آینده اصلاح طلبان

اصلاحات پروسه تدریجی و مسالمت آمیز برای اصلاح قوانین و روش های اجرایی جهت رسیدن به توسعه پایدار است که با توجه به شرایط زمانی صورت می گیرد. در ایران از زمان امیر کبیر پروسه اصلاحات شروع شد و در دوره مشروطیت به پیروزی رسید ولی به دلیل مخالفت برخی تندروها به شکست انجامید و منجر به ظهور نظام دیکتاتوری شاهنشاهی گردید. در سال ۱۳۵۷ اصلا حات به صورت بنیادی و عمیق اتفاق افتاد که همان پیروزی انقلا ب بود ولی به دلیل بروز جنگ با عراق مسکوت ماند. بعد از اتمام جنگ دولت سازندگی آقای رفسنجانی اصلا حات را پیگیری کرد ولی به مطالبات نسل جوان و روشنفکران توجه چندانی نکرد تا این که همان نسل منتقد آقای رفسنجانی پدیده دوم خرداد و پیروزی آقای خاتمی را پدید آوردند. هواداران اصلا حات در خرداد ۷۶ عمدتا از اقشار تحصیلکرده، دانشجویان، جوانان و روشنفکران بودند. حامیان دولت اصلا حات با شرکت گسترده در انتخابات شورای اول و مجلس ششم به حمایت قاطع خود از دولت آقای خاتمی ادامه دادند. دیری نپایید به دلیل ضعف درونی جبهه اصلا حات و قدرت مهاری جریان محافظه کار، اصلا حات نیمه کاره ماند و اصلا ح طلبان یکی پس ازدیگری از قدرت رانده شدند. دولت اصلا حات آقای خاتمی توفیقاتی داشت ولی نتوانست به انتظارات نسل جوان پاسخ دهد و حاصل آن ظهور دولت آقای احمدی نژاد گردید. اصلاح طلبان که روزگاری هواداران زیادی را بر سر صندوق های رای گیری بسیج می کردند در سال ۸۵ و ۸۶ موفق به بسیج هواداران خود در انتخابات شورای سوم ومجلس هشتم نشدند.
این که تفکر اصلا ح طلبی بهترین شیوه برای یک نظام سیاسی است شکی نیست اما اصلا ح طلبان فعلی با استراتژی کنونی قادر به پیشبرد اهداف اصلا حات نیستند به همین دلیل هواداران اصلا حات امید چندانی به موفقیت اصلا ح طلبان فعلی ندارند. اصلا ح طلبان برای اینکه بتوانند گفتمان اصلا ح طلبی را در جامعه احیا کنند و پروسه اصلا حات را پیش ببرند نیاز به اصلا حات گسترده در جبهه اصلا حات دارند در غیر این صورت توفیقی نخواهند داشت. مهمترین تغییرات در درون جبهه اصلا حات برای پیشبرد اهداف اصلا حی در جامعه عبارتند از:
۱) ادغام احزاب کوچک اصلاح طلب و تشکیل ۳ حزب قدرتمند با استراتژی مشخص مثلا سوسیال دموکراسی یا لیبرال دمکراسی و...
۲) بازسازی جبهه اصلا حات و استفاده از نیروهای جدید در کادر رهبری; آقایان اکبر اعلمی، عبدالله نوری، هاشم آقاجری، محسن کدیورو ... گزینه های خوبی برای شورای رهبری اصلا حات هستند. برخی از سران اصلاحات نیاز به بازنشستگی دارند.
۳) تمام تصمیمات جبهه اصلا حات به صورت مشارکتی اخذ گردد و تصمیم گیری خارج از محدوده چند حزب باشد. اصلا ح طلبان خارج از جبهه اصلا حات نیز در تصمیم گیری ها نقشآفرین باشند. ضعف مدیریتی در جبهه اصلا حات کاملا مشهود است.
۴) اصلاح طلبان از تمام گروه ها و نیروهای معتقد به دموکراسی یارگیری کنند و دایره خودی ها را به تمام ملت و ایرانیان مقیم خارج از کشور سرایت دهند. فعالیت های مدنی و پیگیری مطالبات مردم بهتر از ورود به قدرت است.
۵) جبهه اصلاحات برنامه مدون برای ریشه کنی فقر، اصلا حات قضایی، مبارزه با فساد و عدالت گستری تدوین نماید. مردم به شعار رای نخواهند داد. مطالبات نسل جوان ایجاد شغل، گسترش آزادی های فردی و تقویت هویت ملی است.
۶) اصلاح طلبان روش های مبارزات سیاسی خود را تغییر دهند تا محافظه کاران را وادار به اطاعت از قانون کنند. اجتماعات مسالمتآمیز (طبق قانون اساسی)، درخواست رفراندوم و اصلاح قانون انتخابات برای حفاظت از آرای مردم در صندوق های رای گیری موثر اند. فعالیت های مدنی جبهه اصلاحات ضعیف است و برخی مدعیان اصلاحات عملا رفتار محافظه کاران را تکرار می کنند. اصلاح طلبان با دانشجویان، زنان روشنفکر، روحانیون نواندیش، معلمان و کارگران پیوند مستحکمی برقرار نمایند.
۷) تنوع آرا و تکثرگرایی از گفتمان اصلاح طلبی است که متاسفانه برخی اصلاح گرایان به آن پایبند نیستند و باعث دلسردی هواداران به ویژه روشنفکران می گردند.
۸) جبهه اصلاحات برای تاسیس یک شبکه رادیو تلویزیونی اقدام کند و برای ارتباط با بدنه اجتماع از روش های جدید استفاده نماید.
۹) برخی اصلاح طلبان با پیروی از محافظه کاران انحصارگرا گروه های اصلاح طلب را به تندرو و میانه رو تقسیم می کنند و باعث بروز شکاف در جبهه اصلاحات می گردند. در اردوگاه اصلاح طلبان تنوع عقاید و تکثرگرایی یک فرصت است.
۱۰) گروه ها و شخصیت های اصلی اصلاح طلب باید در رفتار شخصی و اجتماعی خود دموکراتیک باشند تا الگویی برای جامعه باشد. برخی نهادهای فعلی حامی جبهه اصلا حات فاقد ساختار دموکراتیک در درون تشکیلا ت خود هستند مثلا خانه کارگر که یک نهاد صنفی است اولا کاملا رفتار سیاسی دارد ثانیا فاقد رفتار دموکراتیک است. معمولا دبیر کل خانه کارگر در اختیار یک نفر است و گردش در نخبگان وجود ندارد. حدود ۷ میلیون نفر کارگر در کشور وجود دارد که بایستی اتحادیه ها و سندیکاهای مستقل کارگری برای پیگیری مطالبات خود به وجود آورند و از حقوق کارگران دفاع نمایند.
۱۱) برخی از اصلا ح طلبان که قادر به حل اختلافات درونی خود نیستند به اتاق فکر بروند تا بیش از این جریان اصلا ح طلب را با مشکلا ت مواجه ننمایند.
۱۲) اصلاح طلبان بایستی در خصوص سیاست خارجه نیز موضع شفاف اتخاذ نمایند. متاسفانه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در بسیاری از مسائل منفعل عمل می کند ونیاز به تجدید ساختار دارد.
به طور کلی ضعف مدیریتی، انحصارگرایی، عدم توجه به مطالبات قشر جوان و اختلافات درونی جبهه اصلا حات باعث دلسردی هواداران اجتماعی اصلاحات شده است و اصلا ح طلبان برای افزایش اعتماد هواداران نیاز به تغییر استراتژیکی دارند. امروزه بسیاری از اصلاح طلبان در خارج از جبهه اصلا حات هستند و فعالیت سیاسی و اجتماعی گسترده تری نیز دارند. جبهه اصلاحات از توان لا زم برای جذب آنان برخوردار نیست مثل اغلب تشکل های دانشجویی، ملی گرایان و...
اصلاحات نیاز به بازتعریف و گسترش کمی و کیفی تشکیلاتی دارند در غیر این صورت جریان جدیدی تحت عنوان جنبش اصلاحات دموکراتیک یا نهضت دموکراسی خواه متولد خواهد شد. نخبگان و جوانان غیور ایرانی بیش از این منتظر دعوای درونی اصلا حات نخواهند ماند.

نویسنده : دکتر عباس حاتمی

منبع : روزنامه مردم سالاری