ثبت جهانی پاسارگاد و دیپلماسی ایران

ثبت پاسارگاد، فرصتی را در اختیار ایران قرار داده که یک بار دیگر از منظری متفاوت توجه افکار عمومی جهان را به خود جلب کند. منظری که ایران به حق شایسته آن است و آن سرزمین قدسی، فرهنگی، تاثیر گذار در تاریخ بشر است. در هنگام جنگ ،اتم، نقض ‌حقوق بشر و ... طرح نام ایران به عنوان خاستگاه کورش منادی حقوق انسان ها و پادشاه عدالت گستر و پیشرو در صنعت و فرهنگ در افکار عمومی جهان فرصتی را در اختیار قرار داده که بدون هزینه و دادن امتیاز می توان از آن بهره های فراوان گرفت. مشروط بر آن که به جنبه های مختلف آن آشنا شویم و بدانیم که میراث فرهنگی، مرده داری نیست. میراث فرهنگی پاسداشت قرن ها و هزاره ها تلاش انسان های این سرزمین و اهتمام آنان به فرهنگ، ادب و مداراست. تجربه های ما ایرانیان تجربه هایی است که اکنون مغرب زمین قصد دارد بسیاری از آنهارا به عنوان دستاورد دنیای مدرن به ما ارایه و عرضه نماید. در حالی که ما خود از داشته های خود غافل و بعضا در تلاشیم تا از آنان نامی باقی نماند. حال چرا این گونه است. خود نیز نمی دانیم.
ایران ایستاده در چهار راه جهان، در هزاره ها محل تلاقی فرهنگ ها، تمدن ها و انسان های گوناگونی بوده است و عجیب نیست که در طول تاریخ از تجربه همه اقوام جهان بهره برده و بر همه آنها تاثیرات فراوان نهاده است. هیچ کشوری نیست که با ایران فصل مشترک فرهنگی نداشته باشد. و این اشتراکات است که ما را سالیان دراز در برابر حوادث حفظ نموده است. ما حرف همه مردم جهان را می فهمیم و همه حرف ما را می فهمند. اگر فصل مشترکات فرهنگی خود و تاثیر و تاثرات متقابل آنها را بشناسیم، در معامله و گفت و گو با جهانیان هیچ گاه منزوی و دچار لکنت زبان نمی شویم. هیچ گاه لازم نیست در ارتباطمان با جهانیان گرز گران بکشیم یا دندان تیز به ما نشان دهند. آن قدر داشته های فرهنگی این سرزمین غنی و افتخار آمیز است که کافی است خود، آنها را درست بشناسیم، به آنها بها بدهیم و به بارور شدن شان همت گماریم. آن گاه می توانیم از آنها در تعامل با جهانیان به بهترین وجه و نیکوترین صورت استفاده کنیم.
پاسارگاد مثال بسیار نزدیکی است. در مجمع عمومی میراث جهانی که هم اکنون در چین برپاست، زمانی که نوبت به پرونده پاسارگاد رسید نامی آشنا برای همه شرکت کنندگان بود. هیات ایرانی تلاشی برای معرفی کورش نکرد،بلکه آنچه هیات ایرانی ماه ها و سال ها بر آن همت گمارده و پرونده ثبتی آن را آماده کرده بود، در کوتاه ترین زمان ممکن و با کمترین بحث و بیشترین آرا یعنی صد در صد آرا به میراث جهانی پیوست. جالب اینجاست که در همین جلسه نه ایران که سایر جهانیان پیشنهاد نمودند که در ثبت پاسارگاد جنبه قدسی و معنوی آن نیز لحاظ شود تا از آثار بسیار مهم میراث جهانی باشد که هم دارای جنبه های فرهنگی تاریخی است و هم دارای بار معنوی و قدسی. و پرونده ثبتی پاسارگاد آنقدر برای جهانیان آشنا و دارای وجوه فرهنگی مشترک با آنهاست که ثبت آن گویی که ثبت میراث فرهنگی مشترک همه جهان است، تا آنجا که رییس کمیته میراث جهانی یونسکو در نامه ای خطاب به رییس هیات ایرانی شرکت کننده می نویسد: «ثبت پاسارگاد در فهرست میراث جهانی باعث افتخار و اعتبار این فهرست شد.»
با این همه داشته های غنی فرهنگی، دستگاه دیپلماسی ایران نباید دنبال استفاده از ابزارهای دیگر باشد. اگر از امروز دست اندرکاران دیپلماسی ایران به آشنایی عمیق با داشته های فرهنگی ایران فرا خوانده شوند و دستگاه های متولی بازی در عرصه سیاست توجه کنند که این داشته ها کدامند و به چه کار می آیند، صد البته در عرصه جهانی دستاوردهای شگرفی را نصیب ایرانی خواهند کرد.

دکتر مجید باقرنژاد

منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی