دزد در کمین کودکان

هنوز هق‌هق می‌كرد. به سكسكه افتاده بود و اشك‌هایش بند نمی‌آمد. هی بغضش را فرو می‌خورد و دوباره به گریه می‌افتاد. رد خون‌مردگی و التهاب، گردن لاغرش را كبود كرده بود. از گردنبند طلای سارا كوچولو حالا فقط ردی از خون‌مردگی باقی مانده بود؛ ردی كه نمی‌گذاشت اشك‌های سارا بند بیاید.
همه چیز در یك چشم برهم زدن اتفاق افتاده بود. موتورسوار گردنبند طلای سارا كه آویزش یك گل لاله بود را، از گردن او بیرون كشیده بود. النگوی نازك سارا هم در دستان مرد موتورسوار شكسته بود. از آن روز به بعد، زبان سارا می‌گیرد و نمی‌تواند به درستی كلمات را ادا كند، اگر چه سارق پشت میله‌های زندان است.
به‌عنوان فردی كه ریاست اداره اجتماعی پلیس آگاهی كشور را برعهده دارد، بارها شاهد چنین وقایعی بوده‌ام. این تازه روی خوش سكه است. سارق در بسیاری از موارد برای اینكه شناسایی نشود و در كارش موفق شود، كودك را به مكان خلوتی می‌كشاند و ممكن است علاوه بر سرقت، اتفاقات ناگوار دیگری نیز رخ دهد كه هیچ‌‌گاه فرصت جبران آن وجود نداشته باشد. اذیت و آزار كودك به وسیله سارق می‌تواند باعث صدمات روحی و روانی به كودك شود كه آثار آن تا پایان عمر باقی خواهند ماند. اگر چه تعداد سرقت از كودكان بسیار كم است اما به دلیل تاثیرات مخربی كه بر روح و روان كودك دارد باید مورد توجه قرار گیرد.
● باز هم معضلات فرهنگی
▪ دكتر محمد رسولی آزاد، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه می‌گوید: <ریشه این مسایل در رواج فرهنگ غلط چشم و هم‌چشمی است كه در جامعه گسترش پیدا كرده است. خانواده‌ها از روی ناآگاهی برای دختر بچه‌های كم‌سن و سال خود كه حتی توان دفاع در برابر كوچك‌ترین تهدید را هم ندارند، زیورآلات تزیینی مثل النگو، دستبند و گردنبند می‌خرند و بدون اینكه فكر كنند كه اجناس قیمتی باعث جلب توجه سارقان می‌شود، كودكان را در محل‌های عمومی رها می‌كنند.> او می‌گوید: <كشور ما در حال طی كردن دوران‌گذار است و بسیاری از مشكلات و پدید آمدن انواع بزهكاری‌های اجتماعی، نیازمند كنترل فرهنگ عمومی است. وقتی ما به مرحله‌ای برسیم كه خانواده‌ها به آگاهی نسبی برسند، به یقین شاهد پایین آمدن جرم خواهیم بود.>
در فصل تابستان به دلیل اینكه حضور كودكان در فضاهای عمومی بیشتر می‌شود، سرقت از كودكان افزایش می‌یابد. به همین دلیل خانواده‌ها باید بیش از پیش مواظب كودكان خود باشند. اگرچه خانواده‌ها از روی علاقه و محبتی كه به فرزندان خود دارند، سعی می‌كنند كه به تمام خواسته‌های فرزندان خود پاسخ گویند اما به همراه داشتن كالاهای گران‌بها، كودكان را به طعمه‌ای در دام سارقان تبدیل می‌كند و خطرپذیری آنها را افزایش می‌دهد و موجب آسیب به كودكان می‌شود. اگر می‌خواهید فرزندان شما به طعمه تبدیل نشوند، به كودكان‌تان اجازه ندهید همراه با زیورآلات و اشیای گرانبها مانند دوچرخه به تنهایی به بازی و تردد در كوچه و خیابان بپردازند.
● به كودكان آموزش دهید
از سوی دیگر، همان‌گونه كه پیش از این اشاره كردم، بعضی از سارقان برای آنكه در كار خود موفق شوند و شناسایی نشوند، كودكان را به محل‌های خلوت می‌كشانند. به همین دلیل لازم است خانواده‌ها شیوه برخورد با افراد غریبه را به كودكان آموزش دهند تا فریب سارقان را نخورده و بتوانند از خود مراقبت كنند.
همه ما مرتب به كودكان خود می‌گوییم كه با افراد غریبه همراه نشوند. اما به راستی این سخنان هشدار گونه به تنهایی كافی هستند؟ آیا فرزندان ما هنگام برخورد با افراد غریبه حرف‌های ما را به یاد می‌آورند؟
