گاز در آئینه جهان

در پایان سال ۲۰۰۶ حجم کل ذخایر گازی دنیا در حدود ۶ هزار و ۳۴۸ تریلیون فوت مکعب بوده است که از این میزان ۴ هزار و ۲۳۴ تریلیون فوت مکعب به کشورهای خاورمیانه و روسیه تعلق دارد.
بر اساس این گزارش، بالاترین حجم ذخایر اثبات شده گاز کماکان در اختیار کشور روسیه قرار دارد که با در اختیار داشتن ۱۶۸۸ تریلیون فوت مکعب گاز، ۶/۲۶ درصد از سهم ذخایر گاز دنیا را به خود اختصاص داده است. پس از آن ایران با ۹/۹۴۳ تریلیون فوت مکعب مقام دوم را داراست. قطر در حوزه خلیج‌فارس با ۱/۹۱۰ تریلیون فوت مکعب ۳/۱۴ درصد سهم منابع گاز‌طبیعی جهان را به نام خود ثبت کرده است. سهم ذخایر گازی ایران نسبت به کل ذخایر جهان ۹/۱۴ درصد اعلام شده است.
هر چند ایران در گزارش‌های سالیانه خود که حتی آخرین بار در ماه‌های پایانی سال ۲۰۰۶ اعلام شده به سهم ۱۷ درصد خود در جهان اشاره کرده است. به گفته آمار، ذخایر گازی ایران حدود ۶۰ درصد ذخایر گازی روسیه و ذخایر نفتی آنها حدود ۶۰ درصد ذخایر نفتی ماست. روسها ۵ برابر ما گاز تولید، ۶۰ برابر ما صادر و ۵/۴ برابر ما گاز مصرف می‌کنند، ۲/۲ برابر ما تولید نفت دارند و ۲ برابر ما نیز نفت را صادر و مصرف می‌کنند. این در حالی است که جمعیت آنها حدود ۳/۲ برابر جمعیت ایران و میانگین دمای این کشور حدود ۱۵ درجه سردتر از دمای کشور ایران است.
سال گذشته نیز از محل صادرات گاز بالغ بر ۴۲ میلیارد دلار درآمد کسب کرده‌اند و ۳۵ سال است که با همین شیوه گاز صادر می‌کنند. در حالی که از ما صنعتی‌ترند، تولید نفت در حجم زیاد انجام می‌دهند و تولید گاز انبوه دارند، بزرگترین صادرکننده گاز و یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت هستند. در میان شرکت‌های بزرگ گازی نقش گازپروم، به عنوان غول گازی جهان انکارناپذیر است.
گاز پروم که کنترل ۶۰ درصد از ذخایر گازی روسیه را در اختیار دارد، اخیرا از لحاظ میزان سرمایه شرکت‌های بریتیش پترولیوم، سیستی‌گروپ و مایکرو‌سافت را پشت سر گذاشته است. در این گزارش سعی شده است ابتدا به بررسی فعالیت‌ها و عملکرد شرکت بزرگ گازی روسیه، گازپروم، پرداخته شود و سپس عملکرد سایر شرکت‌های بزرگ فعال در صنعت گاز مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
GAS PROM بزرگترین شرکت گازی جهان، در تجارت روسیه نقش بی همتایی دارد. این شرکت قریب ۰۰۰/۳۰۰ نفر نیروی انسانی تحت اختیار داشته و سهم مالیات آن بیش از %۲۵ بودجه روسیه را تشکیل می دهد.
این شرکت علاوه بر اجرای تمامی خطوط لوله فراساختاری روسیه (در حدود ۰۰۰/۱۴۴ کیلومتر خط لوله و همچنین ایستگاههای تقویت فشار) بزرگترین تولید کننده گاز روسیه می باشد. همچنین کنترل موازنه گاز در بازار صادرات و مصارف خانگی را نیز عهده دار است.طبق قانون روسیه،‌ ‌GAS PROM موظف است اجازه استفاده از خط لوله خود را به سایر موسسات، جهت تامین مصارف محلی ( صادرات خارجی) بدهد.
GAS PROM علاوه بر سایر دارایی هایش دارای بانک خصوصی)GAS PROM bank ( است.
