گهی درد پشت و گهی پشت درد

عدم تغییر وضعیت به مدت طولانی، استرس بیش از حد، انجام كارهای سنگین و بلند كردن ناصحیح اجسام، وضعیت بد نشستن و ایستادن و ساییدگی مهره‌های كمر از علل شایع بروز دردهای پشت یا كمر است.
توی كارخانه‌ای كار می‌كرد كه مجبور بود ساعات طولانی سر پا بایستد و گاهی هم باید جعبه‌های حاوی مواد غذایی را جابه‌جا می كرد. مدتی بود كه كمرش بدجوری می‌گرفت و درد می كرد. طوری كه چند دقیقه نمی‌‌توانست اصلا تكان بخورد. چندین بار هم به پزشك مراجعه كرده بود و برای گرفتگی عضلات كمر دارو مصرف می‌كرد ولی به توصیه‌های پزشك در مورد اینكه وزنه سنگین بلند نكند، گوشش بدهكار نبود. او حتی به اینكه چطور باید جعبه‌های سنگین را به طور صحیح از روی زمین بلند كند نیز توجه نمی‌كرد.
اینها شكایاتی است كه اكثر افراد با آن دست و پنجه نرم می‌كنند. پشت‌درد، بیماری شایعی است كه ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد را مبتلا می‌كند و ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم در دوره‌ای از زندگی آن را تجربه می‌كنند. هم زنان و هم مردان در هر سنی و هم كودكان ممكن است دچار كمردرد بشوند اما در افراد میانسال این مشكل بیشتر دیده می‌شود.
كمردرد خود به تنهایی بیماری محسوب نمی‌شود بلكه علامت یك بیماری است و نشان می‌دهد كه در بدن اشكالی وجود دارد. بسیاری از ما از كمردرد شاكی هستیم. چون احساس بد و ناخوشایندی در ما ایجاد می‌كند. عدم تغییر وضعیت به مدت طولانی، استرس بیش از حد، انجام كارهای سنگین و بلند كردن ناصحیح اجسام، وضعیت بد نشستن و ایستادن و ساییدگی مهره‌های كمر از علل شایع بروز دردهای پشت یا كمر است.
دلیل بسیاری از كمردردهای مزمن نیز اختلال مكانیكی است. در برخی از افراد نیز بیماری‌های التهابی، اختلالات استخوانی، تومورها و یا بروز مشكلاتی مانند عفونت در دیسك مهره‌ای، در شكم و یا لگن دلیل كمردرد است.
كمردرد دلیل مرخصی در بسیاری از مشاغل صنعتی و سخت است كه در بسیاری از موارد، به دنبال بروز صدمات یا پیچش‌های ناگهانی ایجاد می‌شود. امروزه ساعات زیادی صرف می‌شود تا به كارگران آموزش داده شود كه چگونه از فشار آوردن بیش از حد به پشتشان جلوگیری كنند.
● درد پشت
طناب نخاعی حامل پیغام‌هایی است كه به همه بدن می‌رود و آسیب به آن، ممكن است منجر به از دست دادن یا تغییر حس شده و درد ایجاد بشود. در اكثر مشكلات كمر، اعصابی كه از طناب نخاعی خارج می‌شوند آسیب می‌بینند. در اثر صدمات مستقیم كه در لیگامان‌ها، تاندون‌ها، مفصل‌ها و مهره‌های كمری ایجاد می‌شود، درد پشت ایجاد می‌شود.
به علت اینكه همان اعصابی كه این بافت‌ها را عصب‌رسانی می‌كنند، پاها را نیز عصب‌رسانی می‌كند، بیماران ممكن است در پاهایشان هم درد را احساس كنند. خوشبختانه اكثر حملات دردكمر بدون نیاز به درمان برطرف می‌شود اما گاهی درد آنقدر شدید است كه نیاز به بررسی‌های پیچیده دارد. انواع كمردرد عبارت است از:
● كمردرد عمومی
شایع‌ترین كمردرد، كمردرد ساده است كه درد فقط در قسمت پشت یا كمر وجود دارد و ممكن است تا قسمت‌های بالایی ران هم ادامه داشته باشد. این كمردرد در اكثر افراد وجود دارد كه معمولا بدون تشخیص و یا درمان خاصی بهبود می‌یابد. در این نوع كمردرد فرد در اطراف ستون فقرات احساس درد می‌كند كه ممكن است در اثر كشیدگی رباط‌ها و عضلات كمری باشد. نشستن‌های طولانی و یا در وضعیت بد نشستن می‌تواند از دلایل این كمردرد باشد.
● درد سیاتیك
گاهی درد كمر ممكن است در مسیر عصب سیاتیك كه تا پایین پا كشیده است، ایجاد شود و باعث بروز دردهای سیاتیكی شود. فشار روی عصب سیاتیك ممكن است به علت بیرون‌زدگی یك دیسك یا صدمات سایر بافت‌های اطراف آن ایجاد شود و باعث دردكمر و گاهی بی‌حسی و سوزش در پاها شود. درد سیاتیك علامت آسیب به اعصاب سیاتیك است كه بهبودی آن معمولا به آهستگی صورت می‌گیرد. گاهی اوقات درد ممكن است به قدری شدید باشد كه نیاز به مراجعه به پزشك باشد.
● كمردرد با منشا مهره‌ها
این نوع كمردرد می‌تواند در اثر آسیب به مهره‌های كمر باشد كه در اصطلاح به دیسك كمر معروف هستند. این درد محدود به پشت است و گاهی به اندام‌های تحتانی كشیده می‌شود. در بیماری‌های مهره‌های كمری فوقانی، درد به ناحیه كمری فوقانی كشاله ران یا قسمت قدامی ران كشیده می‌شود. بیماری‌های مهره‌های كمری تحتانی، درد را به كفل‌ها یا قسمت‌های پشتی ران ارجاع می‌دهد.
● كمردرد به دلایل مشكلات ستون فقرات
بیماری‌های ستون فقرات مانند گودی بیش از حد كمر یا برآمدگی (قوز) و یا به عبارتی تحدب و یا تقعر ستون فقرات نیز می‌توانند منجر به كمردرد شوند. بروز كمردرد به دلیل اشكال در ظاهر ستون فقرات از سن ۲۵ سالگی شروع می‌شود و تا میانسالی ادامه پیدا می‌كند.
در صورتی كه شما مبتلا به تحدب یا تعقر ستون فقرات هستید این به این معنی نیست كه حتما دچار كمردرد می‌شوید.
● كمردرد عودكننده
اكثر دردهای حاد پشت بعد از مدت كوتاهی در عرض چند روز یا چند هفته بهبود می‌یابند. افرادی كه دارای سابقه پشت درد یا كمردرد هستند، احتمال دارد كه در آینده نیز دوباره به این وضعیت دچار شوند.
گاهی اوقات ممكن است عود دردها بر اثر یك حادثه و تصادف یا تحمیل بار زیاد به ستون فقرات باشد اما برای بسیاری از افراد، عود دردها ممكن است با انجام فعالیت‌های فیزیكی معمولی و روزمره رخ دهد. انجام تمرینات برای تقویت عضلات پشتی و حفظ تناسب اندام از عود مجدد دردهای پشت و كمر جلوگیری می‌كند.
‌● شناسایی كمردرد
مهم‌ترین نكته در كنترل كمردرد، پاسخ به سوِالات پزشك در مورد چگونگی شروع شدن درد و اینكه چه اتفاقی موجب بروز آن می‌شود است. شما حتما تحت معاینه قرار می‌گیرید و در بسیاری از موارد گرفتن شرح حال و سایر روش‌ها، علت و راه درمان كمردرد را مشخص می‌كند.
● عكس‌های رادیوگرافی
گاهی در مواجهه با كمردردها توصیه می‌شود. البته كسانی واقعا نیاز به انجام رادیوگرافی دارند كه دارای دردهای شدید بوده و با درمان ساده، بهبودی حاصل نمی‌شود. درمان كمردردهای مزمن ممكن است شامل یك برنامه تمرینی خاص، دارو درمانی و یا ندرتا جراحی باشد. مراقب كمرتان باشید.

مژگان علوی

منبع : روزنامه سلامت