اسپینوزاروس، دایناسور خاردار

اسپینوزاروس، دایناسور گوشتخوار بزرگی بود که روی پشتش یک سری خار داشت. این دایناسور بزرگ در دوره کرتاسه پسین، حدود ۹۸ تا ۹۵میلیون سال قبل،در آفریقای امروزی می زیست.
● آناتومی:
اسپینوزاروس، دایناسور خاردار نامیده می شود زیرا یک سری خارعصبی بزرگ به طول بیش از ۶فوت(۸/۱متر) داشت که از مهره پشتی اش منشا گرفته بود و احتمالا پره ای بادبانی شکل را را تشکیل می داد که در تنظیم دما، جفت گیری و/یا در رقابت به این جانور کمک می کرد. خار بالایی اسپینوزاروس نسبتا انعطاف پذیر بود(اتصال این مهره ها به صورت گویی کاسه ای بود) بنابراین می توانست پشتش را تاحدودی خم کند و احتمالا می توانسته این زایده بادبانی را جدا کند(مانند باز کردن دنده های پنکه).
اسپینوزاروس دو پا بود(روی دوپا راه می رفت). طول این جانور حدود ۵۰-۴۰فوت(۱۵-۱۲متر) و وزن آن حدود ۴تن یا بیشتر بود(بعضی دیرینه شناسان، وزن آن را بالای ۸ تن تخمین زده اند). اسپینوزاروس، بزرگترین اسپینوزار شناخته شده است(نوعی دایناسور بزرگ و گوشتخوار). اسپینوزاروس، سری بزرگ، دندانهایی تیز، راست و غیر مضرسی در آرواره های قدرتمند و تمساح مانندش داشت. دستان این دایناسور کوچکتر از پاهایش بود اما از دستان تروپودهای دیگر بزرگتر بود. اسپینوزاروس، همیشه روی چهارپا راه می رفته است.
● زمان زیست:
اسپینوزاروس در دوره کرتاسه میانی، حدود ۹۵ میلیون سال قبل در مناطق حاره ای، نزدیک سطح دریا می زیست. در همان زمان و همان مکان، دایناسورهای بادبان دار دیگری هم به نام اورانوزاروس می زیستند که گیاهخوارانی بزرگ و دوپا بودند.
● رفتار:
بادبان بزرگ اسپینوزاروس، برای تنظیم دمای بدنش به کار می رفت. این بادبان گرمای خورشید را جذب می کرد و هنگامی که در سایه بود گرمای اضافی بدن را دفع می کرد. وجود این بادبان، به عنوان وسیله تنظیم دما، شاهدی است بر اینکه اسپینوزاروس، جانوری خونسرد بوده است. به علاوه این بادبان برای جفت گیری و جلب نظر جنس مخالف هم به کار می رفته است. این بادبان، مانند پره بعضی خزندگان امروزی، رنگهای درخشانی داشته است.
● تغذیه و دندانها:
اسپینوزاروس، گوشتخواری با دندانهای بزرگ و آرواره هایی قدرتمند بود. این دایناسور، دایناسورهای دیگر و ماهیهای بزرگ را می خورد. دندانهای این دایناسور بلند و تیز بودند اما مضرس نبوده یا اندکی مضرس بودند. اسپینوزاروس، درنده ای بزرگ و حریص بوده که احتمالا حتی ساروپودهای بزرگ را هم می کشته است. به علاوه، احتمالا لاشخور هم بوده است.
● هوش:
اسپینوزاروس، تروپودی تکامل یافته بود که هوش آنها(یا EQ که از روی نسبت مغز به وزن بدن اندازه گیری می شود)در بین دایناسورها بالا بود.
● تحرک:
اسپینوزاروس، روی دو پای ماهیچه ای راه می رفت و دونده ای نسبتا چابک و دوپا بود. گاهی اوقات، اسپینوزاروس، روی چهارپایش راه می رفت که به خاطر وجود دستان بلندش بود. سرعت دایناسورها، با استفاده از مورفولوژی(ویژگیهایی مانند طول پا و وزن تقریبی بدن)و ردپای فسیل شده آنها محاسبه می شود.
● طبقه بندی:
اسپینوزاروس، دایناسوری ساریچین(دایناسور جهنده) از دوره کرتاسه میانی بود. اسپینوزاروس، نوعی تروپود، تتانوران و یک اسپینوزارویید(دایناسورهای دارای خارهای بلند روی مهره ها که در دوره کرتاسه می زیستند)بود.
● کشف فسیلها:
اسپینوزاروس، توسط دیرینه شناسی به نام ارنست استرومر وان ریچنباخ، از روی فسیلی که در سال ۱۹۱۵ در آفریقا کشف شد، نامگذاری شد.فسیلهای این جانور در مصر و مراکش در آفریقا کشف شده اند. تعداد کمی فسیل اسپینوزاروس کشف شده است که ناقص می باشند.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور