فرهنگ زباله و زباله فرهنگ

جمع‌آوری زباله‌های شهری یکی از ضروریات مدیریت شهری محسوب می‌شود و عملیات اجرائی صحیح و مناسب آن می‌تواند در پاکیزگی و زیبائی شهرها نقش مهمی را ایفا کند. یکی از اولویت‌های اساسی در این موضوع مشارکت همگانی مردم جهت جمع‌آوری زباله‌ها است.مردم باید با فرهنگ گذاشتن به‌موقع زباله‌ها در خارج از منزل عادت کنند که هم کارمندان شهرداری وظیفه خود را به‌درستی انجام دهند و هم هزینه اضافه بر سیستم تحمیل نشود.مهندس وحید پرتوئی، مهندس شهرسازی در این‌باره می‌گوید: شهرداری در تمام کشورهای پیشرفته دنیا، تمامی فعالیت‌های شهری را تحت کنترل دارد. در این کشورها، شهرداری توسط مردم اداره می‌شود. به‌گونه‌ای که شهردار، با رأی مردم انتخاب شده و در تمامی مراحل اجرائی و فعالیت‌های شهری مردم نقش ناظر را ایفا می‌کنند. از سوی دیگر به‌دلیل اینکه مردم باید برای کارهای شهری و انجام فعالیت‌ها، مالیات پرداخت کند. اما در ایران وضعیت این‌گونه نیست. مردم هنوز فرهنگ شهرنشینی را فرا نگرفته‌اند. آنان هنوز نمی‌دانند که زندگی شهری چه شاخصه‌هائی دارد و چگونه باید در شهر رفتار کرد؟!
وی درباره جمع‌آوری زباله‌های شهری می‌افزاید: یکی از شاخصه‌های مهم مدیریت شهری بحث جمع‌آوری و دفن زباله‌ها است که بسیار هم هزینه‌بر است. شهرداری اعلام کرده که زباله‌ها رأس ساعت ۹ شب جلوی در منازل باشد اما در بسیاری از موارد و حدود ۵۰ درصد می‌بینیم که شهروندان این‌کار را انجام نمی‌دهند و انتظار دارند که شهری پاکیزه و تمیز و به‌دور از آلودگی داشته باشند.مهندس سلیمی، مدیرعامل سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران نیز می‌گوید: هر ساله ۴۰ درصد هزینه‌های تحمیلی به سازمان خدمات موتوری شهرداری به‌دلیل عدم تحویل به‌موقع زباله‌ها از سوی شهروندان است. باید در نظر داشت که تحویل به‌موقع زباله، حدود یک‌سوم هزینه‌های جمع‌آوری و حمل زباله را کاهش می‌دهد.وی می‌افزاید: در حال حاضر روزانه هفت‌هزار تن زباله در تهران تولید می‌شود. این میزان در ماه‌های پایانی سال به‌دلیل خانه‌تکانی‌های سال نو به مرز هفت‌هزار و ۴۰۰ تن نیز می‌رسد. یکی از مشکلات اساسی شهرداری در زمینه حمل و جمع‌آوری زباله‌ها، به‌موقع قرار ندادن زباله‌های خانگی است. برخی از خانواده‌ها به‌جای اینکه زباله‌ها را ساعت ۹ شب بیرون قرار دهند، هر ساعتی که می‌توانند، زباله را در معابر قرار می‌دهند. این موضوع باعث می‌شود که گشت‌های موتوری و ماشین‌های حمل زباله تا صبح در خیابان‌های شهر، مشغول جمع‌آوری زباله باشند،
سلیمی با تأکید بر اینکه ۳۰ درصد زباله‌ها در طول روز جمع‌آوری می‌شود می‌گوید: در حالی‌که نیروی انسانی و ماشین‌آلات کافی برای جمع‌آوری زباله‌ها شب‌هنگام در نظر گرفته شده، به‌دلیل بی‌دقتی شهروندان، یک‌سوم نیروها و امکانات باید صرف جمع‌آوری زباله در روز شود.وی در ادامه بیان می‌کند: در حال حاضر ۹۵ درصد پیمانکاران مناطق، از قانون ممنوعیت حمل زباله با خودروهای روباز در تهران تبعیت کرده و فعالیت آنان منظم شده است. فقط پنج درصد پیمانکاران به‌دلیل تعمیرات، مشکلات مالی و نداشتن ماشین مناسب این قانون را هنوز اجراء نکرده‌اند. البته به این پیمانکاران یک ماه فرصت داده شده تا نسبت به مسقف کردن خودروهای حمل زباله منطقه تحت پوشش خود اقدام کنند و پس از پایان مهلت داده شده، با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد. البته طی دوماه گذشته موارد بسیاری مشاهده شده که ماشین‌های حمل زباله، روباز بوده و اثری از ماشین‌های حمل زباله روبسته نبوده است. این موارد بیشتر در مناطق محروم و سطح پائین شهر مشاهده شده است.
سازمان شهرداری سود بازیافت می‌دهد
سازمان شهرداری و دهیاری‌های کشور برای پرداخت سود و کارمزد وام بانکی به شهرداری‌ها و بخش خصوصی سرمایه‌گذار در امر بازیافت و تفکیک از مبدأ پسماندهای شهری اعلام آمادگی کرد.
این سازمان با استناد به ماده ۳۳ قانون برنامه چهارم توسعه و با توجه به موافقتنامه امضاء شده بین سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با عنوان ”مطالعه و یارانه سود تسهیلات بازیافت از مبدا پسماندهای شهری می‌کند.پرداخت بخشی از سود و کارمزد مربوط به وام اخذ شده از بانک‌های عامل مورد تأیید نظام بانکداری کشور به شهرداری‌ها و بخش خصوصی مرتبط با بازیافت، از محل اعتبارات ملی انجام می‌شود. البته اعتبارات این بخش ترجیحاً به پروژه‌های مشارکتی شهرداری و بخش خصوصی تعلق می‌گیرد.

فرهاد اسماعیلی

منبع : روزنامه اعتماد