و اخیرا نیز تیم فوتبال ( zenithزنیت) در سن پترزبورگ را خریداری نموده است. این شرکت روابط تنگاتنگی با کرملین دارد. رئیس هیات مدیره این شرکت، دیمتری مدودف )Dmitri medvpdev( نخست وزیر پیشین رئیس جمهور روسیه و دوست ولادیمیر پوتین است.% GAS PROM۲۵ از ذخایر گازی جهان و %۹۴ از ذخایر گازی روسیه را دراختیار دارد.
این شرکت تنها شرکتی است که قانوناً اجازه فروش گاز به خارج از اتحاد جماهیر شوروی را داراست- عاملی که بطور عمده تعارض بین اوکراین و روسیه را تشدید می کند و تامین گاز اروپا را به مخاطره می اندازد.
تاریخچه مختصر: خواستگاه GAS PROM را میتوان در وزارت گاز اتحاد جماهیر شوروی که در سال ۱۹۶۵ تشکیل شد، جستجو کرد.در سال ۱۹۸۹ زمانی که شوروی سابق تصمیم گرفت تاکید جدی بر تولید و مصرف گاز داشته باشد وزارت گاز این کشور تبدیل به GAS PROM شد و ویکتور چرنومیردین)victor chernomirdin( سفیر روسیه در اوکراین کسی که سابقاً از طرف رهبر اتحاد جماهیر شوروی به سمت وزیرگاز منصوب شده بود، اولین حکم ریاست این شرکت را دریافت نمود. در سال ۱۹۹۳، اولین اقدامات در جهت تبدیل شرکت به یک شرکت سهامی صورت گرفت و نهایتا در سال ۱۹۹۸ این مهم نائل آمده و نام آن به oao GAS PROM; تغییر کرد. در سال ۲۰۰۵ نیز دولت روسیه با %۵۱ سهام، عمده ترین سهامدار این شرکت شد.
● مشکلات تولید و سرمایه گذاری
علی رغم جایگاه مهمی که این شرکت در روسیه و جهان دارد، برخی کارشناسان معتقدند GAS PROM با مسائلی چون عدم مدیریت قوی روبرو است و نیاز جدی به بازنگری و اصلاح ساختار خویش دارد. وزارت انرژی روسیه در خلاصه خبری در خصوص GAS PROM چنین عنوان کرده است: صنعت گاز روسیه به اندازه صنعت نفت این کشور موفق نیست.
با وجود تولید گاز طبیعی ( در کنار مصرف آن) به علت عدم استقلال این صنعت، نسبتا راکد مانده است. علاوه بر این تولید گاز طبیعی GAS PROM رشد ناچیز ۳/۱ درصدی را تا پایان ۲۰۰۸ نشان می دهد. بخش گاز طبیعی روسیه بامشکلاتی مواجه است که منتج از میدانهای نامناسب صادراتی است. سه میدان مهم( که سه قلوی بزرگ Big three خوانده می شوند) در سیبری غربی )uvengoy( ، )yamburg( و medvezehye ، %۷۰ از مجموع تولید گاز طبیعی GAS PROM را در بردارند اما این میدانها اکنون در حال کاهش بازدهی هستند و همه پروژه های دولت و GAS PROM با کاهش شدیدی در بازده خروجی گاز طبیعی بین سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۰ مواجهند.
مطالعات EIA نیز نمایی از صنعت گاز روسیه را منعکس مـی کـنـد. در تـحـلـیـلی که سال ۲۰۰۴ ارایه شده است، چشم اندازهای دراز مدت و توان تامین مصارف داخلی و خارجی در کنار تامین گاز کافی برای تقاضای موشک های هوایی بررسی شده است.مطالعات نشان داده که GAS PROM به منظور دستیابی به الزامات خویش تا سال ۲۰۲۰ به اصلاح و گسترش سیستم نقل و انتقالات، خطوط لوله اصلی و ایستگاههای تقویت فشار موازی گسترش میدانهای جدید نیاز دارد و پروژه های دارای اولویت به شرح زیر می باشند:
▪ ساخت ۲۶۰۰۰ کیلومتر خط لوله اصلی با قطر ۱۴۲۰ میلی متر بین سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۰
▪ ۱۳۷ ایستگاه تقویت فشار
▪ توسعه میدانهای جدید اصلی گازی- که مهم ترین آنها در ( YAMALیمل) و فلات ( )obtaz( هر دو در سیبری غربی) واقع شده اند. همانطور که اکنون به اثبات رسیده است میدانهای گازی سه قلوهای بزرگ تا سال ۲۰۲۰ تنها %۲۳ از نیاز گازی GAS PROM را فراهم خواهند آورد.
بررسیها نشان می دهد که تنها برای ساخت خطوط لوله اصلی جدید سه میلیارد دلار در سال بودجه مورد نیاز است. بودجه مورد نیاز صنعت گاز را نیز از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ به شرح ذیل اعلام کرده اند:
▪ اکتشافات زمین شناختی ۲۳- ۵/۲۵ میلیارد دلار
▪ بهای تولید ۵/۲۵- ۴/۴۴ میلیارد دلار
▪ بهای فرآیند ۲۲-۲۱ میلیارد دلار
▪ نقل و انتقالات ( خط لوله و...) ۹۶-۸۳ میلیارد دلار
یعنی جمعا سرمایه گذاری بین ۱۷۳ تا ۲۰۳ میلیارد دلار.
تحقیق اخیر OECD، نشان می دهد توسعه میادین Yamal pensula و فلات ob-taz ، ۲۵ میلیارد دلار هزینه جاری به اضافه ۴۰ میلیارد دلار هزینه های فراساختاری در بردارد. بعلاوه، تاخیر زمانی ۵ تا ۷ ساله بین آغاز عملیات و شروع تولید نشان میدهد، میدان عظیم دیگری خارج از میدان گازی zapolarnoye قبل از سال ۲۰۱۰ مورد بهره برداری قرار نخواهد گرفت.
این درحالی است که شرکت انحصاری گاز روسیه، سرمایه لازم جهت اجرای پروژه های مورد نظر را در اختیار ندارد. کمبود ذخیره سرمایه گذاری شرکت در ۱ ژانویه ۲۰۰۳، ۲/۲۱ میلیارد دلار افزایش یافته که این رقم را نیز باید بر بدهی ۱۰ میلیارد دلاری آن افزود.
آزادی موجود در تملک سهام GAS PROM مبین افزایش بودجه مورد نیاز جهت این پروژه ها است. البته موفقیت شرکت در انجام چنین امری بستگی به چگونگی واکنش سرمایه گذاران نسبت به قیمت سهام شرکت و تعارض گازی موجود بین روسیه و اکراین دارد. البته نباید فراموش کرد که بخش اعظم مشکلات GAS PROM ریشه در بهای اندک گاز مصرفی خانگی دارد زیرا در روسیه قمیت کل فروش ۱۰۰۰ متر مکعب گاز برای مصرف کنندگان صنعتی در حدود ۲۰/۲۴ دلار می باشد که در مقایسه با اروپا( که تعرفه های خانگی از ۱۵۹ دلار در فنلاند تا ۷۳۵ دلار در دانمارک به ازای ۱۰۰۰ مترمکعب گاز متغیر است) رقم پایینی است.
همچنین مطالعات OECD درسال ۲۰۰۴ مشخص می کند که علیرغم انتقادات EU و سایر منتقدین در مورد بازیابی ساختار گاز روسیه، و علیرغم اهمیت فوق العاده صنعت گاز طبیعی تاکنون حداقل بهسازی در این بخش مهم صورت پذیرفته است و انحصار قوی این بخش در دراز مدت شکسته نشده است و باید گفت در این شرایط هیچ بهسازی اساسی در آینده نیز قابل پیش بینی نخواهد بود.
سایر انتقادات نیز نظیر انزوای مدیریت کلان مسکو، با پذیرش GAS PROM به عنوان یکی از شفاف ترین، پرمصرف ترین و کم سودترین شرکت ها در روسیه مخالفت می کند. همچنین علی رغم ارزیابی کم رنگ متخصصین گاز از GAS PROM، وزیر انرژی روسیه viktor khristenko به نقل از اینتر فکس در ۵ ژانویه گفته بود: روسیه و GAS PROM شرکای قابل اعتمادی برای مصرف کنندگان اروپایی در همه زمانها هستند و GAS PROM نیز با شرکتهای تابعه خویش از زمان شوروی سابق پایدار مانده، بنابراین اروپایی ها شکی در خصوص شهرت GAS PROM ندارند.
اینکه شرکت انحصاری گاز روسیه چگونه قصد جبران این عقب ماندگی و اقدامات معیوب احتمالی را دارد، بدرستی مشخص نیست هرچند واضح است که دولت روسیه تحت هیچ شرایطی قصد آزادسازی صنعت گاز و ایجاد زمینه رقابت در این خصوص را ندارد و انحصار GAS PROM در صادرات گاز، بوسیله خریستنکو khristenko در ۵ نوامبر ۲۰۰۴، زمانی که او صراحتا اعلام کرد این انحصار حداقل تا سال ۲۰۲۰ ادامه خواهد داشت، تثبیت شده است: نتیجه اینکه در صورتیکه اروپا قصد استفاده از منابع گازی روسیه را داشته باشد، مجبور به برقراری ارتباط با تنها شرکت صادرات گاز روسیه یعنی GAS PROM خواهدبود.
● صادرات گاز روسیه وابسته به آسیای مرکزی است
در ماه مارس رئیس جمهور روسیه ( ولادیمیر پوتین) توافق نامه ای در خصوص ساخت ۲ خط لوله جهت تامین گاز چین را در بیجینگ امضا کرد. این خط لوله با ظرفیت سالانه ۸۰ میلیارد مترمکعب گاز تا ۵ سال آتی قابل بهره برداری می باشد.
جالب توجه است که روسیه در طرحهای خود جهت تامین گاز کشورهای شرقی و غربی بصورت مفرط بلند پرواز بوده علاوه بر این مصرف بخش خانگی نیز به طور پیوسته افزایش می یابد که ا ین امر نیز تعهدات روسیه را تهدید میکند.
پوتین در بیجینگ در سخنرانی ۲۳ مارس بسیار اظهار خرسندی کرده و اطمینان داد: مصرف کنندگان انرژی روسیه جهت تامین انرژی مورد نیاز خود با مشکلی مواجه نخواهند شد و روسیه بدون چون و چرا تمامی تعهدات خویش، نسبت به شرکایش چه در آسیا و چه در اروپا را به اتمام خواهد رساند. وی همچنین افزود: با در نظر گرفتن بازار آسیا، قصد گسترش فرصتهای صادراتی همچنین ورود به بازارهای جدید را نیز داریم.
● منابع گازی
برخی تحلیل گران صنعتی قانع نشده اند و باور ندارند که روسیه توان تامین این منابع را داشته باشد.Valery nesterov ، یکی از تحلیلگران صنعت نفت و گاز در بانک سرمایه گذاری troika dialog در مسکو در ۲۱ مارس گفت: من نمی دانم روسیه در آینده ای قابل پیش بینی، چگونه می خواهد این منابع را تامین کند. وی افزود: معامله چین فقط مـمـکـن است سبب تقویت قطعیت معاملات روسیه با خریداران اروپایی گاز شود. چرا که طبق گزارشات GAS PROM نیاز به کسب اعتبار از غرب و احتمالاً چین جهت دستیابی به اهداف تولیدی خویش تا سال ۲۰۱۰ دارد.
الکسی میلر از مقامات شرکت انحصاری گاز روسیه گفته است: گاز صادراتی را می توان از میدانهای گازی شرقی (سیبری) و میدانهای غربی از طریق دو خط لوله تامین کرد. البته سهم بیشتر متوجه سیبری شرقی و میدان گازی kovytka خواهد بود. طبق آمار منتشر شده سال ۲۰۰۴ ذخایر Kovytka در حدود ۲/۱تـریـلـیـون مـتـرمـکـعـب ، و chayadynsk در yakutai با ۱/۲تریلیون مترمکعب و میدانهای ۱ و ۲ sakhalin نیز ذخیره ای در حدود ۹۰۰ میلیارد مترمکعب را دربردارند.در مجموع سیبری شرقی دارای ۶/۶ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی است.
