سوپرزاروس، سوپر دایناسور

· گیاهخوار
· سرکوچک با دندانهای قاشقی یا مدادی شکل
· روی چهارپا راه می رفت
· از بزرگترین جانوران خشکی
● آناتومی:
سوپرزاروس، یکی ازبزرگترین جانوران خشکی زی است که تاکنون کشف شده است. سوپزاروس، به معنای سوپر دایناسور است. این نام به این علت به آن داده شده كه بسیار بزرگ بود.
سوپرزاروس، دایناسوری غول پیکر، گردن دراز و دم شلاقی به طول حدود ۱۳۸فوت(۴۲متر)، ارتفاع ۵۴فوت(۵/۱۶متر)بود که مغزی کوچک داشت و طول گردن دراز آن به ۳۹فوت(۲۹متر)می رسید. احتمالا، حرکت عمودی گردن این جانور، بسیار محدود بوده است. سوپرزاروس، گردنش را کما بیش افقی(موازی با زمین) نگه می داشت. وزن سوپرزاروس، بیش از۵۵تن بود. این دایناسور، سنگین ترین دایناسور نبوده است. پاهای جلویی اش کوتاهتر از پاهای عقبی اش بودند و همه پاها فیل مانند و پنج انگشتی بودند. یکی از انگشتان هر پا شستی چنگال دار داشت که احتمالا برای محافظت و دفاع از آن استفاده می کرده است. احتمالا، سوپرزاروس، از دم شلاقی اش برای دفاع استفاده می کرده است. سوراخهای بینی سوپرزاروس، در بالای سرش قرار داشتند. سوپرزاروس، دندانهایی میخی شکل داشت که فقط در جلوی آرواره ها قرار گرفته بودند- در پشت آرواره دندانی وجود نداشت.
● رفتار:
سوپرزاروسها، به صورت گله ای زندگی می کردند و هنگامی که غذای محل زندگیشان تمام می شد، مهاجرت می کردند. احتمالا سوپرزاروس مثل ساروپودهای دیگر تخم گذار بوده است. تخمهای یافت شده ساروپودها دارای الگوی خطی بوده اند و در لانه قرار نداشتند. احتمالا هنگامی که جانور در حال حرکت بوده، تخم می گذاشته است. اعتقاد بر این است که ساروپودها از تخمهایشان مراقبت نمی کرده اند. طول عمر ساروپودها ۱۰۰سال بوده است.
● چرا گردن سوپرزاروس اینقدر بلند بود؟
سوپرزاروس، گردنش را کما بیش افقی(موازی با زمین) نگه می داشت. احتمالا گردن دراز این دایناسور برای گشتن درجنگلها به کار می رفته تا از برگهایی استفاده کند که برای ساروپودهای بزرگ دیگر غیرقابل دسترسی بود و این ساروپودها نمی توانستند به خاطر اندازه شان به این جنگلها نفوذ کنند. به علاوه گردن دراز،این دایناسور را قادر می ساخت تا پتریدفیتها(دم اسبیان، خزه و سرخس) را بخورد. این گیاهان برگ صاف در مناطق مرطوب رشد می کنند که ساروپودها نمی توانستند به آنجا راه یابند. اما احتمالا ساروپودها روی زمین سخت می ایستاده و در این مناطق مرطوب چرا می کردند.
● تغذیه:
سوپرزاروس گیاهخوار بود(تنها گیاهان را می خورد). سوپرزاروس برای بقای خود در هر روز مقادیر بسیار زیادی گیاه می خورد. این دایناسور همه برگها را بدون جویدن می بلعید و احتمالا در معده اش، سنگ معده داشته(سنگهایی که در معده اش باقی می ماند) تا به هضم مواد گیاهی کمک کند. سوپرزاروس، دندانهایی کند و میخی شكل داشت که برای جویدن و خردکردن موادگیاهی مناسب بودند.
