شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

سفر به کرمانشاه، سیری در تاریخ تمدن ایران زمین کرمانشاه


سفر به کرمانشاه، سیری در تاریخ تمدن ایران زمین کرمانشاه
رویش بهار و شروع تعطیلات نوروزی همواره آغاز فصل تازه‌ای از سفر به استان زیبا و تاریخی کرمانشاهان است.
هرسال مسافران بی‌شماری از داخل و خارج از کشور کوله بار سفر می‌بندند و به سرزمین سنگ و آب ، عشق و دلاوری و گهواره تاریخ تمدن ایران زمین سفر می‌کنند تا ماندگارترین خاطرات را در صفحه ذهن خود رقم بزنند.
استان کرمانشاه با وسعتی بیش از ‪ ۲۴‬هزار کیلومتر در غرب ایران واقع شده و حدود ‪ ۱/۴۵‬درصد از مساحت کشور را دارا است.
این استان از شمال به کردستان ، از جنوب به لرستان و ایلام، از شرق به همدان و از غرب با کشور عراق همجوار است.
شواهد و مدارک باستان شناسی نشان می‌دهد این منطقه از اولین زیستگاههای انسان به شمار می‌رفته و یکی از مراکز مهم جمعیتی در زاگرس میانی محسوب می‌شده است.
تمام مراحل ادوار زندگی انسان از عهد حجر تا دوره‌های تمدنی پیش از تاریخ و سپس تا تشکیل حکومتهای بزرگ سیر تحول خود را در این محدوده طی کرده است.
غار شکارچیان بیستون نکات جالبی را درباره سابقه زندگی بشر در دوره پارینه سنگی ایران روشن می‌دارد.
پس از این دوره در حدود ‪ ۹‬هزار سال پیش به علت گرم شدن هوا ، انسان غار را ترک کرده و رو به یکجانشینی می‌آورد که این حرکت موجب زراعت و دامپروری و برتر از آن روستا نشینی می‌شود که از آن جمله می‌توان به محوطه‌های گنج دره ، گاکیه و تپه سراب در استان کرمانشاه اشاره کرد.
انسانهای پیش از تاریخ در محوطه گنج دره نخستین انسانهایی بودند که در در ایران سفالگری را اختراع کردند و رو به فعالیتهای صنعتی آوردند.
در هزاره چهارم پیش از میلاد استان کرمانشاه یکی از مراکز مهم تجاری و بازرگانی بوده و بازرگانان آن با بازرگانان شوشی و بین‌النهرینی به داد و ستد کالا می‌پرداختند.
وجود بازارهایی در گودین کنگاور و چغاگاوانه اسلام آباد از آن دوره شاهدی بر این مدعاست.
به استناد کتیبه‌های بابلی و آشوری ساکنان زاگرس اقوام لولوبی و گوتی بودند.
این مردمان سخت کوش و شجاع با پیروزی بر اقوام بین النهرین توانستند زاگرس را مرکز تمدن و حکومتهای ایرانی و بین النهرینی سازند و سرانجام ایرانیان تمدن خود را بر این سامان غالب ساختند که حضور نقش برجسته‌های این اقوام در سرپل ذهاب که یکی از قدیمی‌ترین نقش برجسته‌های خاورمیانه محسوب می‌شود بیانگر این موضوع است.
منطقه کرمانشاه به دلیل همجواری با دولت آشور پیوسته در معرض تهاجم دولت مقتدر پادشاهان آشور بود که در کتیبه‌های به جا مانده از آشوریان از سرزمینهای زکروتی و مادی و نیشایی نام برده شده است.
به گفته برخی مورخان نیشایی به محل فعلی کرمانشاه اطلاق می‌شد که به دلیل داشتن مراتع فراوان برای پرورش و نگهداری اسب مشهور بود.
با شکل‌گیری حکومتها این خطه یکی از مراکز مادی محسوب می‌شد که از این دوره یادمانهای باارزشی همچون دژ گودین در کنگاور به جای مانده است.
در دوره هخامنشی با عبور جاده شاهی که یک رشته آن اکباتان را به بابل وصل می‌کرد بر رونق و آبادانی این منطقه افزود.
پس از انقراض هخامنشیان در دوره سلوکی مناطقی از کرمانشاه چون بیستون و دینور محل حضور کنی‌های یونانی بود که پس از آنها نیز اشکانیان به تشکیل حکومت در این منطقه پرداختند.
در دوره ساسانی نیز کرمانشاه عصر طلایی خود را طی کرد و از رونق بیشتری برخوردار شد.
به واسطه نزدیکی این ناحیه با پایتخت آن دوران (تیسفون) شاهان ساسانی اوقات خود را در کاخ‌ها و قصرهای ییلاقی که غالبا" در اطراف طاق بستان بنا شده بود سپری می‌کردند.
در دوره‌های اسلامی نیز کرمانشاه مورد توجه خاصی بود و روند رشد و شکوفایی خود را همچنان حفظ کرد و آثاری بر جا گذاشت که از اولین آنها مسجد عبدالله ابن عمر می‌باشد که از اولین مساجد بنا شده در ایران است.
سه راه مهم و پرآوازه جاده ابریشم، جاده شاهی و جاده بزرگ خراسان در گذشته از کرمانشاه می‌گذشت و پس از اسلام نیز جاده معروف بغداد به خراسان که به بزرگراه خراسان مشهور است از این ناحیه می‌گذشت.
اکنون بزرگراه کربلا هم که ستون اصلی راههای استان است عمده‌ترین محور ارتباطی در استان کرمانشاه است.
استان کرمانشاه هم اکنون نیز از استانهای بسیار پر اهمیت در غرب کشور و یکی از پر جاذبه‌ترین مناطق کشور است.
کرمانشاه از نظر تعداد و تنوع آثار تاریخی از استانهای قابل توجه است به طوریکه اکنون بیش از ‪ ۲۰۰‬جاذبه گردشگری و سه هزار اثر تاریخی در این استان شناسایی شده است.
مجموعه جهانی بیستون کرمانشاه که بزرگترین کتیبه جهان را در خود جای داده و شکوه و زیبایی آن در وصف نمی‌گنجد از جمله آثار تاریخی و یکی از هزاران جاذبه‌های این استان است.
اثر با شکوه و تاریخی طاق بستان با طبیعت بکر و خیال انگیز اطرافش ، معبد آناهیتا یادگار الهه آبها، تکیه معاون‌الملک شاهکار معماری و کاخ خسرو یادگار دلدادگی خسرو و شیرین تنها گوشه کوچکی از آثار تاریخی و زیباییهای وصف نشدنی این استان است.
کرمانشاه با فرهنگ و آداب و رسوم اصیل، وجود گویشها و آیینهای متفاوت، روستاهای زیبا، زندگی سنتی و کوچ عشایر، گونه‌های وحش و طبیعت بکر با چشم‌اندازی خیال انگیز و رویایی، کوه‌های سرفراز، دشتهای وسیع و غارهای شگفت انگیز ، تنوع اقلیمی و طبیعی چهار فصل ، سرابهای پر آب و خروشان همچون نگینی در غرب کشور می‌درخشد.
استان کرمانشاه به مرکزیت شهر کرمانشاه دارای ‪ ۱۴‬شهرستان است که هر یک جاذبه‌ها و دیدنیهای ویژه خود را دارد.
با سفر به این استان تاریخی و دیدنی در نوروز امسال به راستی می‌توان با سیری در تاریخ و تمدن هزاران ساله ایران زمین جاودانه‌ترین خاطره‌ها را رقم زد
منبع : خبر گزاری جمهوری اسلامی