یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

کشف سیاره فراخورشیدی دیگر


کشف سیاره فراخورشیدی دیگر
با استفاده از تكنیك گذر سیارات از مقابل خورشید ، سیاره فرا خورشیدی دیگری كشف شد .
اخترشناسان تا كنون موفق به كشف بیش از صد سیاره فراخورشیدی شده اند. تقریبا در اكثر موارد فاصله سیاره تا ستاره و دوره تناوب این سیارات مشخص شده است اما درمورد جرم آنها تنها محدوده هایی پیش بینی شده است و تعیین جرم دقیق آنها با دقتی مناسب مقدور نیست. علت این امر در آنجا است كه در روشهای معمول، كشف سیاره فراخورشیدی بر اساس رصد و ثبت تغییرات سرعت ستاره مادر انجام می شود. این تغییرات یكی از نتایج اثرات گرانشی سیاره بر مدار ستاره مادر است اما ازآنجا كه ممكن است عوامل دیگری نیز در تغییرات این سرعت ستاره ای نقش ایفا كند تعیین جرم دقیق سیاره ممكن نیست.
اما تا كنون در كشف سیارات فراخورشیدی از روشی استفاده شده است كه می تواند اطلاعات بیشتری از سیاره را در اختیار ما قرار دهد.در این روش هنگامی كه سیاره فراخورشیدی از مقابل قرص ستاره مادر گذر می كند تغییراتی كه در منحنی نوری و همچنین طیف ستاره به وجود می اید محاسبه شده و از طریق آن نه تنها وجود سیاره فراخورشیدی بلكه عناصر جو آن و جرم آن نیز تعیین می گردد. این روش با وجود محاسن فراوانش نقصی اساسی دارد . با كمك این روش قوی (كه حتی دانشمندان امیدوارند با كمك آن و ابزارهای بزرگ، سیارات زمین مانند فرا خورشیدی را كشف كنند) تنها می توان سیاراتی را كشف كرد كه از دید ناظر زمینی دارای گذر باشد. یعنی صفحه مداری آن از دید زمینیان از میان قرص ستاره مادر بگذرد.
اخیرا گروهی از اخترشناسان آلمانی موفق به كشف سومین سیاره فرا خورشیدی با این روش شده اند. آنها این سیاره را حول ستاره ای موسوم به OGL-TR۳ یافته اند. این سیاره كه تنها اندكی از مشتری بزرگتر است تنها نیمی از جرم مشتری را دارد و هر ۵/۲۸ ساعت یكبار از مقابل قرص خورشید عبور می كند .ستاره ماد راین سیاره ستاره ای معمولی و شبیه به خورشید است و فاصله آن با سیاره غول پیكرشتنها ۵/۳ میلیون كیلومتر است.به خاطر نزدیكی زیاد این سیاره كه با كمك طیف نگار تلسكوپ ۲/۸ متری VLT كشف شده است، به ستاره اصلی دمای جو آن به ۲۰۰۰ درجه می رسد و عملا جو آن در مجاورت گرمای سیاره در حال تبخیر شدن است. یلفتن ین گونه سیارات این امید را ایجاد كرده است كه با كمك گرفتن از سیستمهای اپتیك سازگار و تكمیل تداخل سنجی تلسكوپهای VLT و با استفاده ازاین تكنیك سیارات احتمالی زمین مانند فرا خورشیدی نیز در آینده ای دور كشف شوند.
منبع : شبکه فیزیک هوپا