احتمالا غذای اصلی این دایناسور کاج بوده است که در زمان زیست ساروپودهای بزرگ، فراوانترین گیاه بود. منبع غذایی ثانویه شامل گینگکاس، دانه های سرخس، سیکادها، علف، سرخس، خزه و دم اسبیان بوده است.
● زیستگاه:
از آنجایی که سوپرزاروسها، به برای خوردن، احتیاج به منابع گیاهی فراوانی داشتند، باید در جنگلهای نسبتا مرطوب زندگی می کردند. گله های سوپرزاروس، برای یافتن سرزمینهای غنی از مواد غذایی، مهاجرت می کردند.
● تحرک:
سوپرزاروس، خیلی آهسته روی چهار پا راه می رفت(از روی فسیل ردپا، طول پاهای آن و وزن تقریبی اش مشخص شده است).
● هوش:
تصور می شد که ساروپودها(مثل سیزموزاروس، دیپلودوکوس، براکیوزاروس و آپاتوزاروس) و بعضی دایناسورهای دیگر مغز ثانویه ای داشته اند. امروزه دیرینه شناسان معتقدندچیزی که آنها آن را مغز ثانویه می پنداشتند در واقع بزرگ شدگی طناب عصب در منطقه ران بوده است. این بزرگ شدگی از مغز کوچک جانور بزرگتر بود.
سیزموزاروس نوعی ساروپود بود که هوش آنها(یا EQ که از روی نسبت مغز به وزن بدن اندازه گیری می شود)در بین دایناسورها در کمترین حد بود.
● زمان زیست:
سوپزاروس، در دوره ژوراسیک پسین، از ۱۴۵- ۱۵۵ میلیون سال قبل می زیست. ژوراسیک پسین زمان زیست بسیاری از ساروپودهای بزرگ بود که شامل کامارازاروس، آپاتوزاروس و براکیوزاروس می باشند. از دایناسورهای هم عصرآنها استگوزاروس، توجیانوگوزاروس، آلوزاروس، دیپلودوكوس، کوئلوزار و بسیاری دایناسورهای دیگر بودند.
● فسیلها و نامگذاری:
نخستین فسیل سوپزاروس، در سال ۱۹۷۲، توسط دیرینه شناسی به نام جیمز جنسن، در غرب كلرادوی ایالات متحده كشف شد و در سال ۱۹۸۵، نامگذاری شد. این دایناسور، تنها از روی فسیل ناقصی شناسایی شده كه شامل دو استخوان شانه به طول۸فوت(۴/۲متر)، دنده هایی به طول ۱۰فوت(۳متر)، مهره های گردن به طول ۵/۴فوت(۴/۱متر) و استخوان لگن به پهنای ۶فوت(۸/۱متر) می باشد.
● طبقه بندی:
سوپرزاروس گیاهخوار بزرگی بود كه متعلق است به:
· قلمرو(جانوران)
· شاخه مهره داران(دارای طناب عصبی پشتی هستند كه در مغز خاتمه می یابد)
· رده آركوزاریا(دیاپسیدها با دندانهای سرپیچی و غیره)
· راسته ساریچیا- دایناسورهای جهنده، اجداد پرندگان.
· ساروپودومورف- گیاهخواران دارای گردن دراز و دم بلند كه روی چهارپا راه می رفتند.
· زیرراسته ساروپودا- گیاهخواران بسیار بزرگ.
· نئوزاروپودا- ساروپودهای تکامل یافته.
· خانواده دیپلودوسیدا- ساروپودهای دارای دم شلاقی و دندانهای میخی كه خارهای بلندی روی مهره هایشان داشتند. این دایناسورها شامل آمارگازاروس، آپاتوزاروس، دیپلودوكوس، باروزاروس، سیزموزاروس و غیره می باشند.
· جنس سوپرزاروس.
· گونه سوپرزاروس ویویانایی(گونه نوعی:جنسن، ۱۹۸۵).

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور