پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

غیاث‌الدین جمشید کاشانی


جنسیت: مرد
نام پدر: مسعودبن محمود
تولد و وفات: ( ... - ۸۴۰ - ۸۳۲) قمری
محل تولد: ایران - اصفهان - کاشان
شهرت علمی و فرهنگی: ریاضیدان و منجم
پس از فراگیری دانش‌های زمان و انجام کارهای نجومی در زادگاه خود ، به دعوت الغ ‌بیگ ، به سمرقند رفت و در زمرۀ بزرگ‌ترین منجمانی درآمد که در خدمت الغ بیگ به رصد و تحقیقاتت نجومی مشغول بودند. غیاث‌الدین به دستور او به همراه معین‌الدین کاشی مأمور بنا گذاشتن رصدخانه سمرقند شد. وی مخترع کسور اعشاری است و از دیگر کارهای نجومی او تهیه و تدوین "زیج خاقانی" ، به فارسی ، است که در آن "زیج ایلخانی" خواجه نصیرالدین طوسی را به‌ دقت تحلیل و تصحیح و تکمیل نمود. غیاث‌الدین در سمرقند درگذشت. از آثار وی: "مفتاح‌الحساب" ، و مختصر آن "تلخیص‌المفتاح" ، و شرح آن "تنویرالمصباح فی شرح تلخیص‌المفتاح"؛ "سلّم‌السماء" ، در استخراج ابعاد زمین و ستارگان ، که به‌نظر آقا بزرگ تهرانی همان "الابعاد و الاجرام" او است؛ "نزههٔ‌الحدائق" ، در بیان طرز عمل ابزار "طبق‌المناطق" موسوم به "جام جمشید" که خود برای شناخت و تقویم ابعاد ستارگان اختراع کرده بود؛ "الالحاقات‌العشرهٔ" ، در ذیل "نزههٔ‌الحدائق"؛ "المحیطیهٔ" ، در نسبت قطر به محیط.
منبع : مطالب ارسالی