ ناگهان‌ سه‌ بعدی‌ دیده‌ می‌شوند.
تحت‌ شرایط‌ خاص‌، فرد توهماتی‌ را در مورد اشیا، رویدادها و حتی‌ مردم‌ تجربه‌ می‌كند. تغییراتی‌ در ادراك‌ زمان‌ یا تخمین‌ زمان‌ به‌ وجود می‌آید. توانایی‌ استدلال‌ و برنامه‌ریزی‌ فرد مختل‌ می‌شود. شواهدی‌ وجود دارد دال‌ بر اینكه‌ ال‌ اس‌ دی‌ فعالیت‌ نرون‌های‌ حاوی‌ سروتونین‌ را كاهش‌ می‌دهد. از آنجایی‌ كه‌ سروتونین‌ بطور معمول‌ جلو بعضی‌ از فعالیت‌های‌ بینایی‌ و دیگر فعالیت‌های‌ مغز را می‌گیرد، تاثیر آنی‌ آن‌ بر فعالیت‌ نرون‌های‌ سیستم‌ بینایی‌، سیستم‌ لیمبیك‌ (ناحیه‌یی‌ از مغز كه‌ به‌ عاطفه‌ مربوط‌ است‌) و سایر مناطق‌ مغزی‌ افزایش‌ می‌یابد، داروهایی‌ كه‌ سطح‌ سروتونین‌ مغز را بالا می‌برند باعث‌ كاهش‌ اثر ال‌ اس‌ دی‌ می‌شوند، در حالی‌ كه‌ داروهایی‌ كه‌ سروتونین‌ را مسدود می‌كنند، اثر ال‌ اس‌ دی‌ را افزایش‌ می‌دهند.در هر حال‌، در امریكا، در مقایسه‌ با الكل‌ و هرویین‌ و كوكایین‌، تعداد نسبتا كمی‌ از مردم‌ بخاطر اعتیاد به‌ كانابیس‌ و ال‌ اس‌ دی‌ عملكردشان‌ مختل‌ شده‌ است‌.
ال‌ اس‌ دی‌ را نمی‌توان‌ مداوم‌ مصرف‌ كرد زیرا این‌ ماده‌ باعث‌ می‌ شود مصرف‌ كننده‌ تا ساعت‌ها نتواند هیچ‌ كاری‌ انجام‌ دهد.
ادراكات‌ تغییر یافته‌: كانابیس‌ و ال‌ اس‌ دی‌ بخاطر قدرت‌ ایجاد تغییر در ادراك‌، بویژه‌ ادراك‌ بینایی‌، مشهورند. در دهه‌ ۱۹۶۰ مطالعاتی‌ در مورد تجارب‌ بینایی‌ مصرف‌ كنندگان‌ كانابیس‌ و ال‌ اس‌ دی‌ انجام‌ شد. نتایج‌ نشان‌ داد كه‌ علاوه‌ بر دستگاه‌ بینایی‌، دستگاه‌های‌ شنیداری‌، بساوایی‌ و سایر احساس‌ها نیز تغییر می‌یابند.
● احساس‌ شعف‌ و رهایی‌ از درد
امروزه‌ مصرف‌ ال‌ اس‌ دی‌ زیاد شایع‌ نیست‌. ولی‌ كانابیس‌، بعد از الكل‌ و نیكوتین‌، بیشترین‌ مصرف‌ را دارد. این‌ ماده‌ را افرادی‌ از تمام‌ سنین‌ و از تمام‌ سطوح‌ اقتصادی‌ به‌ دلایل‌ گوناگون‌، مصرف‌ می‌ كنند. كانابیس‌ اغلب‌ برای‌ كم‌ كردن‌ توجه‌ به‌ مشكلات‌ جاری‌ و ایجاد حس‌ سلامتی‌ به‌ كار گرفته‌ می‌ شود. اخیراص رسانه‌ ها توجه‌ خود را معطوف‌ به‌ ویژگی‌ های‌ پزشكی‌ این‌ ماده‌ كرده‌ اند.
● اسید ادرار و سیگار كشیدن‌
مردم‌ وقتی‌ دچار استرس‌ می‌شوند یا وقتی‌ در میهمانی‌ هستند، بیشتر سیگار می‌كشند. اگر سیگار كشیدن‌ بخاطر دریافت‌ نیكوتین‌ است‌، پس‌ چرا معمولا در چنین‌ موقعیت‌هایی‌ بیشتر سیگار می‌كشند؟ این‌ مساله‌ به‌ مقدار اسید ادرار برمی‌گردد. در شرایط‌ استرس‌زا یا در میهمانی‌ سطح‌ اسید ادرار بالا می‌رود. مطلب‌ جالب‌ آنكه‌ سطوح‌ بالای‌ اسید ادرار، سیگاركشیدن‌ را افزایش‌ می‌دهد. چرا این‌ طور است‌؟ به‌ نظر می‌رسد كه‌ وقتی‌ سطح‌ اسید بالاست‌ نیكوتین‌ زیادی‌ وارد ادرار می‌شود و در نتیجه‌ سطح‌ آن‌ را در بدن‌ پایین‌ می‌آورد. مطالعه‌یی‌ جالب‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ افزایش‌ سیگار كشیدن‌ با سطح‌ اسید ادرار رابطه‌ دارد.
بر سیگار كشیدن‌ هم‌ نشانه‌های‌ بیرونی‌ و هم‌ نشانه‌های‌ درونی‌ محیط‌ تاثیر می‌گذارد. افرادی‌ كه‌ زیاد سیگار می‌كشند به‌ نشانه‌های‌ درونی‌ و افرادی‌ كه‌ كم‌ سیگار می‌كشند به‌ نشانه‌های‌ بیرونی‌ واكنش‌ نشان‌ می‌دهند. افرادی‌ كه‌ كم‌ سیگار می‌كشند نیز می‌توانند در صورتی‌ كه‌ نشانه‌های‌ بیرونی‌ برای‌ آنها برجسته‌تر شود، به‌ اندازه‌ سیگاری‌های‌ افراطی‌، سیگار بكشند. مردم‌ اغلب‌ گزارش‌ می‌كنند كه‌ از سیگار كشیدن‌ لذتی‌ نمی‌برند و همین‌ طوری‌ سیگار می‌كشند یا كمی‌ بعد از روشن‌ كردن‌، آن‌ را دور می‌اندازند، به‌ بیان‌ دیگر، مردم‌ اغلب‌ سیگار را بدون‌ هیچ‌ اشتیاقی‌ می‌كشند.
امروزه‌ در داخل‌ ساختمان‌ها اغلب‌ تابلوی‌ «سیگار نكشید» دیده‌ می‌شود. از طرفی‌ هم‌ دیدن‌ افرادی‌ در حال‌ سیگار كشیدن‌ در خارج‌ از دفاتركاری‌ در روزی‌ برفی‌ بسیار رایج‌ است‌. می‌توان‌ نتیجه‌ گرفت‌ كه‌ سیگار كشیدن‌ نه‌ تنها نتیجه‌ عادت‌ بلكه‌ دارای‌ بنیانی‌ زیستی‌ است‌. در اكثر سیگاری‌ها، نشانه‌های‌ بسیار باعث‌ روشن‌ كردن‌ سیگار می‌شود. این‌ امر وقتی‌ به‌ بروز مشكلاتی‌ می‌انجامد افراد تلاش‌ می‌كنند سیگار نكشند. حتی‌ بعد از موفق‌ شدن‌ افراد سیگاری‌ به‌ رهایی‌ از وابستگی‌ نیكوتین‌، اشتیاق‌ به‌ سیگار ممكن‌ است‌ با یكی‌ از این‌ نشانه‌ها فعال‌ شود.
اغلب‌ از افرادی‌ كه‌ وارد جرگه‌ سیگاری‌ها می‌شوند خواسته‌ می‌شود دقت‌ كنند كه‌ كی‌ سیگار می‌كشند تا بتوانند نسبت‌ به‌ نشانه‌هایی‌ كه‌ باعث‌ سیگار كشیدن‌ آنها می‌شود، آگاهی‌ یابند. عادات‌ بخاطر ماهیتشان‌ حالت‌ خودكار دارند و فرد هر بار كه‌ خواهد سیگار بكشد، نیاز به‌ تصمیم‌گیری‌ هشیارانه‌ ندارد، با وجود این‌، اگر فرد هر بار كه‌ می‌خواهد سیگار بكشد، مجبور شود تصمیم‌ هشیارانه‌ بگیرد، می‌تواند این‌ عادت‌ را در كنترل‌ خود درآورد. افراد طی‌ این‌ فرایند می‌توانند رفتارهای‌ جدید را جایگزین‌ رفتارهای‌ قدیمی‌ كنند. مهم‌ این‌ است‌ كه‌ فرد یاد بگیرد با نشانه‌های‌ زیادی‌ كه‌ رفتار او را فرا می‌خواند رودررو شود. حتی‌ اگر فرد دوباره‌ به‌ سیگار روی‌ بیاورد، مهارتهای‌ اكتسابی‌ دارد كه‌ در نهایت‌ به‌ او كمك‌ می‌كند تا با اعتیادخود مقابله‌ كند.
به‌ بیان‌ دیگر، بازگشت‌ مجدد كه‌ در اعتیاد به‌ مواد بسیار رایج‌ است‌، می‌تواند به‌ عنوان‌ بخشی‌ از فرایند كسب‌ مهارت‌های‌ لازم‌ برای‌ موفقیت‌ نهایی‌ در نظر گرفته‌ شود. فرد بعد از هر بازگشت‌، دوباره‌ از نقطه‌ اول‌ شروع‌ نمی‌كند، بلكه‌ خط‌ شروع‌ جلوتر آمده‌ است‌. بسیاری‌ از سیگاری‌هایی‌ كه‌ هنگام‌ خوردن‌ نوشیدنی‌های‌ الكلی‌ تمایل‌ به‌ سیگار پیدا می‌كنند احتمالا بخاطر تاثیری‌ است‌ كه‌ الكل‌ در بازداری‌زدایی‌ دارد. بنابراین‌ موفقیت‌ نهایی‌ به‌ این‌ بستگی‌ دارد كه‌ یاد بگیرند چگونه‌ با این‌ موقعیت‌ كنار بیایند.
منبع : روزنامه اعتماد