● اما آیا این مقدار ذخیر جهت تامین تعهدات GAS PROM کافی است؟
طبق تحقیقات صورت گرفته، تولید گاز روسیه در سال ۲۰۱۰، ۶۶۵ میلیارد مترمکعب تخمین زده شده است. در همان سال تقاضای بخش خانگی در حدود ۴۷۹ میلیارد مترمکعب، صادرات به اروپا حدود ۱۶۱ میلیارد مترمکعب، صادرات به مشتریان اینو حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب و صادرات به آسیا نیز ۲۴ میلیارد مترمکعب پیش بینی شده است که در این صورت روسیه به منظور تضمین تعهدات خویش به ۸۴ میلیارد متر مکعب واردات گاز از تولید کنندگان آسیای میانه نیاز خواهد داشت که امکان ذخیره ۵ میلیارد مترمکعب گاز را جهت مصارف آنی فراهم خواهد آورد. لازم به ذکر است روسیه جهت جبران کاهش بازدهی میدانهای سیبری غربی نیاز به سرمایه گذاری سنگین در میدانهای سیبری شرقی دارد.
● گاز آسیای میانه
موفقیت در صادرات همزمان گاز به چین و اروپا، منوط به توانایی خرید مقادیر وسیع گاز از آسیای میانه است.
از لحاظ تئوری، ذخایر گازی آسیای میانه جهت تامین صادرات روسیه و نیازهای بخش خانگی در آینده ای نزدیک کافی به نظر می رسد. البته مادامیکه روسیه در حال سرمایه گذاری در بخش انرژی آسیای میانه است.
یکی از این سرمایه گزاریها مطابق گزارش اینترفکس سرمایه گذاری ۵/۱ میلیارد دلاری GAS PROM در بخش گاز ازبکستان است که ۷ پروژه اکتشافی در دریاچه آرال را دربر می گیرد و دیگر آنکه بر اساس گزارش ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۵ اینترفکس: تشریک مساعی GAS PROM و شرکت قزاق )kozmuuay gaz( جهت ارسال سالانه ۱۵ میلیارد مترمکعب از گاز Karachaganak به ( Orenburgارنبرگ در روسیه) است. البته یکی از مشکلات دریافت گاز آسیای میانه ظرفیت محدود تولید بالادستی منطقه است که آمادگی تحویل همزمان حجم های وسیع جهت نیازهای صادراتی و مصارف بخش خانگی را ندارد.
● بازارهای متنوع
مشکل دیگر، تمایل کشورهای آسیای میانه به بازارهای متنوع گاز است. برای مثال ترکمنستان به صادرات گازبه ایران نظر دارد. علت این امر نیز اولین خط لوله صادراتی آسیای میانه است که خط لوله ای ۱۹۰ میلیون دلاری kropezhe-kurt-kli است و از ترکمنستان به ایران در سال ۱۹۹۷ کشیده شده است. و همین امر از عوامل مهم گریز از صادرات گاز به روسیه است.
ایران در اوایل ماه مارس اعلام کرد‌:‌ در سال جاری قصد خرید هشت میلیون مترمکعب گاز از ترکمنستان را دارد که بیش از ۸/۵ میلیارد مترمکعب آن مربوط به سال ۲۰۰۵ است. و در ابتدای سال ۲۰۰۷ قصد خرید ۱۴ میلیارد مترمکعب گاز را دارد. در ژوئیه ۲۰۰۵ نیز ترکمنستان و چین توافقنامه ای در خصوص همکاریهای نفت و گاز امضا کردند.
روزنامه china daily در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۵ اعلام کرد: چین وام کم بهره ۲۴ میلیون دلاری خود را با ترکمنستان جهت توسعه صنعت نفت و گاز ترکمنستان تمدید کرده است.
و در قزاقستان )kenzhejali sajadiyev( رییس کمیته اقتصادی پارلمان اقلیت به نقل از واشنگتن تایمز در ۱۶ مارس گفت: لازم نیست قزاقستان جهت رسیدن به بازارهای صادرات اصلی منحصرا به خطوط لوله روسی تکیه کند.
در جایی دیگر Sagadiyev اظهار داشته: هدف ما ساخت خطوط لوله متعدد در جهات متعدد است ما توافق نامه ای با چین امضا کرده ایم و بسیار مشتاقیم در خط لوله باکو- تفلیس- سیهان نیز سهیم باشیم.
