۳ مرداد ـ ۲۵ جولای ـ قیام ایرانیان بر ضد حکومت اعراب

در این روز در سال ۶۴۵ میلادی، چند ماه پس از آغاز خلافت عثمان، مردم « ری » كه به تصرف اعراب مسلمان درآمده بود بر ضد حاكم عرب شهر قیام كردند كه این بپاخیزی آنان بعدا به دست سربازان اعزامی «سعد بن ابی وقاص» سركوب شد. در آن زمان هنوز یزدگرد سوم آخرین شاه ساسانی ایران در خاور كشور(خراسان بزرگتر ) مقاومت می كرد.
در همین سال مردم شمال غرب ایران (آذربایجان) نیز بر ضد اعراب مسلمان قیام كردند كه آنان نیز به دست نیروهای «ولید عقبه» سركوب شدند .
چندی بعد استخر (شیراز) نیز كه اعراب را موقتا اخراج كرده بود دوباره به دست نیروهای عرب به فرماندهی «عثمان ابن عاص» افتاد. شهر باستانی استخر بارها بر ضد اعراب مسلمان قیام كرده بود.
در این سال نیروهای عرب باز هم موفق به تصرف مازندران نشدند. سه سال بعد مازندرانی ها كه بعداً بسیاری از آنان به هند مهاجرت كردند و پارسیان (زرتشتیان) هند فرزندانشان هستند حمله دیگر اعراب را در هم شكستند. مردم شمال ایران سالها بعد خودشان داوطلبانه و به تدریج به اسلام گرویدند و پیرو مذهب شیعه شدند تا بازهم زیر بار حكومت مركزی اعراب نروند. در زمان ساسانیان بیشتر افسران ارتش ایران از میان مردان مازندرانی انتخاب می شدند و از میان آنان ، خانواده اسپهبدان مازندران بیشترین افسران را تسلیم ارتش می كرد.
بسیاری از قهرمانان استقلال ایران از جمله مرداویز و دیلمیان از شمال ایران برخاستند و موفق شدند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز