شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا


حافظ در روانکاوی


حافظ در روانکاوی
نویسنده : علیمرادیان - شاهرخ
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۷۸/۰۴/۱۹
رده دیویی : ۸fa۱.۳۲
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۱۸۸
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۹۲۱۴۱-۰-۰

فصل نخست کتاب در واقع مقدمه‌ای است که نویسنده به تفصیل از روان‌شناسی به مثابه یک علم و روش تحلیل در ادبیات, یاد کرده تصریح می‌کند :((ادبیات محصول فعل و انفعالات روحی انسان است, لاجرم زبان ادبی و قلم مانند دیگر هنرها توسط افرادی خلق می‌شوند که به انرژی خلاق در ضمیر ناخودآگاه خویش دست یافته‌اند ((...منتقد با اعتقاد به این اصل که محیط اجتماعی و عکس‌العمل متقابل فرد با شرایط مادی, معیشتی و عاطفی, سازنده اصلی شخصیت او است, به تحلیل شرایط اجتماعی‌ای می‌پردازد که در آن خلاقیت هنری بارور شده است .در مباحث بعدی کتاب, زندگی و شعر حافظ از دیدگاه روانکاوی ارزیابی می‌شود که عبارت‌اند از :((فصل دوم :حافظ در روانکاوی, نقد روانکاوانه یک غزل, و جهان عینی و خواجه شیراز)) ;((فصل سوم :مسئله روان شناختی, کودکی حافظ, مازلو و نیازهای فیزیولوژیک, بیوگرافی خواجه, و شرایط اجتماعی عصر حافظ)) ;((فصل چهارم :نوروفیزلوژی و عرفان, و مقوله تطبیق حافظ و روانکاوی)) ;((فصل پنجم :مرد کامل حافظ, حافظ و آیات قرآن, در انتظار ناجی بودن, و حافظ و اخلاق عملی)) ;((فصل ششم :لسان الغیب و مخالفین)) .نویسنده در بخشی از کتاب خاطر نشان می‌کند :((عشق برای حافظ نه تنها هدف و نیروی محرکه زندگی انسان است, آن چنان که در روانکاوی((لیبیدو)) نامیده می‌شود .بلکه جوهر هستی است و در قاموس طبیعت وجود دارد و مشاهده و کشف جلوه‌های آن در جهان هستی بالاترین لذت است .در نگرش روانکاوانه در دیوان حافظ, برای درک حقیقت عشق و عاطفه همان مسیر دشواری را باید پیمود که در روانکاوی برای نیل به رشد و تعالی شخصیت باید طی کرد .((...