آسـیای میانه بخوبی می تواند ناجی عقب افتادگی طرحهای صادرات گاز روسیه باشد. شاهرگ اصلی- خط لوله آسیای میانه- که بین روسیه و ایالتهای آسیای میانه مشترک است، نیاز به تعمیرات اساسی دارد و با محدودیت ظرفیت ۳۸ میلیارد متر مکعبی روبرو است.
که اکثر ظرفیت موجود نیز به صادرات گاز به اوکراین اختصاص داده شده است.پتانسیل قوی بی ثباتی سیاسی در منطقه و تمایل رهبران آسیای میانه به انعقاد توافق نامه های جداگانه با چین وسایر کشورها نیز به شدت طرحهای GAS PROM را تهدید می کند و سبب عدم اعتماد روسیه به آسیای میانه جهت تامین نیازهای فزاینده گازی می شود.
● گاز روسیه به عنوان یک اسلحه استراتژیک
تاکنون روسیه گاز را با نرخ پایین به اوکراین عرضه کرده است. اکنون شرکت انرژی GAS PROM قصد دارد قیمتهای خود را بدون واگذاری ضرب الاجل تا سقف قیمتهای بازار جهانی گاز افزایش دهد. اوکراین این اقدام را به عنوان تلاش جدید مسکو جهت اعمال فشار سیاسی تلقی کرده همانطور که در خصوص خط لوله دریاچه بالتیک چنین تلقی ای داشت. این نقطه نظری است که سایر کشورهای اروپای شرقی نیز برروی آن اتفاق نظر دارند. اما اروپای غربی همچنان درباره این حقیقت که ا کثر نیازهای گازی اش توسط روسیه تامین خواهد شد استوار است.
● جمعه ۲۶ اگوست ۲۰۰۵
صادرات گاز طبیعی روسیه در ژانویه تا ژوئیه ۲۰۰۵، ۲/۱۱% افزایش می یابد.
به گفته یکی از شرکتهای تابعه :GAS PROM مجموع صادرات گاز طبیعی روسیه در ۷ ماهه اول سال ۲۰۰۵ در حدود ۲/۱۰۱ میلیارد مترمکعب بوده که سالانه ۲/۱۱% افزایش داشته است.
طـبــق اعــلام شــرکــت تــابـعـه صـادرات )Gazexport( GAS PROM صادرات گاز طبیعی به کشورهای آنسوی اتحاد جماهیر شوری تا ۱/۲۹ میلیارد مترمکعب طی ۷ ماهه ابتدایی سال ۲۰۰۵ افزایش یافته که این رقم در سال ۲۰۰۴، ۹/۷۸ میلیارد مترمکعب طی ۷ ماه ابتدایی سال ۲۰۰۵ افزایش یافته که این رقم درسال ۲۰۰۴، ۹/۷۸ میلیارد مترمکعب بوده است. که بیش از دو سوم آن به اروپای غربی صادر شده است.و اروپای شرقی تقریبا %۳۰ از این میزان را از آن خود کرده که این رقم نسبت به سال گذشته ۵/۰درصد افزایش یافته است. همچنین روسیه ۹ میلیارد مترمکعب گاز را به خارج از اتحاد جماهیر شوروی صادر کرده که نسبت به سال گذشته ۳ برابر رشد داشته است.
GAS PROM بازار اروپا را به دو کمیته اصلی خود واگذار کرده است.ریاست GAS PROM پرونده ای در دست اقدام دارد.( پرونده اصلاح انحصار اقتصادی خارجی گاز)
هدف این پروژه خاتمه دادن به عملکرد سردرگم و مبهم دپـارتـمـان روابـط خـارجـه GAS)DFR( PROM و شرکت GASEXPORT است.
وظیفه اولین گروه، بسترسازی و نظارت بر آمادگی اولیه پروژه های بین المللی بدون مشارکت شرکتهای فعال خارجی است (بخش مالی.) دومین گروه نیز وظیفه توسعه محدوده وظایف و ورود به پروژه های خارجی جدید را بر عهده دارد. این اصلاحات بایستی قبل از شروع ساخت خط لوله شمال اروپا و توسعه ذخایر اشتوکمان SHTOKMAN صورت پذیرد.

مهندس عبادا... قنبری، کارشناس انرژی

منبع : هفته نامه دانش نفت