اگرچه گفتن این جملات كه <با افراد غریبه جایی نرو>، <با اشخاصی كه نمی‌شناسی، حرف نزن> لازم و ضروری است اما این جملات باید با راهكا‌رهای عملی همراه باشد زیرا كودكان بیشتر از آنكه جملات را به خاطر بسپارند، موقعیت‌ها را به یاد می‌آورند. به همین دلیل لازم است كودكان را با شگردهایی كه سارقان استفاده می‌كنند، آشنا كنید و راه‌های دفاع از خود را به آنان آموزش دهید.
برای بچه‌ها نقش بازی كنید: كودكان موقعیت‌ها را به خاطر می‌سپارند. می‌توانید در نقش یك سارق وارد عمل شوید و جملاتی را به كار ببرید كه سارقان استفاده می‌كنند. سپس واكنش‌های لازم را در برابر این جملات به كودك آموزش دهید. این یكی از آسان‌ترین و موثرترین شیوه‌های آموزشی است.
از عروسك‌ها كمك بگیرید: كودكان به طور معمول با عروسك‌های خود هم‌ذات پنداری می‌كنند. شما می‌توانید از این هم ذات‌پنداری استفاده كرده و با استفاده از عروسك‌ها موقعیت‌هایی را كه به ربودن كودكان منجر می‌شود، بازسازی كنید. به‌طور مثال، موقعیتی را نشان دهید كه یك عروسك كه نقش منفی داستان را بازی می‌كند به عروسكی كه نقش مثبت را بازی می‌كند، پیشنهاد می‌دهد كه برای خوردن آب نبات به داخل ماشین بروند. با این شیوه، عروسكی كه نقش مثبت را برعهده دارد، ربوده می‌شود. سپس بدون آنكه ترس خود را بروز دهید، به كودك آموزش دهید كه بدون اطلاع پدر و مادر خود از افراد غریبه چیزی قبول نكند و سوار خودروی دیگران نشود. بهتر است این بازی هر چند ماه یك بار تكرار شود تا كودك آن را فراموش نكند.
● كودكان و اخبار حوادث
اجازه ندهید كه كودكان‌ شما آشكارا با اخباری كه مرتبط با اذیت و آزار و ربودن كودكان است، روبه‌رو شوند. اثر این امر و تاثیری كه بر روح و روان كودك می‌گذارد، كمتر از كودك‌ربایی واقعی كه برای فرزندتان رخ دهد، نیست. آگاهی بی پرده كودكان شما از اخبار حوادث مرتبط با كودكان می‌تواند موجب ایجاد ترس، اضطراب و كابوس‌های شبانه شود. این به آن معنی نیست كه اجازه ندهید كودك شما از خطرهایی كه او را تهدید می‌كند، آگاه شود بلكه این آگاهی باید به گونه‌ای صورت پذیرد كه كودك دچار ترس بی‌مورد نشود. در مواقعی كه از تلویزیون گزارشی درباره‌آزار و اذیت كودك، كودك‌ربایی، سرقت از كودك و.... پخش می‌شود و كودك شما هم مشغول دیدن آن است، به سرعت كانال را عوض كنید و در موقعیتی مناسب به تعریف ماجرا برای كودك خود بپردازید. تعریف ماجرا باید بسیار خلاصه باشد و از ورود به جزییات بپرهیزید.
فراموش نكنید اخباری كه از طریق رسانه‌ها درباره حوادث مرتبط با كودكان منتشر می‌شود، برای هشدار دادن به شما هستند نه كودكان. این اخبار به ما هشدار می‌دهند كه باید مراقب فرزندان خود باشیم و وظیفه‌ داریم محیطی امن برای زندگی آنها فراهم آوریم.‌
● ۶ توصیه مهم :
ـ وقتی مشغول آموزش دادن به كودك خود از طریق بازی هستید، نكات زیر را به كودك آموزش دهید:
۱) به كودكتان آموزش دهید كه قبل از آنكه دعوت شخصی را برای رفتن به جایی بپذیرد حتما به شما اطلاع دهد. او باید به شما بگوید كه این شخص كیست و تصمیم دارد با او به كجا برود.
۲) به كودكتان آموزش دهید كه بدون آگاهی شما از هیچ‌كس پول، هدیه، مواد خوردنی و... قبول نكند.
۳) به كودكتان آموزش دهید كه سوار ماشین افراد غریبه نشود.
۴) به كودكتان آموزش دهید با كسانی كه دنبال پیدا كردن آدرس هستند، همراه نشود. این یك شیوه مرسوم كودك‌ربایی است.
۵) به كودكتان آموزش دهید كه در مواقعی كه احساس خطر می‌كند، بدون احساس خجالت فریاد بزند و تقاضای كمك كند.
۶) به او آموزش دهید كه پلیس فرد قابل اعتمادی است و در مواقع خطر به او كمك می‌كند..

سرهنگ عبدالله قاسمی

منبع : روزنامه سلامت