پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا
بردباری و نستوهی
تنها راه کمال و ترقی انسان ارتباط و پیوند معنوی با ذات اقدس الهی است و از این رهگذر است که انسان میتواند اوج قله کمال انسانی را فتح کند و به صفات و خصلتهای انسانی آراسته شود و به مقام قرب الهی راه جوید.
روزه، از آن جهت که نوعی ارتباط مستقیم با خداوند است، در میان احکام دینی از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و بیشترین تأثیر در کمال انسان را داراست. عبادت مناسبترین پاسخ به متعالیترین نیاز روح انسانی است. روزه از ارکان دین اسلام بوده و دارای اثرات فراوان نیز هست. روزه ابعاد گوناگونی دارد و آثار فراوانی از نظر مادی و معنوی در وجود انسان بهجا میگذارد که از همه مهمتر بعد اخلاقی و فلسفه تربیتی آن است که در این نوشته به برخی آثار تربیتی و اجتماعی آن اشاره میشود.
در حقیقت مهمترین اثر روزه تقویت اراده است این اثر اخلاقی و تربیتی ؛ یعنی بهدستگرفتن زمام نفس سرکش و تسلط بر آن. روزه با محدودیتها و محرومیتهای موقت خود به روح و جسم انسان توان، قدرت و مقاومت و بهدنبال آن نور و صفا میبخشد. تداوم تمرین مهارکردن شهوات و تسلط بر آنها به مدت یک ماه، سبب تقویت اراده انسان میشود. روزهدار میتواند رفتارهای صحیح زندگی را بیاموزد و مسئولیتها و وظایف خود را بهخوبی انجام دهد و باانگیزهای برخاسته از ضمیر خود همواره به انجام رفتارهای نیکو ملتزم و متعهد باشد. انسانی که خصلت صبر را در جریان روزه میآموزد، سعی میکند آن را به جنبههای دیگر زندگی خود تعمیم دهد.
● تقویت صبر و پایداری
قرآن کریم با این بیان آسمانی، مومنان را به صبر و پایداری سفارش میکند: «یا ایهاالذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلاه» (بقره/ ۱۵۳) مراد از صبر در این آیه شریفه، روزه است. به این ترتیب، فلسفه روزه، تقویت صبر و شکیبایی روحی آدمی است. یکی از عوامل شکست آدمی در برابر دشواریهای زندگی، اضطرابها، نگرانیها و دلهرههاست. در برابر اینگونه عوامل که ناراحتی روحی و درونی در پی دارد، مقاومت روحی زیاد لازم است و این مقاومت تنها در پرتو نماز و روزه بهدست خواهد آمد. ریاضت جسمی و روحی در ماه رمضان جامعه اسلامی را آماده میکند برای تحمل کمبودها، نارساییها و مشکلات اقتصادی از یک طرف و از طرف دیگر آمادگی روحی، روانی و ذهنی را در آنان جهت تحمل مشکلات روحی، فکری و فرهنگی ایجاد میکند. جوامع اسلامی این نکته بدیهی را باید بپذیرند که رشد و توسعه در گرو صبر، بردباری و نستوهی است. روزهداری در ماه رمضان، تمرینی برای پیشهکردن صبر و بردباری در سایر ماههای سال است.
● ایجاد روحیه قناعت
فرهنگ اسلام برخلاف مکتبهای مادی شرق و غرب که دنیا و نعمتهای مادی را هدف اصلی زندگی بشر میدانند، قناعت و ایثار و پرهیز از مادیات را راهی برای رسیدن به تکامل معنوی میداند. روزه نیز فریضهای است که مسلمان را از غرقهشدن در مادهگرایی و حرص برای لذتهای مادی و تنپروری و مصرف میرهاند و به او میآموزد که بهاندازه نیاز مصرف کند، قناعت کند، به فکر دیگران باشد و از اسراف و تبذیر بپرهیزد. روزه، به مسلمان میآموزد که با کم هم میتوان زیست و با قناعت میتوان خود را در مقابل مادیات و انحراف از معنویت حفظ کرد، و برای زیستن، لازم نیست که انسان با همه وجودش به لذتهای دنیوی بپردازد. روزه، به مسلمان مناعت و قناعت را میآموزد. در دین اسلام، ارزش صفات برجسته دیگری همچون زهد، جود و بخشش بسیار است. قانع از دیگران بینیاز است و تن به ذلت و خواری نمیدهد.
● عادت به نظم و انضباط
انسان مسلمان در طول روزهگرفتن نظم را میآموزد. او در وقت معینی افطار میکند و در وقت معینی نیز از خوردن غذا دست میکشد و این نوعی تمرین نظم و انضباط در سایر شئونات زندگی است.
● تقویت محبت میان امت اسلام
در ماه مبارک رمضان، انجام نمازهای جماعت و خواندن دعاهای دستهجمعی و زندهنگهداشتن شبهای قدر و بیزاری از طاغوت در روز قدس و اقامه نماز عیدفطر و دادن فطریه به فقرای جامعه همه و همه موجب تقویت محبت و یکدلی امت اسلام میشود.تقویت محبت میان اعضای خانواده، گرامیداشتن بزرگان از طرف کوچکترها و رحمکردن به کوچکترها از جانب بزرگان و نشستن همزمان بر سر یک سفره معنوی و شروع غذاخوردن با ذکر و تسبیح خدا موجب تقویت محبت میان اعضای خانواده میشود.
● آرامش
یکی از شیوههای عبادی- رفتاری در جهت کسب آرامش و بهداشت روانی، «روزه» است. خداوند در سوره بقره، آیه۱۸۳ میفرماید: ای کسانی که ایمان آوردهاید! روزه بر شما مقدر شده؛ چنان که بر پیشینیان شما مقرر شد. روزه یکی از احکام و عباداتی است که در تأمین آرامش و بهداشت روح و روان انسان تأثیرگذار است. روزه با تمام محدودیتها و محرومیتهای موقت خود، به روح و جسم انسان توان، قدرت و مقاومت بخشیده و بهدنبال آن نور و صفا میدهد.
روزه، پاککننده آدمی از رذایل حیوانی است. فرد روزهدار عملاً ثابت میکند که میتواند زمام نفسش را بهدست گرفته و بر هوسها و شهوات خود مسلط شود.امام علی(ع) در حدیثی از پیامبر(ص) پرسیدند: چه کنیم که شیطان از ما دور شود؟ پیامبر(ص) فرمود: «الصوم یسود وجهه، و الصدقه تکسر ظهره، و الحب فیالله و المواظبه علیالعمل الصالح یقطع دابره، و الاستغفار یقطع و تینه؛ روزه، روی شیطان را سیاه میکند و انفاق در راه خدا، پشت او را میشکند و دوست داشتن بهخاطر خدا و مواظبت بر عمل صالح، دنبال او را قطع میکند و استغفار، رگ قلب شیطان را میبرد.»
● اثرات اجتماعی
یکی دیگر از اثرات روزه تهذیب نفس روزهدار است که در روابط اجتماعی افراد بشر بسیار موثر است و در حفظ روابط اجتماعی افراد کمک شایانی میکند. اولین مزیت روزه در کنترل روابط اجتماعی افراد این است که شخص روزهدار وقتی به تهذیب نفس خود پرداخت از شیطان دوری میکند و به دنبال کارهای شیطانی نمیرود. از موارد دیگری که در روایات ذکر شده، این است که شخص روزهدار حق ناسزا گفتن و دشنام دادن و ستیزه کردن را ندارد.
این حکم نیز تأثیر زیادی در کنترل افراد جامعه دارد و درصد جرم و جنایت در ماه رمضان به مقدار زیادی کم میشود و در نتیجه مردم با آسایش بیشتری به زندگی روزمره خود میپردازند.
● همدردی با فقیران
از نتایج بارز روزه همچنین برانگیختن حس همدردی مثبت به مستمندان و همنوعان تنگدست است. آنان که زندگی آسودهای دارند و رنج و فقر و طعم گرسنگی و تشنگی را نچشیدهاند، ممکن است از حال مستمندان غافل شوند. روزه، وسیلهای است که آنان را از غفلت میرهاند و رفع مشکلات مستمندان را به یاد آنان میآورد تا به دستگیری فقیران همت گمارند و به درد دل آنان برسند. از امام حسن عسکری(ع) پرسیدند: چرا روزه واجب شده است؟ فرمودند: «تا ثروتمند درد گرسنگی را دریابد و به فقیر توجه کند.» هشام از امام صادق(ع) علت روزه را پرسید. امام (ع) فرمودند: «خداوند روزه را واجب کرد تا غنی و فقیر با هم مساوی باشند و به آن جهت که غنی رنج گرسنگی را چشیده، به فقیر رحم کند.»
● عادت به امانتداری
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: روزه امانت است پس باید هر کس امانت خود را نگه دارد. انسان روزهدار با در اختیار داشتن خوردنیها و آشامیدنیها امانت نگه میدارد و به آنها دست نمیزند و این تمرینی است برای حفظ و نگهداری بسیاری از چیزها که حق استفاده شخصی از آنها را نداریم.
صابر محمدی
منبع : روزنامه همشهری
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دولت سیزدهم مازندران وزیر کشور دولت مجلس شورای اسلامی رئیس جمهور تعطیلی شنبه ها شورای نگهبان احمد وحیدی قوه قضائیه مجلس دوازدهم حسن روحانی
سیل مشهد ایران سیل مشهد هواشناسی پلیس تهران بارش باران قوه قضاییه شهرداری تهران قتل فضای مجازی
قیمت دلار قیمت طلا خودرو قیمت خودرو مالیات مسکن بازار خودرو دلار بانک مرکزی ایران خودرو سایپا بورس
نمایشگاه کتاب کتاب تلویزیون سریال سحر دولتشاهی همایون شجریان نمایشگاه کتاب تهران فردوسی موسیقی شاهنامه دفاع مقدس سینما
سرعت اینترنت دانشگاه تهران شورای عالی انقلاب فرهنگی
رژیم صهیونیستی غزه فلسطین اسرائیل جنگ غزه روسیه آمریکا حماس چین اوکراین ترکیه طوفان الاقصی
فوتبال استقلال پرسپولیس لیگ برتر لیگ برتر انگلیس تراکتور باشگاه استقلال بازی رئال مادرید لیگ برتر ایران جواد نکونام فولاد خوزستان
هوش مصنوعی گوگل آیفون اپل عیسی زارع پور تلفن همراه دوربین موبایل ناسا
بارداری کاهش وزن خواب دیابت سرماخوردگی اضطراب زوال عقل آلزایمر کارتخوان