مسجد جامع نیشابور ، نیشابور

مسجد جامع نیشابور از بناهای قرن نهم هجری قمری است و صحن آن‌كه به شكل چهارگوش است، ایوان‌های بلند، شبستان و محرابی سنگی دارد و چندین كتیبه منظوم نیز در دیواره‌های آن باقی مانده است. كتیبه‌ای نیز از زمان شاه‌عباس اول صفوی، در سال 1021، در این بنا نصب شده است.
كتیبه‌ اصلی مسجد، منظوم و شامل دو بیت به خط ثلث است و بر روی ستون شبستان باقی مانده است. از این كتیبه معلوم می‌شود كه بانی مسجد، پهلوان علی نامی بوده است :

از پهلوان علی ولد خاص نامــدار مانده این بنا به شهر نیشابور یادگار
در سال هشتصد و نود و نه تمام جایی كه هست سجده گه خلق روزگار

كتیبه‌ منظوم دیگری بر روی سنگ، در بالای محراب نصب شده است. مفاد این كتیبه حاكی از این است كه مسجد به دست عباسقلی‌خان نامی تعمیر شده و به دست او، بناهایی به ساختمان اصلی مسجد افزوده شده است.
سه فرمان تاریخی از شاه‌عباس اول صفوی، در روی سنگ نقر شده و در دیواره این مسجد نصب شده است. متن سه فرمان شامل لغو و تخفیف مالیات، رفع مزاحمت عمال دولتی از مردم و ساكنین نیشابور است. این بنا تحت شماره 317، در شمار آثار تاریخی ثبت شده است.