پول بیشتر، درد کمتر

دیگر نمی‌توان از كمبود پول در رفع مشكلات بهداشتی دنیای فقیر شكایت كرد.
پول موجود است. پس چرا خرج نمی‌شود؟ این معمای بزرگی است كه درباره تلاش‌های دنیای ثروتمند برای بهبود وضع بهداشت و درمان كشورهای فقیر مطرح است. در ماه ژوئن رهبران گروه هشت (دموكراسی‌های صنعتی شده بزرگ دنیا در كنار روسیه) قول دادند برای مبارزه با ایدز، سل و مالاریا ۸میلیارد دلار به گروه گلوبال فاند كمك كنند. این گروه چون چتری پوششی مسوولیت هماهنگی كمك‌های بخش بهداشت و درمان را بر عهده دارد. گروه گلوبال فاند آخرین مرحله تخصیص بودجه خود را هم به پایان رساند اما بخش اعظم پول‌های اهدایی همچنان بلااستفاده باقی ماند.
مقامات این گروه تاكید می‌كنند كه همه چیز خوب پیش می‌رود: هزینه‌ها همیشه كمتر از تعهدات هستند و پول تنها در صورتی خرج می‌شود كه موثر واقع شود. اما متخصصانی چون جوزف دوایر از یك مركز مشاوره در آمریكا به نام منیجمنت ساینسز فورهلث می‌گوید وضعیت رقت‌بار خدمات بهداشتی- درمانی در كشورهای فقیر دلیل اصلی فاصله بین آنچه باید انجام شود و آنچه هزینه می‌شود است. ژولین شوایترز از بانك جهانی می‌گوید كمبود وسایل و نیروی انسانی در خدمات بهداشتی درمانی داخلی كشورها منعكس كننده «سد بزرگ بر سر راه كمك‌ها» است.
اما كنون ممكن است كمك‌های بادآورده شرایط را بدتر كند. گردن كاسالو از یك مركز خیریه در آمریكا به نام سوجو مشاهده كرده است كه مراكز مستقل كشورهای ثروتمند بیشتر تمایل دارند استعدادهای پزشكی خود را معطوف به بیماری‌های رایج و مشكلات بهداشتی- درمانی مد روز كنند و نه تامین دارو برای مقابله با اسهال و عفونت‌های دستگاه تنفسی كه عامل اصلی مرگ كودكان است.
لوری گارت از مركز تحقیقات كانسیل آن فارین ریلیشنز نگرانی متفاوتی دارد. نگرانی او از این است كه تلاشهای ضدفساد مالی پرداخت‌كنندگان كمك‌ها را دچار وسواسی در این مورد كرده است و موجب شده است آنها اغلب اهداف كوتاه مدت بی‌معنایی را برای خود تعیین كنند.
حاصل چرخه‌ای بی‌پایان از جلسات و دستور‌العمل‌ها است. تمركز شدید بر فرایند و اهداف، انعطاف‌پذیری و خلاقیت یا استفاده از مزیت استفاده از مراكز داخلی كشورها را كاهش می‌دهد. گارت می‌افزاید: در كشورهای فقیر «ما اغلب بخش خصوصی را با پرداخت‌های ناچیزمان مورد اهانت قرار می‌دهیم.» بسیاری از شركت‌های بزرگ داخلی و یا چند ملیتی در آفریقا و آسیا كه با هزینه‌های نیروی كار ناسالم دست و پنجه نرم می‌كنند، هم اكنون ضوابط بهداشتی خلاقانه‌ای برای خود ارائه داده‌اند.
این ضوابط در ابتدا با یك تلاش ساده علیه بیماری ایدز در شركت‌های معدنی چون انگوامریكن آغاز شد و اكنون بسط و توسعه یافته است. اچ‌اس‌بی‌سی كه یك بانك بین‌المللی پایه‌گذاری شده در لندن است، به تازگی برنامه‌ای برای بهبود وضعیت بهداشت و سلامت عرضه‌كنندگان و مشتریان خود ارائه كرده است. ماراتون، یك شركت انرژی آمریكایی، در بخشی از گینه كه پروژه بزرگ گاز مایع طبیعی خود را در دست دارد، در مبارزه با بیماری مالاریا كمك كرده است. این اقدام ماراتون موجب پیشگیری از ابتلای ۱۵۰۰۰۰نفر به این بیماری در سال اول و صرفه‌جویی ۶درصد از درآمد سالانه‌ای شد كه مراكز داخلی این كشور صرف تهیه داروهای ضدمالاریا می‌كردند.
در بخش آموزش هم، بخش خصوصی و مراكز داوطلب بهتر از برنامه‌های دولتی كار می‌كنند. یك مركز بین‌المللی كه در زمینه دسترسی برابر به مراقبت‌های بهداشتی فعالیت‌ می‌كند، صدها تن از كاركنان بخش مراقبت‌های بهداشتی را در آسیای جنوب شرقی تحت آموزش قرار داد. مركز دیگری در كنیا به نام هلث استور به پرستاران و كاركنان جامعه بهداشت و درمان كمك كرده است تا كلینیك‌های انتفاعی متعددی را تاسیس كنند. این مراكز ارائه دهنده خدمات به بیمارانی هستند كه به خدمات دولتی دسترسی ندارند. مركز خیریه بیل‌كلینتون نیز كمك كرده است كه هزینه تهیه داروهای ضدبیماری ایدز كاهش یابد.
مركز خیریه دكتر كاسالو، به كارآفرینان محلی آموزش سنجش بینایی ارائه می‌دهد. این مركز لنز عینك را با هزینه یك دلار تولید می‌كند و آن را ۲دلار می‌فروشد. دارندگان فرانشیز آنها را ۳دلار می‌فروشند. دكتر كاسولو می‌گوید سوددهی به معنای ثبات است. آموزش‌های به سبك غربی، در تئوری مراقبت‌های بهداشتی با كیفیت بالاتری را ارائه می‌دهند. اما در عمل بیش از حد گران هستند.
آنچه كشورهای فقیر به آن نیازمندند، تعداد زیادی از افرادی است كه با انعطاف‌پذیری و به سرعت، در سطوح پایین‌تر مهارتی، آموزش ببینند. احتمال بیشتری وجود دارد كه كاركنانی كه به این شیوه آموزش می‌بینند، در روستاهایی كه به آنها نیاز است، بمانند.
چنین ایده‌هایی می‌تواند ضعیف‌ترین نظام‌های بهداشتی-درمانی جهان را به نظام‌هایی بهتر و محیرالعقول‌تر تبدیل كند اگر و فقط اگر موج كنونی كمك‌های ثروتمندان به فقرا آنها را به نابودی نكشاند.

مترجم: شادی آذری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد