نگاهی به جاذبه‌های گردشگری شهرستان خمین

شهرستان خمین با ‪ ۲۳۹۶‬كیلومتر وسعت در جنوب غرب استان مركزی ، زادگاه بزرگ معمار انقلاب اسلامی است كه هم به دلیل انتساب به نام حضرت امام (ره) و نیز وجود مناطق زیبا جذابیت خاصی برای گردشگران داخلی و خارجی دارد. این شهرستان دارای دشتهای پهناور زیبا و كوههای متعدد با قلل پوشیده از برف ، همچنین آبشارهای دیدنی ناشی از ذوب برف و یخ، مناظر زیبایی‌را مقابل چشمان هر بیینده‌ای قرار داده‌است. وجود متبرك ‪ ۳۶‬امامزاده‌و مكانهای مذهبی و در عین حال تاریخی ، میهمانان این خطه و عاشقان ولایت را نیز از سویی به زیارت می‌طلبد. مناظر طبیعی در روستاهای شهرستان خمین ، نگاه هر دوست دار طبیعت را به شدت مجذوب خود می‌كند.
▪ بیت قدیمی حضرت امام خمینی (ره)
مهمترین اثر تاریخی كه موجب سفر گردشگران و میهمانان زیادی به خمین می‌شود، خانه قدیمی و تاریخی حضرت امام خمینی (ره) در مركز این شهر است. منزل پدری امام راحل در خمین ، قلعه تدافعی بوده كه هنگام حمله اشرار و غارتگران ، محلی امن برای اهالی بی‌دفاع محسوب می‌شده‌است. سبك ساختمان‌سازی این خانه مربوط به عصر قاجار است و قدمت آن به حدود ‪ ۱۷۲‬سال می‌رسد كه در مجموعه این بیت پنج خانه بزرگ و یك خانه كوچك است. امام خمینی (ره) در سال ‪ ۱۲۸۱‬هجری شمسی در پنج دری مشرف به حیاط بزرگ كه درهای آن رو به غرب باز می‌شوند متولد شده‌است. قسمت اصلی ساختمان بیت ، دارای یك ورودی اصلی شامل هشتی راهروی ارتباطی یا زیرطاقی ، اندرونی ، بیرونی و محل نگهداری حیوانات و یك باغ كوچك بوده است.
▪ مسجد جامع
مسجد جامع خمین واقع در انتهای بازار این شهر به مساحت سه هزار مترمربع با دو سبك معماری قدیم و جدید بنا شده‌است. بافت معماری قسمت قدیمی مسجد بیش از یك متر در عمق زمین احداث شده‌و سقف نیز به صورت ضربی با آجر قرمز و نخودی ساخته شده‌است. بافت كالبدی این مسجدطوری طراحی شده است كه در زمستان هوای داخل آن گرم و در تابسان خنك و مطبوع است. برای ورود به داخل مسجد جامع خمین ، باید چند پله را به سمت پایین طی كرده و سپس به فضای داخلی وارد شد.
▪ قلعه سالار محتشم
قلعه "سالار محتشم" توسط مرحوم "میرزا علی‌خان كمره‌ای " معروف به سالار محتشم ساخته شده‌است و تاریخ ساخت آن به اواسط دوره قاجاریه می‌رسد. این بنای تاریخی در محله قدیمی شهر"قلعه" واقع شده است و شامل یكهزار مترمربع عمارت‌های اشرافی و بزرگ در درون یك باغ است. جلوی اتاق‌های این بنا یك ایوان بزرگ قرار دارد كه از دو طرف بوسیله پله به حیاط ارتباط دارد. نمای بیرونی ساختمان اصلی دارای ستونهای گچبری شده و زیبا ، همچنین سر درهای مزین شده بسیار جلب توجه می‌كند. آمدن میرزا كوچك خان جنگلی به این قلعه برای گرفتن كمك ، حمله اشرار به خمین و دفاع و مقابله با آنها از جمله رویدادهای تاریخی است كه این مكان تاریخی شاهد بوده‌است. قلعه‌سالار محتشم خمین با قدمت ‪ ۱۲۰‬سال مربوط به اواخر دوره قاجاریه در حال حاضر در تملك میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی است. طرح و ساختار قلعه و عمارت براساس فرهنگ معماری ایرانی استوار شده است بطوریكه می‌توان عناصر معماری تاریخی همچون گوشواره ، سردابه ، ایوان و گرمخانه را در آن مشاهده كرد.
این عمارت شامل یك بخش شبستانی و یك بخش اعیان‌نشین در پایین و یك بخش اعیان‌نشین در طبقه فوقانی است.
▪ قلعه‌های تدافعی خمین
در سنوات گذشته كه تاخت و تاز اشرار و دشمنان وجود داشته‌است ، مردم هر دیار و حتی روستاها برای دفاع و در امان ماندن از آزار مبادرت به ساختن دژ یا قلعه‌های نظامی امنیتی می‌كردند تا از این طریق مورد حمله غافلگیرانه قرار نگیرند. حدود ‪ ۱۱۷‬باب از این نوع قلعه‌ها در خمین شناسایی شده‌است كه در مجموع ‪ ۳۶۸‬برج دیدبانی و تدافعی نیز داشته‌اند.
▪ كوه بوجه (سلطان)
یكی دیگر ار تفرجگاهای شهر خمین كوه بوجه است ، بوجه به معنای " برنده سیاهی‌ها " یعنی تیغ آفتاب ، در ظاهر كوهی كوچك و تك افتاده و شبیه به یك زنگوله بزرگ در وسط دشت خمین است. این كوه كوچك همواره با شادی و غم مردم خمین شریك بوده‌است ، حمله اشرار معروف به رجبعلی ، و پناه بردن زن و بچه‌ها به بوجه و دفاع در فراز كوه از نمونه‌های آن است. " كوه‌بوجه یا بوجه‌سلطان" در جنوب شهر خمین قرار دارد و شهرت آن نه به دلیل جثه فیزیكی ، بلكه به سبب مكانی برای بروز برخی رفتارهای فرهنگی مردم این منطقه‌است. بوجه ، تفرج گاهی زیبا برای گذراندن اوقات فراغت و محل گردآمدن اهالی خمین و روستاهای نزدیك در ایام مختلف بخصوص ‪ ۱۳‬نوروز است. این كوه با تمام كوچكی و دورافتادگیش از دایره كوههای اطراف ، دارای پوشش گیاهی كوهستانی و متفاوت با دشت اطرافش است. در این پوشش گیاهی نوعی لاله كوچك قهوه‌ای مایل به سیاه، لاله سرخ و زرد، زنبق كوهی ، انواع گل حسرت ونوروزك ، گونه‌هایی ازكلاغك ، هوم ، گل ماهور، میخك ، گونه‌های نعناییان و خواجه‌باشی وجود دارد.
▪ امامزاده محمد مالك
بقعه‌متبركه " محمدابن مالك اشترنخعی" فرزند سردار بزرگ حضرت علی (ع) واقع در روستای " گوشه محمدمالك" نیز از دیگر دیدنیهای شهرستان خمین است كه هر ساله و بخصوص سیزدهم نوروز جمع زیادی از مشتاقان و ارادتمندان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (س) را به سوی خود فرا می‌خواند.
▪ امامزاده ریحان
امامزادگان "عبدالعلی" در روستای ریحان از نوادگان امام سجاد(ع) و بی‌بی خدیجه خاتون در روستای حشمتیه دختر امام موسی كاظم (ع) از میان سایر امامزادگان این شهرستان از توجه بیشتری برخوردارند.
▪ قلمستان روستای گوشه محمدمالك
قلمستان روستای گوشه محمد مالك از جمله مناظر بسیار زیبایی است كه در كوهپایه این روستا یكی از تفرجگاههای زیبای خمین را پدید آورده است. با گرم شدن هوا انبوه درختان سرو در كنار رودخانه، این تفرجگاه محلی را زیبا و جذابتر می‌كند. شهرستان خمین با دو بخش و دو شهر در جنوب غربی استان مركزی ، ‪ ۱۳۰‬هزار نفر جمعیت دارد.

منبع : روزنامه تفاهم